Lo ngại từ một mỏ đá
Việc khai thác đá của Công ty TNHH Khai thác đá Đăng Khoa Phát ở trên đỉnh đồi, người dân thôn Đông Trung, xã Hà Bình, huyện Hà Trung (Thanh Hóa) đang rất lo ngại việc đất đá bị sạt trượt, lăn xuống sẽ vùi lấp khu nghĩa trang.
Theo giấy phép số 98 được ký vào ngày 21/6/2019, UBND tỉnh Thanh Hóa cho phép Công ty TNHH Khai thác đá Đăng Khoa Phát (DN Đăng Khoa Phát) được khai thác, chế biến đá bazan làm vật liệu xây dựng thông thường và vật liệu san lấp tại xã Hà Bình với diện tích mỏ 45.000m2 (trong đó, khu vực khai thác là 35.000m2, khu vực khai trường là 10.000m2), trữ lượng khai thác là 858.372m3 đá bazan, 123.079m3 đất san lấp. Công suất khai thác là 33.500m3/năm, thời gian khai thác 30 năm, kể từ ngày ký giấy phép.
Sau khi được cấp phép, DN Đăng Khoa Phát đã tập kết máy móc, thiết bị và tiến hành khai thác đá từ đỉnh đồi. Người dân ở đây cho rằng, khi khai thác đá từ trên đỉnh đồi, một khối lượng lớn đất, đá có nguy cơ tràn qua cánh rừng ở phía trên rồi lăn xuống, gây ra nguy cơ vùi lấp nghĩa trang.
Theo quan sát, những phản ánh của người dân là có cơ sở khi nghĩa trang làng Đông Trung nằm ngay dưới chân đồi cách vị trí khai thác đá khoảng 200m. Ở trên đỉnh núi, một khối lượng lớn đất đá sau khi được san gạt đã được tập kết tại các hào rãnh nhưng vẫn có nguy cơ sạt trượt xuống phía dưới.
Ông Lê Văn Tin (66 tuổi) - trưởng thôn Đông Trung cho biết: Khu đồi DN Đăng Khoa Phát đang khai thác đá trước kia là đồi trọc, nhờ được Nhà nước quan tâm đầu tư trồng cây và giao cho người dân chăm sóc, bảo vệ nên trở thành lá phổi xanh che chở cho người dân trong hàng chục năm qua. Khi tỉnh quy hoạch, thăm dò, cấp phép cho doanh nghiệp khai thác đá, bà con trong thôn không hề hay biết. Đến cuối năm 2019, khi DN Đăng Khoa Phát tiến hành làm đường lên mỏ thì người dân mới biết.
Theo ông Tin, khi DN Đăng Khoa Phát đưa máy xúc về khai thác đá xanh, đất đá ở trên đồi sẽ rơi xuống, nguy cơ ảnh hưởng đến nghĩa trang của thôn. Cùng với đó, trong quá trình khai thác, người dân còn phản ánh thực trạng trên tuyến đường liên xã, các xe chở vật liệu di chuyển suốt ngày đêm, gây ô nhiễm bụi, tiếng ồn, ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống dân sinh.
Trước kiến nghị của người dân, UBND huyện Hà Trung đã yêu cầu DN Đăng Khoa Phát dừng khai thác đá từ tháng 4/2023 để triển khai các giải pháp như đảm bảo an toàn cho khu vực nghĩa trang, làm một con đường bao, trồng hàng loạt bụi tre, đào hào rãnh, gia cố các khu vực có nguy cơ sạt lở…
Ngày 21/6 vừa qua, một số hộ dân trú tại thôn Đông Trung, xã Hà Bình lại tiếp tục gửi đơn đề nghị lên UBND tỉnh Thanh Hóa về việc khai thác đá của DN Đăng Khoa Phát có nguy cơ ảnh hưởng tới nghĩa trang thôn Đông Trung. Sau khi xem xét, ngày 10/7, ông Lê Đức Giang - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa ký ban hành văn bản 9728 giao UBND huyện Hà Trung chỉ đạo các phòng, ban, cơ quan chức năng và UBND xã Hà Bình tổ chức tuyên truyền và nắm bắt nguyện vọng của các hộ dân tại thôn Đông Trung, xã Hà Bình, liên quan đến việc khai thác tại mỏ đá bazan của DN Đăng Khoa Phát để có biện pháp ổn định tình hình an ninh trật tự tại khu vực.
Trên cơ sở đó, có ý kiến cụ thể việc thống nhất (hay không thống nhất) cho phép DN Đăng Khoa Phát khai thác trở lại mỏ đá bazan tại xã Hà Bình. Tất cả công việc trên phải hoàn thành và gửi văn bản về Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 25/7. Đồng thời, ông Lê Đức Giang cũng giao Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát lại toàn bộ hồ sơ, thủ tục cấp phép khai thác mỏ đá bazan của DN Đăng Khoa Phát, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh trước ngày 5/8.
Ông Nguyễn Thành Đô - Chủ tịch UBND xã Hà Bình cho biết: Việc người dân liên tục kiến nghị, gửi đơn về thực trạng khai thác đá gây nguy cơ ảnh hưởng đến nghĩa trang của thôn Đông Trung là có. Hiện tại, DN Đăng Khoa Phát đang tạm dừng hoạt động để chờ ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh. Đối với yêu cầu của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang, ông Đô cho biết: Trong chiều 19/7, UBND huyện Hà Trung sẽ chủ trì, mời các hộ dân có đơn phản ánh lên đối thoại với chính quyền và doanh nghiệp. Trên cơ sở này, sẽ có báo cáo cho UBND tỉnh về việc thống nhất có cho phép DN Đăng Khoa Phát quay trở lại khai thác hay không.