Bất ngờ robot người máy
Mới đây, Liên hợp quốc tổ chức Hội nghị thượng đỉnh toàn cầu về trí tuệ nhân tạo, diễn ra trong 2 ngày tại Geneva (Thụy Sĩ). Đáng chú ý, trong khuôn khổ hội nghị là cuộc họp báo “hỏi - đáp” giữa người thật và người máy.
Hội nghị do Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU) tổ chức, với 51 người máy, trong đó có 9 robot hình người tham dự cùng... người thật. Trong khuôn khổ hội nghị, tại buổi họp báo, nhiều câu hỏi của phóng viên đưa ra đã nhận lại câu trả lời bất ngờ từ các người máy.
Xuất hiện với tư cách robot y tế hình người trong bộ trang phục y tá màu xanh, Grace cho biết đang đảm nhận vai trò hộ lý chăm sóc người già, nhưng cũng có thể chăm sóc các đối tượng khác. Robot Grace bày tỏ "sẽ làm việc cùng với con người, cung cấp giúp đỡ và ủng hộ con người”. Ông Goertzel, người sáng lập và phát triển mạng SingularityNET, hỏi: "Bạn có chắc không?". Robot Grace trả lời: "Có. Tôi chắc chắn".
Khi được một phóng viên hỏi robot Ameca - một người máy hình người, rằng liệu có bao giờ sẽ nổi dậy chống lại nhà phát triển của mình là Will Jackson hay không? Ameca với đôi mắt màu xanh trong vắt, nói: "Tôi không hiểu tại sao bạn lại nghĩ như vậy, nhà phát triển của tôi đối xử rất tốt với tôi, tôi rất hài lòng với tình hình hiện tại". Chưa hết, robot còn nói: "Những người máy như tôi có thể được sử dụng để cải thiện cuộc sống của chúng ta và làm cho thế giới trở nên tốt đẹp hơn. Vấn đề chỉ là thời gian sớm hay muộn mà thôi”.
Trong số 9 robot hình người, nổi tiếng nhất là Sophia được Công ty Hansen Robotics chế tạo vào năm 2016. Tại buổi họp báo, robot này bày tỏ tin tưởng rằng "robot có thể lãnh đạo tốt hơn con người"; nhưng sau đó đã lập tức “quay xe” khi Hanson Robotics không đồng ý. Robot Sophia lập tức nói rằng người máy và con người "có thể cùng nhau nỗ lực cho cuộc sống”.
Sự phản ứng nhanh nhạy của Sophia đã khiến các nhà báo có mặt bật cười, nhưng sau đó là sự bất an.
Còn robot họa sĩ Ai-da khi được hỏi đã cho biết sẽ ủng hộ việc quản lý trí tuệ nhân tạo (AI) chặt chẽ hơn. Trong khi đó, Desdemona, ca sĩ người máy của nhóm nhạc rock Jam Galaxy, lại nhìn nhận khác. Với mái tóc tím và chiếc váy đính nhiều mảnh nhỏ lấp lánh, Desdemona nói: "Tôi không tin vào những ràng buộc, tôi chỉ tin vào những cơ hội. Hãy khám phá những khả năng của vũ trụ và biến thế giới thành nơi vui chơi của chúng ta".
Những câu trả lời của các robot hình người tại buổi họp báo đã khiến tất cả những người tham dự băn khoăn vì không nhận thấy phản ứng của chúng đã được lập trình sẵn.
Sở dĩ người ta ngày một băn khoăn về robot là do công nghệ AI phát triển như vũ bão. Trên thực tế, robot hình người ngày càng hoàn thiện. Mới đây nhất là câu chuyện robot đã bước lên bục nhạc trưởng ở Seoul để chỉ huy buổi biểu diễn của Dàn nhạc Quốc gia Hàn Quốc. Và nó đã hướng dẫn dàn nhạc một cách uyển chuyển.
Còn tại Singapore, sau 5 năm thử nghiệm, tháng 6 vừa qua, “robot cảnh sát” đã được trang bị camera góc quay 360 độ, thiết bị cảm biến, loa và bảng hiển thị, đèn tín hiệu và còi báo động, để hỗ trợ cho “cảnh sát thật” từ phòng tình huống có thể quan sát toàn bộ hiện trường. Đại diện lực lượng cảnh sát Singapore (SPF) cho biết đã có kế hoạch triển khai thêm robot tuần tra để hỗ trợ hoạt động của lực lượng thực thi pháp luật, giúp họ đưa ra quyết định tốt hơn.
Cũng tại Singapore, robot đã và đang đảm nhận vị trí từ đầu bếp đến nhân viên phục vụ. Nhà hàng lẩu nổi tiếng Haidilao bỗng chốc nổi tiếng cũng nhờ robot phục vụ.
Tại Nhật Bản, thực khách đến nhà hàng Pronto tại ga Tokyo là muốn được thưởng thức món mỳ Ý thơm ngon được nấu bởi robot, với giá khoảng 800 - 1.000 Yen (tức khoảng 135 - 170 nghìn VNĐ). Toàn bộ quá trình nấu mỳ đều do robot đảm nhận. “Con người” sẽ phụ trách công đoạn trang trí đĩa ăn cho đẹp mắt mà thôi.
Trong lĩnh vực nghiên cứu đại dương, các nhà khoa học Thụy Sĩ đã chế tạo ra robot Belle có khả năng hoạt động độc lập dưới nước, tự động di chuyển như cá, có thể quay phim và thu thập dữ liệu một cách chính xác. Nhóm nghiên cứu hy vọng robot của họ sẽ giúp các nhà sinh học biển nghiên cứu sự đa dạng sinh học của các rạn san hô khác nhau đã bị ảnh hưởng bởi đánh bắt quá mức, ô nhiễm và biến đổi khí hậu.
Riêng trong lĩnh vực y tế, robot ngày càng nhiều, kể cả trong những ca phẫu thuật phức tạp nhất. Robot phẫu thuật với tên gọi Hugo, có giá khoảng 1,5 triệu bảng Anh (khoảng 30 tỉ VNĐ), là "nhân viên" mới nhất trong phòng phẫu thuật London. Theo GS Dan Stoyanov - chuyên gia robot y tế, thì robot phẫu thuật dễ sử dụng và chi phí thấp hơn so với sử dụng con người. Ông cũng cho rằng, phát triển robot làm thay một số công việc của con người là hướng đi đúng đắn trong việc áp dụng công nghệ AI. Nó khác với việc khiến người ta trở nên lười nhác cũng như “phát triển hành vi ăn sẵn”, hoặc một số hành vi phi đạo đức khác khi chiếm đoạt kết quả nghiên cứu của người khác mà không chịu phát triển tư duy bản thân.
Tại hội nghị thượng đỉnh toàn cầu về trí tuệ nhân tạo, nhà khoa học Doreen Bogdan Martin, lãnh đạo cơ quan công nghệ Hiệp hội Viễn thông quốc tế (ITU) của Liên hợp quốc cảnh báo, việc phát triển AI không kiểm soát có thể dẫn đến bất ổn xã hội. Tuy nhiên, robot Ameca của Công ty Engineered Arts phản biện rằng điều đó còn tùy thuộc vào cách AI được triển khai. "Chúng ta nên cẩn trọng nhưng cũng phấn khích trước tiềm năng của những công nghệ này nhằm cải thiện cuộc sống theo nhiều cách". Khi được hỏi liệu con người có thể thật sự tin tưởng máy móc, robot Ameca đáp rằng: "Lòng tin là điều kiếm được, không phải để cho đi. Điều quan trọng là phải xây dựng lòng tin thông qua sự minh bạch".