Áp dụng tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách
Ngày 26/5, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh.
Theo ông Dũng, xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm tạo cơ sở pháp lý để phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo đột phá, giải quyết các điểm nghẽn về phát triển kinh tế-xã hội của Thành phố, góp phần xây dựng và phát triển TP Hồ Chí Minh như mục tiêu đã đặt ra tại các Nghị quyết của Bộ Chính trị và Quốc hội.
Nội dung chính của dự thảo Nghị quyết có 7 nhóm cơ chế, chính sách từ Điều 4 đến Điều 10. Xét về tính mới và kế thừa, dự thảo Nghị quyết gồm 4 nhóm cơ chế, chính sách (CCCS).
Cụ thể, Nhóm 1 về các cơ chế chính sách được kế thừa từ Nghị quyết số 54 (gồm 7 CCCS) gồm: Thành phố được điều chỉnh mức hoặc tỷ lệ thu phí, lệ phí chưa được quy định trong Danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí; Ngân sách thành phố được hưởng 100% số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách phí, lệ phí nêu trên; Thành phố quyết định dự toán, phân bổ ngân sách phù hợp với các định hướng cơ cấu lại ngân sách, phát triển kinh tế - xã hội và các lĩnh vực quan trọng theo quy định của Quốc hội và Chính phủ; Thành phố được sử dụng nguồn thực hiện cải cách tiền lương còn dư của ngân sách Thành phố để đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế-xã hội thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách và chi thu nhập tăng thêm; Thành phố được áp dụng tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp; Thành phố được bổ sung có mục tiêu từ ngân sách trung ương với mức không quá 70% số tăng thu ngân sách trung ương từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách Trung ương và ngân sách Thành phố; HĐND Thành phố quyết định bố trí ngân sách Thành phố để chi thu nhập bình quân tăng thêm với mức không quá 1,8 lần mức lương ngạch bậc, chức vụ; bảo đảm không vượt mức tối đa 0,8 lần quỹ lương cơ bản theo quy định của Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 21/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương. Quy định này được thực hiện cho đến khi cơ quan có thẩm quyền ban hành quy định chế độ tiền lương mới; Thành phố được chuyển một số chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan chuyên môn thuộc UBND Thành phố cho các cơ quan chuyên môn, cơ quan hành chính khác thuộc UBND Thành phố, UBND quận, huyện và thành phố Thủ Đức.
Bên cạnh đó, Nhóm 2 về các cơ chế, chính sách được quy định tại các Nghị quyết đặc thù của các địa phương khác (gồm 4 CCCS) như: Thành phố chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa dưới 500 ha phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Phân cấp Thành phố phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung xây dựng khu chức năng, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung đô thị, điều chỉnh cục bộ quy hoạch chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật; Cho phép thực hiện trước việc điều tra, khảo sát, đo đạc, kiểm đếm, xác minh nguồn gốc đất, tài sản gắn liền với đất khi thu hồi đất của các dự án xây dựng khu công nghiệp, khu công nghệ cao (KCN, KCNC), kết cấu hạ tầng kỹ thuật cấp quốc gia, địa phương, giao thông, khu văn hóa thể thao vui chơi giải trí cộng đồng, có quy mô từ 300 ha hoặc có từ 1.000 hộ gia đình trở lên; Thành phố được quy định về các chính sách thu hút và giữ chân nguồn nhân lực cho khoa học công nghệ.
Dẫu đồng tình với tờ trình của Chính phủ, song Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cho rằng, về những chính sách kế thừa tại Nghị quyết 54, Ủy ban Tài chính ngân sách nhất trí với những chính sách được đánh giá là hiệu quả, cần tiếp tục kế thừa. Tuy nhiên, qua tổng kết 5 năm cho thấy không phải tất cả các chính sách đều đi vào cuộc sống. Vì vậy cần rà soát từng chính sách, làm rõ đã phát huy tác dụng ở mức độ nào, tính cần thiết tiếp tục áp dụng.
Về những chính sách kế thừa Nghị quyết 54 nhưng có sửa đổi, bổ sung, theo ông Lê Quang Mạnh, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách của Quốc hội cho rằng, cần chú trọng trong khâu tổ chức thực hiện để bảo đảm hợp lý, như chính sách thu hút nhân tài, chuyên gia, nhà khoa học, không tạo khoảng cách thu nhập quá lớn giữa người lao động; tính khả thi của mức vay không quá 120% số thu theo phân cấp.
Về các chính sách tương tự như các địa phương có cơ chế đặc thù, cần nghiên cứu, tránh dập khuôn, cần vận dụng sáng tạo theo hướng đột phá hơn, tương xứng với vị thế, tiềm năng của Thành phố. Chính sách chuyển đổi đất trồng lúa, quy hoạch cần tính đến đặc thù của Thành phố. Việc ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp cần đặt trong tình hình mới.
Về những chính sách đang được quy định tại các dự thảo Luật trình Quốc hội cần bám sát quá trình hoàn thiện các dự thảo luật khác ở các nội dung như: cho phép các tổ chức kinh tế có quyền thế chấp, chuyển nhượng, cho thuê quyền thuê đất; về gia hạn quyền sử dụng đất nông nghiệp. Vì đều là những vấn đề rất lớn, liên quan đến lợi ích của Nhà nước, người dân. Do đó, đề nghị thận trọng, bảo đảm hợp lý trong mối tương quan với Luật Đất đai.