Cần một quỹ đầu tư phát triển nhà ở xã hội
Tiến sĩ Cấn Văn Lực - thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ quốc gia bày tỏ, đã phấn khởi hơn khi nhiều doanh nghiệp (DN), ngân hàng thương mại dành phần vốn cho nhà ở xã hội (NOXH). Tuy nhiên, điểm nhấn của việc triển khai đầu tư NOXH là chính sách, quỹ đất, nguồn vốn.
Ông Lực cho rằng vẫn chưa thật nhất quán về quan điểm, cách hiểu, cách tiếp cận NOXH. Đâu đó vẫn có những quan điểm cho rằng NOXH là từ thiện, là xin - cho. Như thế làm sao mà triển khai được NOXH. Vì thế cần có sự thay đổi quan điểm về cách tiếp cận.
Bên cạnh đó là những vướng mắc về cơ chế, chính sách, quy trình thủ tục, khó khăn quy hoạch và quỹ đất đang ở tình trạng vừa thiếu vừa thừa. Tức là có địa phương có quỹ đất, có địa phương không có. Khó khăn nữa là khâu đền bù giải phóng mặt bằng.
Về nguồn vốn, nhiều người nghĩ là nguồn vốn ngân hàng, theo ông Lực điều đó dù đúng nhưng chưa trúng, bởi ngân hàng chỉ là tín dụng thương mại có ưu đãi, chứ không phải tín dụng kinh tế nhân văn. Do đó, khó cả cho DN lẫn người dân. Thiếu nguồn vốn tài trợ bền vững cho phân khúc này, các dự án NOXH rất khó tiếp cận nguồn vốn vay ngân sách do được bố trí cho các dự án NOXH là rất ít. Thêm nữa, điều kiện, thủ tục phức tạp, nguồn cung NOXH còn ít.
Ông Lực cho rằng nỗ lực rất lớn của ngân hàng thương mại là đã giảm lãi suất 2 - 3%. Trong khi đó, DN bị khống chế khung định mức về diện tích nhà ở, do đó cần phải có một quỹ đầu tư lâu dài và cần cơ chế linh hoạt. Theo ông Lực, để phát triển NOXH thì cần thống nhất quan điểm, coi đây là "chính sách kinh tế nhân văn, mang cả ý nghĩa kinh tế và an sinh xã hội. Tiếp đó, cần xây dựng một đề án tổng thể, căn cơ, bài bản. Mục đích sử dụng NOXH dành cho cả nhu cầu mua và nhu cầu thuê. Vị trí, bố trí NOXH riêng khu hay đan xen với nhà ở thương mại nên linh hoạt theo từng địa phương. Về đối tượng được mua NOXH cũng cần được mở rộng.
“Nên tăng tính hấp dẫn cho NOXH (quy hoạch, hệ sinh thái, hạ tầng...); Khắc phục tình trạng trục lợi chính sách và cần chính sách phù hợp, công khai, minh bạch; Làm tốt hơn công tác khảo sát/đánh giá thực trạng, phân tích và dự báo về cung - cầu NOXH và đặc biệt, cần tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thủ tục pháp lý” - ông Lực nói.