10 đóa hoa bất tử nơi cõi thiêng Đồng Lộc

Tượng đài bi tráng

Ngã ba Đồng Lộc – một giao điểm của những tuyến đường giao thông huyết mạch chiến lược độc đáo không chỉ của Hà Tĩnh mà còn là của miền Trung, của đất nước. Bên cạnh đó, ngã ba Đồng Lộc còn là nơi chứng kiến cuộc đối đầu lịch sử giữa lòng yêu nước, ý chí kiên cường của dân tộc Việt Nam ta với sức mạnh hủy diệt to lớn của chiến tranh hiện đại.

Cứ mỗi lần nhắc đến ngã ba Đồng Lộc là người ta liền nhớ ngay đến 10 “vầng trăng trinh nữ” lồng lộng giữa đất trời Đồng Lộc thiêng liêng.

Tháng 7, đứng dưới trời xanh Can Lộc, tại khu mộ của 10 nữ TNXP, từng đoàn khách ngay ngắn lặng yên tưởng nhớ về sự hy sinh của các chị.

Chị Phan Thị Hương Giang, 39 tuổi, hướng dẫn viên tại khu di tích cho biết, đó là ngày 24/7/1968. Tiểu đội 4, Đại đội 552, Tổng đội 55 được lệnh san lấp hố bom sau khi máy bay Mỹ liên tục ném bom phá nát tuyến đường vận tải của quân dân ta nhằm nhanh chóng thông đường cho xe chạy qua. Cả tiểu đội được huy động cùng làm việc không ngơi tay, có những lần bị vùi lấp nhưng tất cả đều rũ xuống đất đá và tiếp tục đứng lên làm việc.

Trận bom thứ 15 trong ngày tiếp tục dội xuống Đồng Lộc. Một quả bom tấn rơi trúng cả ba hàm – nơi mà 10 cô gái của tiểu đội 4 đang ẩn nấp. Hàng trăm mét khối đất đã chôn sống cả tiểu đội. Gọi mãi không thấy ai thưa. Ban chỉ huy đại đội liên tục cho đào bới. Sau 2 tiếng đồng hồ thì đã tìm thấy thi thể của 9 cô gái trong 2 hầm dài. Riêng đồng chí Hồ Thị Cúc – tiểu đội phó không thấy đâu. Đồng đội tiếp tục đào bới những không thấy đâu. Mười hòm, mười huyệt sau eo núi Bãi Dịa thì chín đã “có chủ”, chỉ thiếu một mình đồng chí Cúc.

Đến trưa ngày 26/7/1968, mọi người đã tìm thấy thi thể đồng chí Cúc đang ngồi trong một hầm tròn cách xa nơi chín cô ẩn nấp. Tất cả đã hy sinh khi đang ở độ tuổi đẹp nhất – tuổi mười tám, đôi mươi. Từng giọt máu đào của 10 cô gái ấy thấm vào trong từng mảnh đất của dân tộc, tô thắm thêm cho màu cờ của Tổ quốc và mai mãi là tấm gương anh dũng cho các thế hệ tiếp bước noi theo.

Tháng tri ân

Cứ vào các dịp tháng 7 hàng năm, hành trình đi đến mảnh đất Đồng Lộc luôn là điểm đến linh thiêng. Không chỉ vậy, vào ngày 22/7 năm nay, tỉnh Hà Tĩnh long trọng tổ chức Kỷ niệm 55 năm Chiến thắng Đồng Lộc và tưởng niệm 55 năm Ngày hy sinh của 10 nữ Anh hùng liệt sĩ TNXP Ngã ba Đồng Lộc.

Trong dòng người đến viếng thăm, năm nào cũng luôn có lực lượng Bộ đội, Thanh niên xung phong,... từng kề vai sát cánh trong các chiến trường năm xưa. Dẫu bận rộn ngược xuôi, nhưng cứ tháng 7 hàng năm, người người vẫn cùng nhau tụ họp, dâng hương tại Ngã ba Đồng Lộc.

Chia sẻ với PV, ông N.P.A. (cựu chiến binh Hà Tĩnh) cho biết: “Là một người con dân đất Hà Tĩnh, tôi thấm nhuần được sự hy sinh mất mát của chiến tranh, những câu chuyện về 10 nữ TNXP dù bao năm trôi qua nhưng tôi vẫn khiến tôi luôn nhớ mãi. Cứ gần đến ngày 27/7 thì tôi cùng các anh em của mình lại cùng nhau đến đây, vừa để tưởng nhớ công lao của những người đã anh dũng hy sinh vì đất nước, vừa là để cùng đồng đội ôn lại 1 thời bom đạn khốc liệt”.

Chiến tranh đã đi qua, Ngã ba Đồng Lộc từng là điểm đối đầu lịch sử giữa các giá trị văn hóa, một xung đột giữa sức mạnh của lòng yêu nước, ý chí kiến cường, bất khuất của dân tộc Việt Nam với sự tàn bạo của giặc Mỹ xâm lược nay đã trở thành Khu di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt. Bên cạnh đó nơi đây còn là bảo tàng lớn của lực lượng TNXP và là một trong những “địa chỉ đỏ” trong truyền thống văn hóa- cách mạng cho thế hệ trẻ mai sau.

NGỌC ÁNH