Nguy cơ gián đoạn tiêm chủng mở rộng
Lãnh đạo Sở Y tế TP HCM cho biết, có 2 loại vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) đã hết hoàn toàn. Các loại vaccine khác cũng chỉ còn với số lượng rất hạn chế, dự kiến sẽ hết trong vài tháng tới nếu không được cung cấp thêm.
Cạn kiệt một số loại vaccine
Thông tin về vaccine chương trình TCMR, đại diện một số trạm y tế trên địa bàn TP HCM cho biết, có 2 loại vaccine trong chương trình TCMR đã hết. BS Phạm Huy Hoàng – Trạm trưởng trạm y tế phường Trường Thọ, TP Thủ Đức cho hay, hiện vaccine 3 trong 1 và 5 trong 1 của trạm đã hết, sắp tới nhiều vaccine khác cũng sẽ hết.
Không chỉ thiếu vaccine trong chương trình TCMR, có trạm y tế phường còn thông báo hết vitaminA liều cao cho trẻ từ 6 – 36 tháng tuổi. Điển hình, Trạm y tế phường 1, quận Gò Vấp thông báo về việc tạm hoãn chiến dịch bổ sung Vitamin liều cao cho trẻ từ 6 – 36 tháng tuổi (đợt 1) vào ngày 1 và ngày 2/6. Lý do, hiện chưa có Vitamin A do thành phố cấp. Khi nào có Vitamin A, Trạm y tế sẽ thông báo lịch uống sớm nhất.
PGS.TS Tăng Chí Thượng – Giám đốc Sở Y tế TP HCM cho biết, tính đến ngày 15/5, các cơ sở tiêm chủng tại thành phố đã hết hoàn toàn 2 loại vaccine trong chương trình TCMR. Cụ thể, vaccine DPT-VGB-HiB (vaccine phối hợp 5 trong 1, có khả năng phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm phổi do Hib và viêm màng não mủ do Hib) đã hết từ đầu tháng 3. Vaccine này được cấp lần gần nhất vào tháng 10/2022. Đối với vaccine DPT (vaccine có tác dụng phòng 3 bệnh truyền nhiễm: Bạch hầu – Ho gà – Uốn ván hấp phụ) được cấp lần gần nhất là tháng 2 và đã hết từ đầu tháng 5. Bên cạnh 2 loại vaccine nêu trên, các loại vaccine khác trong chương trình TCMR chỉ còn với số lượng rất hạn chế. Sở Y tế dự kiến sẽ hết vaccine trong vài tháng tới nếu không được cung cấp thêm.
Theo thống kê, đến cuối tháng 5/2023, TP HCM sẽ hết các loại vaccine viêm gan B, vaccine viêm não Nhật Bản; đến giữa tháng 6/2023, sẽ hết vaccine lao (BCG); đến tháng 7/2023 sẽ hết vaccine bại liệt (bOPV) và vaccine sởi; đến tháng 8 /2023 sẽ hết vaccine uốn ván (VAT) và đến hết tháng 9/2023 sẽ hết vaccine sởi và rubella (MR).
Để hạn chế tình trạng thiếu vaccine, gián đoạn hoạt động tiêm chủng, từ trước đến nay, hàng tháng Sở Y tế TP HCM chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố (HCDC) báo cáo dự trù vaccine trong chương trình TCMR cho Dự án TCMR khu vực phía Nam (do Viện Pasteur TP HCM đảm trách). Trước thực trạng thiếu trầm trọng vaccine trong chương trình TCMR, Sở Y tế TP HCM rất mong Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương sớm cung ứng trở lại các vaccine thuộc chương trình TCMR.
Xoay xở bằng nhiều cách
Sở Y tế TP HCM kiến nghị Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương sớm cung ứng trở lại các loại vaccine nằm trong chương trình TCMR. Theo Sở Y tế TP HCM, năm 2023 thành phố cần 672.526 liều vaccine trong chương trình CMRMR, trong đó DPT-VGB-HiB cần 123.070 liều. 6 tháng đầu năm 2024, thành phố dự kiến cần khoảng 880.000 liều. Như vậy, từ nay đến tháng 6/2024, thành phố cần gần 1.553.000 liều vaccine trong chương trình TCMR.
Liên quan đến vaccine TCMR, lãnh đạo Sở Y tế TP HCM cho biết, ngày 3/4, Bộ Y tế ban hành văn bản số 1810/BYT-KH-TC về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ thuộc Chương trình mục tiêu Y tế - Dân số chuyển thành nhiệm vụ chi thường xuyên. Theo đó, từ năm 2023, Bộ Tài chính không bố trí ngân sách trung ương cho Bộ Y tế mua vaccine cho chương trình TCMR, vitamine A cho trẻ em dưới 5 tuổi, thuốc kháng HIV (ARV), thuốc chống lao cho các đối tượng không có thẻ Bảo hiểm y tế... mà đề nghị thực hiện theo quy định về phân cấp ngân sách.
Bộ Y tế đề nghị UBND tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương bố trí ngân sách địa phương và các nguồn huy động hợp pháp khác để triển khai mua sắm, cung ứng thuốc, vaccine nêu. Bộ Y tế yêu cầu, UBND tỉnh, thành phố khẩn trương chỉ đạo Sở Y tế và các đơn vị liên quan chủ động xây dựng kế hoạch, triển khai mua sắm, cung ứng thuốc, vaccine... theo quy định, phục vụ công tác TCMR và phòng, chống dịch, bệnh tại địa phương. Trước tình hình mới, Sở Y tế TP HCM chuẩn bị sẵn sàng nguồn lực và xây dựng Kế hoạch cung ứng vaccine trong chương trình TCMR tại thành phố năm 2023. Trong đó chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiến hành thủ tục mua sắm theo đúng quy định, cụ thể là giao HCDC khẩn trương xây dựng kế hoạch đấu thầu vaccine thuộc chương trình TCMR.
Mặc dù tình trạng tạm gián đoạn cung ứng một số loại vaccine trong chương trình TCMR như hiện nay tại TP HCM là bất khả kháng, Sở Y tế chỉ đạo các cơ sở TCMR trên địa bàn vẫn duy trì hoạt động thường xuyên theo lịch cố định để tiêm chủng các loại vaccine hiện còn. Đồng thời lập danh sách trẻ đến lịch tiêm chủng nhưng chưa được tiêm để mời ra tiêm ngay khi các vaccine được cung ứng trở lại.
Vaccine thuộc chương trình tiêm chủng mở rộng đóng vai trò quan trọng trong bảo vệ sức khỏe trẻ em và kiểm soát dịch bệnh trong cộng đồng. Để tạo được sự bảo vệ tốt nhất cho trẻ, vaccine cần phải được tiêm đúng lịch và đủ liều. Trường hợp lịch tiêm chủng bị gián đoạn thì trẻ cần phải được tiêm bù sớm nhất khi có thể.