Nông sản theo người trẻ 'lên sàn'

Khởi nghiệp với nông sản

Vốn là một kỹ sư hóa học, từng có thời gian làm việc trong phòng kiểm định hóa chất của một công ty nước ngoài ở TP Hồ Chí Minh với mức lương không hề thấp. Thế nhưng, tình yêu với nông sản, Nguyễn Thị Tường Thảo (Lâm Đồng) đã chọn nông nghiệp để khởi nghiệp. Tận dụng lợi thế từ mạng xã hội (MXH), Thảo đã lập Kênh TikTok Thảo Mola của “Món lạ vườn nhà” để giới thiệu về những sản vật tại quê hương mình.

Kể về hành trình đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử (TMĐT) Thảo cho biết, khi xin nghỉ việc, Thảo đã xin vào làm HTX Vườn nhà Đà Lạt. Tại đây, Thảo thấy khá tiếc vì rau sạch và đa dạng nhưng lượng bán ra cũng không nhiều. Thảo đã đề xuất với lãnh đạo HTX về việc bán hàng online, nhưng không được đồng ý, do phương thức này quá mới và mọi người cũng tạm bằng lòng với sản lượng được bán ra.

Sau đó, Thảo đã tự mình mày mò nghiên cứu để tạo kênh Tiktok "Món lạ vườn nhà", tự quay, dựng và tải video lên với mục đích giới thiệu cho nhiều người biết về những sản phẩm nông sản độc, lạ mà HTX Vườn nhà Đà Lạt đang có.

“Sau chưa đầy 2 tháng lập kênh, tôi đã có video trên 4 triệu lượt xem. Đặc biệt, video giới thiệu bí sợi mì với hơn 5 triệu lượt xem như trở thành một hiện tượng mạng. Có ngày tôi nhận được cả nghìn tin nhắn hỏi mua loại bí này. Lần đầu tiên mở tính năng livetream bán hàng, chỉ sau 15 phút, tôi chốt được gần 1.000 đơn hàng. Nhờ cách bán hàng qua nền tảng MXH, doanh thu của HTX tháng cao nhất đạt 1,2 tỷ đồng” - Thảo chia sẻ.

Cũng như Thảo Mola, nhiều bạn trẻ cũng tham gia khởi nghiệp, quảng bá nông sản địa phương trên nền tảng MXH.

Tiktoker Nông Cẩm Quỳnh chia sẻ, sau một thời gian học tập, làm việc ở Hà Nội, Quỳnh quyết định về quê ở Tuyên Quang lập nghiệp bán online sản phẩm nông sản. Dù gặp rất nhiều khó khăn nhưng đến nay, Quỳnh đã bán 15 sản phẩm nông sản của tỉnh Tuyên Quang như sắn dây, măng nứa, mơ, chè đậu đen, thịt, lạp xưởng...

“Tôi bán hàng trên Tiktok từ năm 2019 và mặt hàng tôi bán đầu tiên đó là sâm đất. Tôi đã bán được 100 tấn sâm đất trong 1 tháng. Hay trong 1 tháng tôi cũng bán được hơn 3 tấn mơ. Khách hàng trong miền Nam họ rất thích quả mơ. Để tăng tương tác, thu hút khách hàng, tôi đã làm nhiều video cho người xem để họ thấy thích, thấy ấn tượng, tạo thành các trend về nông sản” - Tiktoker Nông Cẩm Quỳnh chia sẻ.

Làm sao để chuyên nghiệp hóa?

Thống kê từ sàn thương mại trực tuyến Shopee cho thấy, từ năm 2019 đến 2021, tổng giá trị các sản phẩm bán ra của Shopee đã tăng gần 4 lần, từ 424.000 tỷ đồng lên đến 1.483.000 tỷ đồng. Cứ mỗi giây có hơn 250 đơn hàng được bán ra trên Shopee. Kết quả này cho thấy kinh doanh qua TMĐT sẽ tiếp tục phát triển trong tương lai.

Có thể thấy, sàn TMĐT với phương thức tiêu thụ trực tuyến đang là hướng đi hiệu quả, giúp nâng cao giá trị sản xuất, mở thêm đầu ra bền vững cho các mặt hàng nông sản của Việt Nam. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, để sàn thương mại thực sự là kênh tiêu thụ cho nông sản Việt còn rất nhiều việc làm phải.

Theo chuyên gia nông nghiệp Hoàng Trọng Thủy, một trong bài toán giải quyết tận gốc vấn đề “được mùa mất giá” của nông sản chính là khai thông thị trường nội địa. Trong đó để đưa nông sản lên sàn TMĐT giải pháp tối ưu. Chính vì vậy, xu hướng giới trẻ chọn khởi nghiệp đưa nông nghiệp lên sàn là tín hiệu tích cực, bởi thị trường online phù hợp với các bạn trẻ bởi tích hợp được nhiều tiện ích: thanh toán, vận chuyển, so sánh sản phẩm cùng loại trên thị trường.

Tuy nhiên trong quá trình bán hàng còn hạn chế, nhất là trong khâu tìm nguồn hàng và xác định khách hàng chủ đích, nên hầu hết việc bán hàng trên nền tảng số hiện nay mới là tổng hợp và bán nông sản, còn nông sản nhằm vào mục tiêu có chủ đích chưa được các bạn thực sự quan tâm.

Bên cạnh đó, khâu tương tác với khách hàng, giải quyết các vấn đề với khách hàng còn yếu mà mới tập trung bán hàng. Thiếu nhân lực giải đáp các vấn đề với khách hàng, khi thiếu vấn đề này thì tính truyền thông về mặt hàng sẽ bị hạn chế.

Thực tế dù đã thành công khi đưa nông sản lên sàn TMĐT song theo Nguyễn Thị Tường Thảo, bán hàng qua các nền tảng xã hội có ưu thế nhưng cũng có rất nhiều hạn chế, khó khăn về khâu vận chuyển, đóng gói. “Tháng đầu tiên chốt hơn 1.000 đơn hàng thì HTX gần như "vỡ trận" vì khách hàng mỗi người mua vài kg, khâu đóng gói lẻ tẻ như vậy mất rất nhiều thời gian. Bên cạnh đó, khâu vận chuyển cũng nhiều bất lợi vì có những đơn hàng ở xa, nửa tháng mới tới nơi trong khi hàng nông sản dễ hư hao, khó bảo quản” - Thảo chia sẻ.

Với kinh nghiệm nhiều năm làm thương mại nông sản xuyên biên giới, bà Nguyễn Thị Thành Thực - Giám đốc Công ty cổ phần Bagico cho biết, quá trình vận chuyển đang là một trong những khâu làm hư hao nông sản, chiếm chi phí cao trong giá thành sản phẩm trước khi đến tay người tiêu dùng. Đơn cử như sầu riêng khi hái từ cây xuống trước 1 - 2 ngày để cho chín đều thì đã hao 15 - 20% trọng lượng. Do đó, người bán cần truyền thông, nhấn mạnh vào chi phí tác động đến giá thành, chất lượng sản phẩm để người tiêu dùng biết. Thêm nữa, trong quá trình đóng gói sản phẩm, người bán cũng cần để người mua thấy các khoản chi phí, thì tôi tin rằng người tiêu dùng sẽ sẵn sàng chấp nhận và thông cảm, đồng thời, sự cạnh tranh khác sẽ giảm thiểu.

Lê Bảo