[ẢNH] Nam Định: Hội làng tưởng nhớ ‘Tứ tổ khai sáng’, ‘Cửu tộc khai cơ’
Khi lúa đồng ngát xanh, vườn nhà lúc lỉu hoa trái, một cộng đồng cả lương lẫn giáo ở Nam Định mở hội làng, tưởng nhớ Đức Thánh Trần, tưởng nhớ “Tứ tổ khai sáng, “Cửu tộc khai cơ” huyện Nông thôn mới Hải Hậu ngày nay.
Huyện Hải Hậu (Nam Định) là vùng đất mới, được hình thành qua công cuộc quai đê, lấn biển từ hơn 500 năm trước. Tổ tiên của người Hải Hậu đều là những người từ khắp các địa phương trong trấn Sơn Nam Hạ xưa về đây lập nghiệp.
Đến nay, cả huyện với 29 vạn dân, 35 xã, thị trấn tưởng nhớ, phụng thờ chung “Tứ tổ khai sáng”, “Cửu tộc khai cơ” (4 ông tổ: Trần Vu, Vũ Chi, Hoàng Gia, Phạm Cập và 9 dòng họ) đầu tiên về khai khẩn vùng đất ven biển này.
Mang trong mình dòng máu của những người đi mở đất nên các thế hệ người Hải Hậu đều có chung đặc tính cần cù, chất phác, không ngại khó, ngại khổ, nhất là tinh thần đoàn kết, cộng đồng rất cao. Điều này cũng dễ hiểu, đi mở đất, trị thủy, quai đê, lấn biển, thường xuyên đối mặt với bão gió, toàn việc nặng nhọc, không cộng đồng, gắn kết, chung tay vượt khó không tồn tại, phát triển được...
Hải Hậu cũng như nhiều địa phương ven biển ở miền Bắc khác là nơi đạo công giáo được truyền vào từ rất sớm. Ngày nay, hơn 40% người dân trong huyện theo đạo Công giáo; nhiều xã, thị trấn giáp biển là xã toàn tòng công giáo, cứ vài km2 lại cao vút một gác chuông nhà thờ.
Mấy thế kỷ nay, đồng bào lương giáo nơi đây luôn chung sống thuận hòa, đoàn kết bên giải đất ven biển Đông. Thành quả là đến ngày nay, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, quản lý, điều hành của các cấp chính quyền và dưới “mái nhà chung” Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, đồng bào lương giáo Hải Hậu đã đoàn kết, chung sức, đồng lòng xây dựng cuộc sống ấm no, yên bình ngay trên chính làng quê, xứ đạo của mình, với phương châm “cán bộ chuyên cần, nhân dân đồng thuận”. Nơi đây, xóm làng, xứ đạo được quy hoạch vuông vức như hình bàn cờ, sáng-xanh-sạch-đẹp; đường có điện, có hoa, nhà ở có khuôn viên, có vườn kiểu mẫu; sông không có rác…
Với phương châm “xây dựng nông thôn mới có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc”, sau khi đạt chuẩn Huyện nông thôn mới, cán bộ, nhân dân Hải Hậu đang chung sức thực hiện mục tiêu xây dựng Hải Hậu trở thành “Huyện nông thôn mới kiểu mẫu” đầu tiên của cả nước.
Đền Bảo Ninh xã Hải Phương (Hải Hậu) được xây dựng năm 1867, dưới thời vua Tự Đức, vừa là nơi thờ Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn vừa là nơi thờ “Tứ tổ khai sáng”, “Cửu tộc khai cơ”, cũng là nơi thờ Dinh điền sứ-Tiến sỹ Đỗ Tông Phát (người đầu tiên ở Hải Hậu đỗ Tiến sỹ) có công khai khẩn Tổng Quế Hải-một trong 4 Tổng đầu tiên lập nên huyện nông thôn mới Hải Hậu ngày nay.
Bên cạnh giá trị về kiến trúc, trong kháng chiến chống Pháp, đền Bảo Ninh được biết đến là cơ sở cách mạng, nơi họp hành bí mật của Tỉnh ủy Nam Định, Huyện ủy Hải Hậu; là điểm tập kết của bộ đội, dân quân, du kích chuẩn bị đánh các bốt Văn Đàn, Đông Biên gần đó; nơi tổ chức cứu chữa thương binh, khâm liệm, mai táng bộ đội, du kích hy sinh.
Sau khi hoà bình lập lại ở miền Bắc, đền là nơi Huyện uỷ Hải Hậu mở các lớp bồi dưỡng, kết nạp đảng viên; nơi hội họp của Hợp tác xã nông nghiệp, trường học của con em địa phương…
Hằng năm, khi lúa đồng ngát xanh, vườn nhà lúc lỉu hoa trái đền Bảo Ninh lại mở hội, tưởng nhớ Đức Thánh Trần, tưởng nhớ "Tứ tổ khai sáng", "Cửu tộc’ khai cơ" và những người có công khai khẩn vùng đất Hải Hậu với sự tham dự rất đông của con em quê hương.
Ấn tượng đặc biệt ở Lễ hội đền Bảo Ninh là lễ rước quy mô lớn, đường rước trải dài địa bàn các thôn làng trong xã Hải Phương với sự tham dự của hết thảy cán bộ, người dân, của nam phụ lão ấu, cả lương lẫn giáo ở địa phương, là hình ảnh đẹp về tinh thần đoàn kết cộng đồng; đoàn kết, giao thoa tôn giáo; nét thanh bình của làng quê thời nông thôn mới.
Đại Đoàn Kết Online ghi lại một số hình ảnh tại lễ hội đền Bảo Ninh vừa diễn ra:
