Cảnh giác với bệnh dại
Thời gian vừa qua, liên tiếp các ca tử vong do bệnh dại được ghi nhận tại các địa phương. Hầu hết các nạn nhân đều có điểm chung là chủ quan không tiêm phòng, hoặc tiêm không đầy đủ, đúng lịch sau khi bị chó, mèo cắn.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đồng Nai cho biết, vừa ghi nhận một trường hợp tử vong nghi bị chó dại cắn. Nạn nhân là nam giới 36 tuổi (trú tại xã Sông Trầu, huyện Trảng Bom). Trước đó, bệnh nhân này bị chó nhà nuôi cào trầy xước da nhưng không gây chảy máu nên chủ quan không đi tiêm vaccine phòng dại. Sáu tháng sau, bệnh nhân nhập viện điều trị nhưng không qua khỏi.
Ngay sau khi nhận thông tin, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Đồng Nai phối hợp điều tra dịch tễ và xử lý ổ dịch. Theo kết quả điều tra, đối diện nhà bệnh nhân từng ghi nhận ổ dịch cách thời điểm bị chó cắn khoảng 11 ngày. Hằng ngày chó nhà nạn nhân được thả rông không rọ mõm, có tiếp xúc với các con chó khác trong khu vực. Đây là ổ dịch thứ 3 trên địa bàn huyện Trảng Bom tính từ đầu năm 2023 đến nay.
Báo cáo từ ngành y tế cũng cho thấy, số ca tử vong trên người do bệnh dại tại tỉnh Gia Lai những năm gần đây luôn xếp trong nhóm đầu cả nước. Theo thống kê, giai đoạn 2019 - 2022, địa phương này có 21 người tử vong do bệnh này. Riêng 6 tháng đầu năm 2023, địa phương có 8 người chết do bệnh dại, trong đó, huyện Đức Cơ có 3 ca, các huyện Chư Sê, Chư Pưh, Chư Prông, Kông Chro, Đak Đoa mỗi huyện 1 ca.
Kết quả kiểm tra, giám sát hoạt động phòng, chống bệnh dại của Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên cho thấy, việc thực hiện các chỉ tiêu trong phòng, chống bệnh dại trên người và động vật tại các địa phương đạt rất thấp; nhất là các chỉ tiêu về tỷ lệ được tiêm phòng, tỷ lệ hộ nuôi và số chó, mèo nuôi được quản lý; tỷ lệ người bị phơi nhiễm với bệnh dại được điều trị dự phòng sau phơi nhiễm…
Tại Quảng Bình, ngành y tế cũng vừa ghi nhận một bệnh nhân 50 tuổi, trú ở phường Đồng Sơn, thành phố Đồng Hới đã tử vong do bệnh dại sau hơn 4 tháng bị chó hàng xóm cắn. Từ khi bị chó cắn, bệnh nhân này không có biểu hiện gì, sức khỏe bình thường nhưng đến chiều 11/7, mới cảm thấy mệt mỏi. Sau đó, bệnh nhân trở nặng và được gia đình đưa đến bệnh viện và chẩn đoán mắc bệnh dại. Dù đã được điều trị và chuyển viện lên tuyến cao hơn nhưng đến ngày 14/7, bệnh nhân đã tử vong.
Các vụ tử vong đau lòng do bệnh dại đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng thiếu kiểm soát việc chó, mèo thả rông, tỷ lệ tiêm phòng và tiêm phòng ngay sau khi bị chó, mèo cắn còn rất thấp.
Ông Trần Đắc Phu - nguyên cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do chó, mèo mắc bệnh dại cắn người. Thời gian ủ bệnh rất khác nhau, có thể khoảng 10 ngày sau khi bị chó cắn đã lên cơn dại và tử vong, nhưng cũng có thể đến hàng năm. Chó cắn với vết cắn sâu hoặc ở những vị trí gần thần kinh trung ương thì thời gian ủ bệnh ngắn hơn.
Theo Cục Thú y (Bộ NN&PTNN), nguyên nhân hàng đầu khiến bệnh dại gia tăng là tỷ lệ tiêm phòng cho chó, mèo còn thấp. Tổng đàn chó, mèo của cả nước hiện đã lên tới gần 7 triệu con, trong khi tỷ lệ chó, mèo được tiêm phòng mới chỉ đạt khoảng 40%. Hiện chỉ có 13 tỉnh, thành phố đạt tỷ lệ tiêm phòng trên 70% tổng đàn.
Còn theo WHO, hiện chưa có một loại thuốc nào có thể chữa được bệnh dại. Một khi đã nhiễm virus dại, người bị dại chắc chắn không có cách cứu chữa. Khi lên cơn dại, tỷ lệ tử vong là 100%. Do đó, biện pháp duy nhất để cứu người khi bị chó, mèo dại cắn là tiêm vaccine dại và huyết thanh dại càng sớm càng tốt.
Theo số liệu của Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, với trên 2,5 triệu người (chiếm 2,25% dân số) phải điều trị dự phòng bệnh dại trong giai đoạn 2017-2021 cho thấy số người bị chó, mèo cắn vẫn rất lớn. Nếu chính quyền các địa phương và ngành thú y không kiểm soát được bệnh dại thì chi phí điều trị sẽ tiêu tốn gấp 150 lần so với phòng dịch trên động vật. Năm 2022, cả nước ghi nhận 70 người tử vong do bệnh dại tại 25 tỉnh, thành phố, trong đó nhiều nhất là các tỉnh Bến Tre (13 ca), Kiên Giang (5 ca), Nghệ An (5 ca) và Quảng Bình (5 ca), tăng 5 ca tử vong so với cùng kỳ năm 2021.