Mạo danh bác sĩ, bệnh viện để lừa đảo: Thủ đoạn ngày càng tinh vi
Mặc dù đã được cảnh báo rất nhiều từ các bác sĩ, bệnh viện nhưng vấn nạn mạo danh bác sĩ để lừa đảo khám chữa bệnh, bán thuốc không nguồn gốc xuất xứ vẫn không giảm, thậm chí, thủ đoạn của các đối tượng ngày càng tinh vi hơn.
Là một trong những bệnh viện hàng đầu uy tín cao, Bệnh viện (BV) Trung ương Quân đội 108 nói chung và các bác sĩ (BS) tại đây mặc nhiên được xem là “mục tiêu lý tưởng” để các đối tượng mạo danh lừa đảo. Bằng chứng rõ nhất là gần như tháng nào BV cũng phải đưa ra những cảnh báo về tình trạng mạo danh BV, giả danh BS làm việc tại đây. BV cũng thường xuyên phải theo dõi để đính chính về nhưng fanpage, trang web giả...
Mạo danh bác sĩ và bệnh viện lớn
Gần đây nhất, BV 108 đã cảnh báo về việc một trường hợp giả danh bác sĩ quân đội quảng bá trên mạng xã hội liệu pháp “chữa lành tự nhiên”.
Cụ thể, trong clip được phát trên Tiktok, người này tự xưng là BS làm việc tại BV Trung ương Quân đội 108. Người này khẳng định mình là một BS quân đội và cho biết trước khi nghỉ hưu đã mắc đủ thứ bệnh gồm: Tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh thoái hóa cột sống và đặc biệt rối loạn thần kinh trung ương, không tự chữa được cho mình. Cuối cùng, vị BS giả mạo giới thiệu cuốn sách mà họ tự cho là “ánh sáng” và làm theo, thì tất cả các bệnh trong người tự dưng biến mất.
Đặc biệt, có một số người đã chia sẻ đoạn clip trên lên trang facebook cá nhân (có đến 203.000 người theo dõi) nhằm tạo niềm tin rằng “BS quân y 108” đã khẳng định chỉ cần áp dụng “liệu pháp chữa lành tự nhiên” là “chữa tất cả” và dẫn dắt người dân mua thực phẩm chức năng mà người đó bán.
BV 108 khẳng định, nhân vật tự xưng là BS quân đội không phải là người công tác tại đơn vị này.
“Việc mạo danh, lấy thương hiệu “BS 108” để trục lợi cá nhân, mua bán các thực phẩm chức năng, thuốc, sách… có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người dân, tạo những tư tưởng sai sự thật, nguy hiểm cho sức khỏe. BV và cán bộ nhân viên BV không bán thực phẩm chức năng và không bán thuốc ngoài phạm vi BV” - BV Trung ương Quân đội 108 khẳng định trên trang website chính thức.
Tương tự, BV Nội tiết trung ương cũng liên tục phải phát đi cảnh báo về các Facebook, fanpage, TikTok… giả mạo là nhân viên y tế, đội ngũ chuyên gia, thậm chí, lợi dụng danh tiếng của các lãnh đạo BV này để lừa đảo. Với nhiều thủ đoạn tinh vi, các trang giả mạo này đã thực hiện tư vấn, khám bệnh trực tuyến, giới thiệu bán thuốc điều trị bệnh đái tháo đường (tiểu đường), bệnh tuyến giáp, mồ hôi tay chân… và các bệnh nội tiết khác nhằm trục lợi từ người bệnh. Nhiều đối tượng còn trà trộn trực tiếp đóng giả làm người bệnh và người nhà bệnh nhân bắt chuyện với bệnh nhân thật để bán nhiều loại nhân sâm, tam thất không rõ nguồn gốc, không có hạn sử dụng, nhãn mác, không ghi bất kì thành phần gì bên trong với giá lên tới từ 3-5 triệu đồng/liệu trình điều trị. Nhiều người bệnh cả tin đã mua phải những sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc.
TS.BS Phan Hướng Dương - Phó Giám đốc BV Nội tiết trung ương cũng đã phải lên tiếng về việc bị kẻ xấu lập Facebook giả mạo tên tuổi để quảng cáo bán thuốc điều trị bệnh đái tháo đường và đưa ra các thông tin sai lệch về bệnh này. Đồng thời lưu ý người dân cần cẩn trọng trước các thông tin trên mạng xã hội để tránh bị lừa đảo, đồng thời đã báo cáo cơ quan chức năng xử lý.
Không chỉ tại các BV trung ương, các BV địa phương cũng rơi vào vòng xoáy mạo danh, lừa đảo với hàng loạt phản ánh của người dân về tình trạng này. Đại diện BV Sản Nhi Quảng Ninh cho biết, gần đây đã tiếp nhận nhiều phản ánh của khách hàng về việc có người lấy danh nghĩa là nhân viên làm ở BV gọi điện đến tư vấn bán các sản phẩm thực phẩm chức năng, thuốc cùng các dịch vụ sau sinh cho mẹ và bé. Trên trang website, BV Sản Nhi Quảng Ninh cũng khuyến cáo: “Hiện không có nhân viên nào của đơn vị thực hiện các cuộc gọi liên hệ với bệnh nhân theo nội dung như trên. Đặc biệt, BV không thành lập bất cứ bộ phận gọi điện tư vấn, bán thuốc, thực phẩm chức năng hay cung cấp các dịch vụ sau sinh nào ngoại viện cho bệnh nhân”.
