Bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng
Số liệu của Cục Trẻ em, trong năm 2022, Tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em (Tổng đài 111) đã ghi nhận 419 cuộc gọi báo cáo về hoạt động xâm hại trẻ em trên môi trường mạng. Cục Trẻ em đã 21 lần can thiệp xử lý những trường hợp này. Nguyên nhân dẫn đến những hệ quả trên là do trẻ em bị tác động lớn bởi công nghệ internet, môi trường mạng. Đây là những con số đáng báo động về vấn đề bảo vệ trẻ em trước những thông tin mạng độc hại.
Ông Ngô Tuấn Anh - Phó Chủ tịch Hiệp hội An toàn thông tin Việt Nam (VNISA) cho biết, theo một nghiên cứu, độ tuổi trung bình trẻ em Việt Nam sở hữu điện thoại là 9 tuổi, sớm hơn thế giới 4 năm, trong khi độ tuổi trung bình trẻ có hiểu biết ban đầu về an toàn thông tin mạng là 13 tuổi. Hầu hết các em chưa được trang bị các kiến thức để bảo vệ thông tin cá nhân cũng như an toàn của bản thân khi tham gia môi trường mạng.
Trên môi trường không gian mạng, trẻ em sẽ phải đối diện với những tác động tiêu cực từ những nội dung xấu độc trên các nền tảng như facebook, tiktok, youtube…. Nếu không có sự kiểm soát, chọn lọc tiếp nhận thông tin, trẻ sẽ dễ bị đắm chìm vào thế giới ảo, coi những gì diễn ra trên mạng xã hội mới là cuộc sống và sẵn sàng bắt chước. Nguy hiểm hơn, đây cũng là lứa tuổi dễ dàng bị bắt nạt trực tuyến, lừa gạt, dụ dỗ, xâm phạm đến sức khỏe và tính mạng hoặc bị lôi kéo thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật. Thực tế đã không ít vụ việc đau lòng xảy ra để lại những hậu quả nặng nề.
Theo bà Nguyễn Thị Mai Thoa - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, cần phải nhận diện một cách đầy đủ những hành vi nào là xâm hại trẻ em trên môi trường mạng, những hành vi nào là có nguy cơ để quy định đầy đủ ở trong các văn bản pháp luật. Bên cạnh đó, cần phải quy định trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức liên quan; các mức độ, biện pháp xử lý cụ thể cho mỗi hành vi vi phạm có đủ sức răn đe để áp dụng trên thực tế, cảnh báo cho hành vi vi phạm tiếp theo.
Theo ông Đặng Hoa Nam - Cục trưởng Cục Trẻ em, quá trình không ngừng hoàn thiện pháp luật và chính sách để tạo cho trẻ em môi trường an toàn và khuyến khích sự sáng tạo, đẩy mạnh tương tác trên môi trường mạng là một yêu cầu bức thiết, lâu dài.
Ông Nam cho rằng, trong quá trình hoàn thiện pháp luật, chính sách về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, cần có chế tài ngăn chặn, xử lý các hành vi, hậu quả của vi phạm quyền trẻ em nói chung, xâm hại trẻ em nói riêng trên môi trường mạng tương ứng với những hành vi ở trong đời thực; chú ý việc đánh giá hậu quả của nó tác động đến trẻ em trước mắt và lâu dài, đặc biệt là liên quan đến vấn đề tâm lý, tình cảm, đạo đức… Tăng nặng, dùng những chế tài và xử lý đủ răn đe đối với hành vi lợi dụng môi trường mạng để xâm hại trẻ em.
Dù thế nào thì công tác phòng ngừa vẫn là quan trọng nhất. Rất cần sự quan tâm thực sự của cha mẹ cùng trẻ em trên môi trường mạng. Nếu trẻ bị lừa gạt thông qua việc lộ lọt các thông tin trên mạng, cha mẹ và thầy cô cần phải luôn bên cạnh để đồng hành.