Chủ động phòng bệnh Marburg

Cảnh giác, giám sát chặt

BS Lê Hồng Nga – Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TPHCM (HCDC) cho biết, ngay từ tháng 2/2023, sau khi nhận được cảnh báo từ Tổ chức Y tế thế giới và Bộ Y tế, Sở Y tế TPHCM đã lên phương án tổ chức giám sát, phát hiện sớm tại cửa khẩu, các chuyến bay đến từ các quốc gia có ghi nhận ca mắc bệnh do virus Marburg.

Theo bà Nga, bệnh do virus Marburg được xếp loại nhóm A trong Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm. Không chỉ giám sát các chuyến bay, TPHCM còn thông báo sàng lọc các trường hợp nghi nhiễm cho các bệnh viện, tập huấn nhân viên y tế và tuyên truyền thông điệp phòng bệnh cho người dân. TPHCM cũng lên kế hoạch chuẩn bị nhân lực, vật lực sẵn sàng tiếp nhận, điều trị.

Nhằm phòng, chống hiệu quả bệnh do virus Marburg, Bệnh viện Chợ Rẫy (TPHCM) yêu cầu, tại các khoa, phòng có khả năng tiếp nhận bệnh nhân nhiễm virus Marburg như: Cấp cứu, phòng khám, bệnh nhiệt đới cảnh báo cho nhân viên về khả năng lây nhiễm của bệnh. Tăng cường cảnh giác, phát hiện sớm các ca bệnh xâm nhập vào nước ta thông qua khai thác tiền sử dịch tễ và triệu chứng lâm sàng.

Đơn cử, xem xét yếu tố dịch tễ, như đi về từ khu vực Tây Phi hoặc có tiếp xúc với ca nghi ngờ hoặc ca xác định bị bệnh do virus Marburg mà không sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân phù hợp. Đồng thời, chú ý đến triệu chứng lâm sàng như sốt cao, ớn lạnh, đau đầu dữ dội, đau cơ, buồn nôn, nôn, đau ngực, đau họng, đau bụng và tiêu chảy... của bệnh nhân. Dựa trên yếu tố dịch tễ và triệu chứng lâm sàng, phải ngay lập tức tiến hành cách ly người bệnh. Sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân phòng ngừa lây truyền qua đường tiếp xúc và giọt bắn. Đồng thời báo cáo ngay về phòng Kế hoạch tổng hợp, khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn và các khoa phòng liên quan.

Nguy hiểm nhưng lây truyền thấp

Trước diễn biến phức tạp của bệnh Marburg, Bộ Y tế vừa yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố chủ động tăng cường giám sát phòng, chống dịch bệnh, không để dịch lan truyền vào nước ta. Bộ Y tế chỉ đạo giám sát chặt chẽ người nhập cảnh, lưu ý những người nhập cảnh từ các quốc gia có dịch ở khu vực châu Phi trong vòng 21 ngày. Đồng thời, phát hiện sớm các trường hợp nghi mắc bệnh ở cộng đồng và các cơ sở y tế để kịp thời xử lý, không để dịch lan rộng. Theo Bộ Y tế, đây là bệnh truyền nhiễm cấp tính đặc biệt nguy hiểm, có tỷ lệ tử vong đến 88%.

TS.BS Đặng Thị Mai Khuê - Khoa Nội tổng hợp, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh (TPHCM) cho biết, không dễ để chẩn đoán lâm sàng virus Marburg sớm, chính xác vì các triệu chứng của virus tương tự nhiều bệnh khác như sốt rét hoặc sốt thương hàn, viêm màng não và các bệnh sốt xuất huyết do virus khác. Nếu nghi ngờ hoặc là đối tượng từng ở trong môi trường có nguy cơ nhiễm bệnh cao, trước tiên người bệnh cần phải cách ly để giảm thiểu thấp nhất nguy cơ lây nhiễm.

Theo BS Khuê, trước khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên, sốt xuất huyết do nhiễm virus Marburg có thời gian ủ bệnh từ 2-21 ngày. Các dấu hiệu bệnh sau đó thường khởi phát đột ngột với các biểu hiện như: Sốt cao, đau đầu, đau họng, mệt mỏi dữ dội, đau cơ, tiêu chảy… Trong khoảng 15 ngày sau khởi phát, bệnh nhân có thể có sẩn hồng ban, thường ở ngực, lưng và bụng. Xuất huyết có thể xảy ra trong vòng 7 ngày đầu, đây cũng nguyên nhân gây tử vong do xuất huyết nhiều nơi. Các triệu chứng diễn tiến nặng bao gồm vàng da, viêm tụy, suy gan, suy đa cơ quan và xuất huyết nặng.

“Đây là loại virus rất nguy hiểm, bởi nó có thể tổn thương và gây ra tình trạng bệnh nặng. Ví dụ, khi mới nhiễm, người bệnh có thể bị sốt, đau khớp, mệt mỏi, nhức đầu. Ngày thứ 5 trở đi, tình trạng nặng, có thể nôn ói, tiêu chảy và xuất huyết, suy đa tạng. Nguy cơ tử vong có thể lên tới 80%. Tuy nhiên, điều may mắn là khả năng lây truyền của loại virus này thấp hơn. Chủ yếu lây qua đường giọt bắn và tiếp xúc, không lây qua đường không khí nên khả năng lây lan sẽ khó hơn so với virus SARS-CoV-2” - TS.BS Phùng Mạnh Thắng - Trưởng khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Chợ Rẫy khuyến cáo.

Theo TS.BS Phùng Mạnh Thắng - Trưởng khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Chợ Rẫy, để phòng tránh bệnh Marburg, người dân cần phát hiện sớm, tránh tiếp xúc với các loài động vật hoang dã có khả năng nguy cơ mang mầm bệnh, đặc biệt là dơi ăn quả; thực hiện ăn chín, uống sôi, vệ sinh tay thường xuyên. Người dân cũng tránh tiếp xúc với những người nghi ngờ mắc bệnh, người đi từ các nước Tây Phi về. Nếu nghi ngờ nhiễm virus, cần đến cơ sở y tế sớm để khám và chẩn đoán, điều trị kịp thời, tránh nguy hiểm đến tính mạng và hạn chế lây lan ra cộng đồng.

THANH GIANG