Độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội: Đề xuất hạ từ 80 xuống 75 tuổi
Tại dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) mới nhất vừa hoàn thiện gửi Bộ Tư pháp thẩm định trước khi báo cáo Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTB&XH) đề xuất giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ đủ 75 tuổi trở lên, thay vì 80 tuổi trở lên như dự thảo trước đó và quy định hiện hành của Luật Người cao tuổi.
Theo thống kê đến cuối năm 2022, cả nước có khoảng 14,4 triệu người hết tuổi lao động (từ 55 tuổi với nữ và 60 tuổi với nam). Trong đó, tổng số người có lương hưu, trợ cấp hàng tháng chỉ 5,1 triệu người (chiếm 35% tổng số người cao tuổi). Hiện có hơn 1,8 triệu người từ 80 tuổi trở lên không có lương hưu đang nhận trợ cấp người cao tuổi. Như vậy, có tới 65% người hết tuổi lao động không có bất kể khoản tiền lương hưu hay trợ cấp gì hàng tháng. Chính vì vậy, tại dự thảo Luật, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội ( LĐTB&XH) đề xuất bổ sung trợ cấp hưu trí xã hội để hình thành hệ thống bảo hiểm xã hội đa tầng. Theo đó, ngân sách nhà nước sẽ cung cấp một khoản trợ cấp cho người cao tuổi không có lương hưu, hoặc bảo hiểm xã hội hàng tháng.
Đáng chú ý, tại dự thảo hoàn thiện, Bộ đề xuất điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ đủ 75 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng khác, thì sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo.
Khi đạt các điều kiện trên, người cao tuổi sẽ được ngân sách nhà nước trợ cấp hằng tháng, với mức 500.000 đồng/người/tháng (thay vì mức 360.000 đồng/người/tháng hiện hành). Người nhận trợ cấp cũng được tham gia bảo hiểm y tế miễn phí do ngân sách nhà nước đảm bảo.
“Quy định này nhằm gia tăng đối tượng hưởng trợ cấp hàng tháng mà không phát sinh tăng nhiều ngân sách nhà nước, do ngân sách nhà nước chỉ hỗ trợ bảo hiểm y tế, còn trợ cấp hàng tháng do Quỹ bảo hiểm xã hội đảm bảo từ thời gian đóng bảo hiểm xã hội của người lao động” - Bộ LĐTB&XH lý giải.
Đánh giá tác động, Bộ LĐTB&XH cho biết, việc tăng mức trợ cấp hàng tháng với người cao tuổi từ 75 tuổi trở lên từ 360.000 đồng lên thành 500.000 đồng thì kinh phí phát sinh thêm ước tính vào khoảng hơn 7,1 nghìn tỷ/năm, bao gồm giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 tuổi xuống 75 tuổi 5 nghìn tỷ đồng, điều chỉnh mức trợ cấp hàng tháng từ 360.000 đồng thành 500.000 đồng là 2,1 nghìn tỷ đồng. Ước tính hiện nay có khoảng 1,2 triệu người cao tuổi từ 80 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng khác đang hưởng trợ cấp xã hội. Khi giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 xuống 75 sẽ có thêm khoảng hơn 700 nghìn người cao tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.
Theo mục tiêu Trung ương giao tại Nghị quyết số 28-NQ/TW phấn đấu đến năm 2030 khoảng 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội, tương đương 8,94 triệu người.
Để đạt mục tiêu trung ương giao, trong 6 năm tới phải tăng 25% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội tương đương 3,84 triệu người. Nếu đề xuất trên được Quốc hội thông qua, chính sách mới có thể thực hiện từ đầu năm 2025.