Gỡ vướng trong thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia
Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, đang được triển khai và có những hiệu quả nhất định. Tuy nhiên, cũng có những dự án, tiểu dự án còn gặp khó khăn. Để tháo gỡ vướng mắc, Ủy ban Dân tộc đã rà soát, lấy ý kiến của các bộ ngành, địa phương nhằm tháo gỡ những bất cập, giúp đồng bào nhanh chóng được thụ hưởng chính sách.
Tiểu dự án 1, Dự án 9 Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi (MTQG 1719) là dự án: “Đầu tư phát triển kinh tế - xã hội các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, dân tộc có khó khăn đặc thù” được triển khai trên địa bàn 31 tỉnh thành trên cả nước. Mục tiêu của dự án nhằm xóa đói, giảm nghèo nhanh, bền vững, nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, dân tộc có khó khăn đặc thù, thu hẹp khoảng cách về mức sống, thu nhập so với các dân tộc khác trong vùng…
Tổng nguồn vốn để thực hiện Tiểu dự án 1 là 6.699,138 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương là 6.610,272 tỷ đồng, ngân sách địa phương là 88,866 tỷ đồng. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai Tiểu dự án này, đã phát sinh nhiều vướng mắc. Một số địa phương cho rằng, việc triển khai thực hiện Dự án có thể gây ra một số tác động không mong muốn, có khả năng gây tâm tư cho đồng bào DTTS. Đặc biệt là thực tiễn triển khai sẽ gặp khó khăn trong công tác quản lý, điều hành, triển khai ở một số địa phương, cần phải sửa đổi, bổ sung nhiều văn bản, cơ chế cũng như nguồn vốn thực hiện…
Ông Triệu Trung Hiệp, Trưởng ban Dân tộc tỉnh Hà Giang cho biết, theo hướng dẫn của Thông tư 02, thì địa bàn đầu tư của Tiểu dự án 1 là các thôn tập trung đông đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù, có tỷ lệ hộ nghèo cao... đang gây khó cho địa phương triển khai. Ông Triệu Trung Hiệp kiến nghị nên bỏ cụm từ tỷ lệ hộ nghèo cao, bởi các thôn đặc biệt khó khăn được phê duyệt tại Quyết định số 612/QĐ-UBDT của Ủy ban Dân tộc đã được xác định theo tiêu chí tỷ lệ hộ nghèo thuộc danh sách các thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bảo DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025.
Về đối tượng thụ hưởng, Ủy ban Dân tộc cần xem xét, bổ sung thêm hộ sinh sống nhỏ lẻ, xen kẽ với các dân tộc khác. Bởi theo Quyết định số 1227/QĐ-TTg quy định 14 dân tộc có khó khăn đặc thù sinh sống ổn định thành cộng đồng trên địa bàn các xã khu vực III và các thôn đặc biệt khó khăn. Còn những hộ cũng thuộc 14 dân tộc theo Quyết định số 1227, nhưng hiện sinh sống nhỏ lẻ lại không được thụ hưởng chính sách sẽ gây tâm tư cho đồng bào.
Ông Hoàng Trường Minh, Phó Chủ tịch UBND huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai kiến nghị, hiện nay, mức vốn hỗ trợ phát triển sản xuất đối với đồng bào DTTS có khó khăn đặc thù cho cả giai đoạn chỉ được 20 triệu đồng/hộ là quá cứng nhắc. Bên cạnh đó, hiện nay, nguồn nhân lực làm công tác dân tộc ở cơ sở thiếu cũng là những khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện chương trình tại cơ sở.
Căn cứ vào những vướng mắc, bất cập triển khai tại cơ sở và thực hiện Công điện số 71/CĐ-TTg ngày 23/2/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện các Chương trình MTQG giai đoạn 2021 - 2025, hiện nay Ủy ban Dân tộc đã nghiên cứu xây dựng dự thảo sửa đổi, bổ sung Thông tư 02/2022/TT-UBDT ngày 30/6/2022, trong đó có sửa đổi, bổ sung vướng mắc trong triển khai thực hiện nội dung Tiểu dự án 1, Dự án 9. Về cơ bản, việc xây dựng dự thảo sửa đổi, bổ sung Tiểu dự án 1, Dự án 9 tại Thông tư 02/2022/TT-UBDT được các địa phương đồng thuận.
Theo Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Vinh Tơr, hiện nay, Ủy ban Dân tộc đang rà soát, sửa đổi bổ sung Thông tư 02 thuộc thẩm quyền và nhiệm vụ được giao của Ủy ban Dân tộc. Cụ thể là xây dựng sửa đổi, bổ sung Thông tư số 02/2022/TT-UBDT của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban dân tộc về hướng dẫn thực hiện một số dự án thuộc Chương trình MTQG 1719; sửa đổi, bổ sung Phụ lục ban hành kèm theo Quyết định số 39/2021/QĐ-TTg ngày 30/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn ngân sách Trung ương và tỷ lệ vốn đối ứng của ngân sách địa phương thực hiện Chương trình….
Với sự vào cuộc quyết liệt, gấp rút triển khai của Ủy ban Dân tộc, những “nút thắt” sẽ sớm được tháo gỡ, chính sách sẽ sớm đi vào cuộc sống, giúp đồng bào nhanh chóng được thụ hưởng chính sách, phát triển kinh tế - xã hội, giảm nghèo bền vững.