Giá cói giảm, nông dân như 'ngồi trên lửa'

Giờ đang là thời điểm người nông dân trồng cói tại các huyện vùng ven biển xứ Thanh như: Quảng Xương, Nga Sơn, Nông Cống tất bật thu hoạch cói vụ chiêm. Do áp dụng các biện pháp kỹ thuật trồng thâm canh cùng với thời tiết thuận lợi nên cây cói phát triển tốt, năng suất cói dự kiến đạt khoảng 80 tạ/ha. Tuy nhiên, so với các năm trước, giá cói năm nay xuống thấp, khiến người nông dân gặp nhiều khó khăn.

Trên cánh đống cói đã thu hoạch được phân nửa, gia đình bà Phạm Thị Hồng và hàng trăm hộ dân xã Quảng Phúc, huyện Quảng Xương đang tất bật thu hoạch cói. Vài người uể oải chui vào tấm bạt căng tạm để trốn cái nắng gay gắt, bên cạnh là những đống cói dài, xanh mướt. Bà Hồng cho biết: Cói được trồng vào tháng 2-3 Âm lịch. Mỗi năm, cao điểm thu hoạch cói diễn ra từ tháng 4,5 đến tháng 9,10. Cói sau khi cắt sẽ được gom thành từng bó, rồi giũ, nhặt sạch cỏ, rác, sợi hỏng, sau đó chẻ thành sợi nhỏ, đem phơi, rồi tiếp tục giũ. Phơi khô là công đoạn quan trọng nhất, bởi chỉ cần gặp mưa hoặc thiếu nắng là sợi cói không đạt độ chín, giảm giá trị. Chính vì vậy, trời càng nắng nông dân càng phải lao ra đồng. Mỗi ngày, 4 người làm cật lực mới có thể thu hoạch xong 1 sào cói.

“Nếu như năm ngoái, giá cói giao động từ 14.000-18.000 đồng/kg cói khô, thì năm nay chỉ được 12.000 đồng/kg, thời điểm đầu vụ chỉ được 7.000-8.000 đồng/kg cói khô. Mặc dù giá cói xuống thấp và thị trường xuất khẩu thu hẹp, nhưng xác định đây là nguồn thu nhập chính, nên gia đình vẫn cố gắng duy trì. Vì nếu bỏ cây cói thì không biết làm gì khác để sinh kế!” - bà Hồng nói.

Là địa phương có diện tích trồng cói lớn nhất huyện Quảng Xương, xã Quảng Phúc có gần 400ha đất trồng cói. Đây là vùng đất chiêm trũng, màu mỡ, nguồn mặn vừa phải rất phù hợp cho cây cói phát triển. Những năm 2004 trở lại đây, một số hộ dân trong xã đã đầu tư mua máy dệt chiếu phục vụ sản xuất. Đến nay, trên địa bàn xã Quảng Phúc đã có hơn 200 máy dệt chiếu. Năm 2020, Hợp tác xã (HTX) sản xuất, kinh doanh và dịch vụ nông nghiệp Quảng Phúc được thành. Mỗi năm, sản xuất khoảng 500.000 chiếc chiếu. Tuy nhiên, giá cói giảm mạnh khiến giá cói thành phẩm cũng bị giảm theo. Ông Lê Trọng Sơn - Giám đốc HTX nông nghiệp Quảng Phúc, huyện Quảng Xương, cho biết: Khó khăn lớn nhất hiện nay của HTX là thiếu vốn để thu mua nguyên liệu cho bà con và đầu tư máy móc, thiết bị. Bên cạnh đó, mấy năm gần đây thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu giảm nên người trồng cói gặp nhiều khó khăn.

Hiện nay, huyện Quảng Xương có 550ha diện tích đất trồng cói, tập trung ở các xã: Quảng Phúc, Quảng Trường, Quảng Khê, Quảng Long, Quảng Ngọc và Quảng Văn. Sản lượng cói toàn huyện đạt gần 7.000 tấn/năm. Để nâng cao giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích, huyện Quảng Xương đã tập trung đầu tư nâng cấp đường giao thông, kênh mương nội đồng tạo thuận lợi cho bà con nông dân phát triển, mở rộng diện tích đất trồng cói.

Ông Trần Văn Chung - Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Quảng Xương cho biết: Mặc dù giá cói năm nay xuống thấp, nhưng xác định đây là cây trồng chủ lực đem lại thu nhập chính cho người dân, hiện nhiều hộ nông dân đã mạnh dạn đầu tư mua máy dệt chiếu, mở rộng sản xuất, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho nhiều lao động nông thôn.

“Đến nay, toàn huyện Quảng Xương có 450 máy dệt chiếu. Sản lượng sản xuất hàng năm đạt khoảng 3 triệu đôi chiếu các loại. Nghề dệt chiếu cói Quảng Xương không chỉ mang lại lợi nhuận cao cho các hộ chủ máy mà còn giải quyết việc làm tại chỗ cho gần 5.000 lao động địa phương với mức thu nhập từ 3-7 triệu đồng/người/tháng. Mặc dù tại thời điểm này, giá cói giảm so với cùng kỳ khoảng 20 – 30% nhưng sau chu kỳ này, giá cói sẽ trở lại bình thường và tăng lên cùng với sự hồi phục kinh tế chung. Bởi vậy, bà con trồng cói vẫn mạnh dạn đầu tư máy móc, kỹ thuật” – ông Chung nói.

Nếu như năm ngoái, giá cói giao động từ 14.000-18.000 đồng/kg cói khô, thì năm nay chỉ được 12.000 đồng/kg, thời điểm đầu vụ chỉ được 7.000-8.000 đồng/kg cói khô. Mặc dù giá cói xuống thấp và thị trường xuất khẩu thu hẹp, nhưng xác định đây là nguồn thu nhập chính, nên gia đình vẫn cố gắng duy trì.

Nguyễn Chung