Thị trường trái phiếu doanh nghiệp ấm lại
Ngày 6/3/2023 Nghị định 08/2023/NĐ-CP (Nghị định 08) có hiệu lực, tính từ thời điểm đó đến nay có 23.825 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) được phát hành. Trong khi đó, tính chung trong toàn quý 1 năm 2023 khối lượng TPDN đã phát hành được 24.708 tỷ đồng.
Như vậy, tính ra sau khi Nghị định 08 có hiệu lực, lượng TPDN phát hành thành công tương đương 96% khối lượng của toàn quý 1. Lãi suất, kỳ hạn phát hành bình quân là 7,75%/năm và 2,37 năm. 98,2% khối lượng phát hành thuộc lĩnh vực bất động sản, khách hàng chủ yếu là nhà đầu tư, tổ chức chiếm 99,99%, trong đó các ngân hàng chiếm 77%.
Theo dữ liệu Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) tổng hợp từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, trong tháng 3/2023 có tổng số 11 đợt phát hành TPDN với tổng giá trị phát hành đạt 26.425 tỷ đồng. Có 1 đợt phát hành riêng lẻ mới được công bố trong tuần cuối cùng của tháng 3 với khối lượng phát hành 600 tỷ đồng của Công ty cổ phần Nông nghiệp BAF Việt Nam. Lô trái phiếu chuyển đổi, không kèm chứng quyền và không có tài sản đảm bảo có kỳ hạn 7 năm với lãi suất phát hành là 5,25%/năm.
Nghị định 08 được ban hành cũng đã tạo ra hành lang pháp lý cần thiết xử lý một vài điểm nghẽn trên thị trường TPDN. Đã có những DN đầu tiên đạt được thỏa thuận với các trái chủ về việc gia hạn thời hạn một số lô trái phiếu đến hạn như Tập đoàn Novaland, CTCP Hưng Thịnh Land, Tập đoàn Tiến Phước, CTCP BCG Energy.
Liên quan đến hoạt động mua lại trước hạn, theo dữ liệu VBMA, tổng giá trị trái phiếu đã được các DN mua lại trước hạn trong tháng 3/2023 là gần 14,3 nghìn tỷ đồng (tăng 137% so với tháng trước và tăng 64% so với cùng kỳ tháng 3/2022). Xây dựng và hàng tiêu dùng là 2 nhóm ngành ghi nhận giá trị mua lại lớn nhất trong tháng, lần lượt đạt 5 nghìn tỷ đồng (chiếm 35% tổng giá trị mua lại) và 3,4 nghìn tỷ đồng (chiếm 24% tổng giá trị mua lại). Tính từ đầu năm tới nay, tổng giá trị trái phiếu đã được các DN mua lại đạt hơn 29,86 nghìn tỷ đồng (tăng 63% so với cùng kỳ năm 2022).
Ông Đỗ Ngọc Quỳnh - Tổng Thư ký Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam bình luận Nghị định 08 trước mắt tháo gỡ DN tái cấu trúc nợ, có thời gian nâng tầm theo hướng minh bạch, chuyên nghiệp hơn, DN phát hành thuận lợi hơn. Vấn đề là DN phải nâng tầm để chuyên nghiệp hơn, đáp ứng các chuẩn mới.
Nhận định về triển vọng thị trường TPDN, các chuyên gia của VNDIRECT cho rằng, trong thời gian tới có thể sẽ vẫn có những đợt phát hành TPDN riêng lẻ với mục đích cơ cấu nợ nội bộ giống như những đợt phát hành của một số doanh nghiệp thực hiện cuối tháng 3 vừa qua. Tuy nhiên, để thị trường TPDN có thể phục hồi bền vững cần phải có thêm những giải pháp đồng bộ khác để khôi phục lại niềm tin của nhà đầu tư và giải quyết được vấn đề mất thanh khoản như hiện nay của thị trường. Thị trường cần thêm nhiều giải pháp quyết liệt hơn từ doanh nghiệp để củng cố niềm tin của nhà đầu tư vào TPDN.
Theo ông Nguyễn Hoàng Dương - Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính ngân hàng và các tổ chức tài chính (Bộ Tài chính), trong giai đoạn vừa qua, trước những khó khăn về dòng tiền, cùng với bức tranh kinh tế vĩ mô, biến động của thị trường tài chính quốc tế..., Bộ Tài chính đã trình Chính phủ hoãn quy định cách thức xác định nhà đầu tư chuyên nghiệp đến thời điểm 31/12/2023 để giúp nhà đầu tư có thêm thời gian để đáp ứng được quy định này.