Nhiều BS cũng đã không ít lần bày tỏ bức xúc vì hình ảnh của mình được sử dụng tràn lan trên các trang mạng quảng cáo bán thuốc không rõ nguồn gốc.
PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc BV Đại học Y Hà Nội cho biết, ông đã từng nhận được điện thoại mời chào mua sản phẩm mà đối tượng đã lấy hình ảnh của chính ông để lừa đảo.
Hay mới đây, một số trang mạng xã hội đăng tải đoạn clip sử dụng hình ảnh của BS Trương Hữu Khanh - nguyên Trưởng khoa BV Nhi đồng 1 để quảng cáo thuốc đặc trị tiểu đường. BS Khanh khẳng định thông tin trong đoạn clip là không đúng, BS đã bị người khác tự ý lấy hình ảnh, ghép giọng nói của mình. Thực tế BS Khanh không bán hay quảng cáo loại thuốc trị bệnh tiểu đường, giãn tĩnh mạch, đau khớp như đoạn clip đã đăng tải.
Cần xử lý nghiêm minh
Trước tình trạng mạo danh BS, mạo danh BV lớn để lừa đảo khám chữa bệnh và bán thuốc, mới đây nhất Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã phát đi thông tin cho biết, hiện nay trên mạng xã hội xuất hiện một số clip có hình ảnh nhân vật tự xưng là nhân viên y tế tại các BV lớn, lương y, tư vấn bệnh, quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe là thuốc chữa bệnh để bán sản phẩm.
Theo Cục An toàn thực phẩm, khoản 2, Điều 27, Nghị định 15/2018/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm quy định rõ: “Không sử dụng hình ảnh, thiết bị, trang phục, tên, thư tín của các đơn vị, cơ sở y tế, bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế, thư cảm ơn của người bệnh, bài viết của BS, dược sĩ, nhân viên y tế để quảng cáo thực phẩm”.
Trao đổi về vấn đề này, PGS.TS Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) khẳng định: “Bất kỳ BS, lương y, nhân viên y tế nào tham gia quảng cáo sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe là vi phạm quy định của pháp luật hiện hành. Bên cạnh đó, người tiêu dùng cần cảnh giác với các clip giới thiệu là BS, lương y, tư vấn bệnh, tư vấn dùng sản phẩm chữa bệnh. Người tiêu dùng cũng cần cảnh giác với các clip giới thiệu từng là các bệnh nhân, dùng sản phẩm thực phẩm chức năng/thực phẩm bảo vệ sức khỏe có thể khỏi bệnh. Việc tin theo các nội dung quảng cáo sai sự thật khiến người bệnh không đến ngay các cơ sở y tế để được khám, chữa bệnh kịp thời sẽ bỏ qua giai đoạn điều trị khỏi bệnh, không những tổn thất về kinh tế mà còn tổn hại tới sức khỏe”.
Còn TS Nguyễn Huy Quang - nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Bộ Y tế) cho hay: Luật Quảng cáo năm 2012 sửa đổi bổ sung năm 2018 đã đưa ra quy định cụ thể về quảng cáo. Đối với hành vi quảng cáo sai sự thật có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 5, Điều 34 Nghị định 38/2021/NĐ-CP thì phạt tiền từ 60 triệu đến 80 triệu đồng. Đối với hành vi quảng cáo sai sự thật nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì có thể bị xử phạt hình sự theo Điều 197 Bộ luật Hình sự 2015 về tội quảng cáo gian dối, chịu mức phạt tiền từ 10 đến 100 triệu đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 5 triệu đồng đến 50 triệu đồng, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm... Theo ông Quang, như vậy chế tài đã đủ mạnh, cần thúc đẩy ở khâu thực thi hiệu quả hơn.
Người tiêu dùng nâng cao cảnh giác
Cục An toàn thực phẩm yêu cầu người tiêu dùng cần cảnh giác với các clip giới thiệu là bác sĩ, lương y, tư vấn bệnh, tư vấn dùng sản phẩm chữa bệnh, cảnh giác với các clip giới thiệu từng là các bệnh nhân, dùng sản phẩm thực phẩm chức năng/thực phẩm bảo vệ sức khỏe có thể khỏi bệnh. Việc tin theo các nội dung quảng cáo sai sự thật khiến người bệnh không đến ngay các cơ sở y tế để được khám, chữa bệnh kịp thời sẽ bỏ qua giai đoạn điều trị khỏi bệnh, không những tổn thất về kinh tế mà còn tổn hại tới sức khỏe.
Theo PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc BV Đại học Y Hà Nội, các BS chuyên khoa tim mạch không bao giờ quảng cáo cho các thuốc chữa dứt điểm bệnh tăng huyết áp một cách vô căn cứ. Xin ngừng chia sẻ các quảng cáo vô cùng nguy hiểm này. Ông Hiếu còn cho biết bản thân ông đã từng nhận được điện thoại mời chào mua sản phẩm đã lấy hình ảnh của chính ông để lừa đảo.