Giải pháp nào nâng cao chất lượng ban hành các văn bản pháp luật?

Ngày 15/8, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực của Bộ Tư pháp. Tiến hành chất vấn, ĐB Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) cho biết, trong nhiệm kỳ này, Bộ Tư pháp đã có sự chuẩn bị kỹ hơn về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh. Tuy nhiên, tình trạng ban hành chậm mới chỉ được khắc phục căn cơ, có những nội dung đã được kiến nghị nhiều lần trước đây nhưng chưa được ban hành, hoặc ban hành chưa đúng thẩm quyền, không đúng với quy định của văn bản quy phạm pháp luật. Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp và trách nhiệm của Bộ nhằm khắc phục tình trạng chậm và nợ văn bản quy phạm pháp luật trong thời gian tới?.

Trả lời, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, việc nợ chậm ban hành văn bản là vấn đề từ lâu chưa được giải quyết dứt điểm. Số văn bản nợ, chậm của từng năm có sự tăng giảm nhất định, tuy nhiên, năm 2021, số lượng văn bản nợ, chậm tăng.

Theo ông Long, trong thời gian qua, Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội đã tiến hành giám sát, Tổng Thư ký Quốc hội cũng có báo cáo về vấn đề này, tuy nhiên số liệu chưa tương đồng. Vì vậy, cần rà soát, nghiên cứu để đảm bảo tương thích về các chi tiết. Tuy nhiên về tổng thể có thể khẳng định tình trạng chậm, nợ văn bản là sự thật. Dù đã rất cố gắng, nhưng có những Nghị định nợ lâu, chưa xử lý được, ví dụ như Nghị định về tổ chức đại diện của người lao động và thương lượng tập thể, xử lý cho Bộ luật Lao động; Nghị định về xử phạt hành chính trong lĩnh vực thủy sản, an ninh mạng.

Về vấn đề nguyên nhân, theo ông Long do có quá nhiều nội dung giao quy định chi tiết, hoặc một số Nghị quyết có hiệu lực ngắn, cần cấp tốc ban hành Nghị quyết thay thế.

“Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị quyết về một số giải pháp khắc phục vướng mắc, bất cập trong công tác xây dựng văn bản pháp luật, trong đó có các quy định đảm bảo tính kỷ luật hành chính trong việc xây dựng, ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Bên cạnh đó, Quy định 69 về xử lý, kỷ luật tổ chức Đảng đối với Đảng viên là công cụ rất mạnh, Bộ Chính trị cũng đang chỉ đạo trình quy định của Bộ Chính trị về một số giải pháp phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong công tác xây dựng văn bản. Về lâu dài trong xây dựng pháp luật, cần quy định rõ nhiều vấn đề cụ thể trong luật, không nên dựa vào việc xây dựng văn bản giải thích, hướng dẫn”-ông Long đưa ra giải pháp.

ĐB Ma Thị Thúy (đoàn Tuyên Quang) cho rằng, Báo cáo số 255 ngày 10/8/2023 của Bộ Tư pháp gửi các ĐBQH tại phiên chất vấn có nhiều nội dung nêu hạn chế, bất cập của một bộ phận đấu giá viên còn hạn chế nghiệp vụ, kĩ năng hành nghề, vi phạm đạo đức nghề nghiệp, vi phạm pháp luật, vẫn còn nể nang trong hoạt động đấu giá tài sản.

“Đề nghị Bộ trưởng cho biết có bao nhiêu trường hợp đấu giá viên vi phạm pháp luật phải xử lý, nguyên nhân của tình trạng trên là gì và giải pháp khắc phục trong thời gian tới? Đồng thời cho biết thêm định hướng sửa đổi Luật Đấu giá tài sản để phòng ngừa vi phạm pháp luật?”-bà Thuý chất vấn.

Trả lời, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết trong 5 năm từ 2018 đến 2022, Bộ Tư pháp và các đơn vị khác nhau, thanh tra đã thực hiện tổng số là 143 cuộc thanh tra, kiểm tra trong lĩnh vực đấu giá tài sản. Trong pháp luật về đấu giá, quy định chặt chẽ hơn về quy trình, cách thức, quy chế để giảm bớt đi tình trạng thông đồng, dìm giá. Tăng cường các biện pháp để chuyên nghiệp hóa đấu giá viên đúng theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng, tiêu cực và các văn bản của Đảng. Hiện nay, khi đi vào hành nghề đối với nghề đặc thù như này cần phải được đào tạo và nắm được kỹ năng hành nghề.

Về Nghị định 55/2011/NĐ-CP, ông Long cho biết vướng về tổ chức bộ máy. Giải pháp phải chuyên nghiệp hóa, bảo vệ được chức danh nghề nghiệp là đấu giá viên và sẽ có động viên hơn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ có những chế độ bồi dưỡng nhất định.

Về định hướng sửa Luật Đấu giá, ông Long phân trần phải tuân theo nguyên tắc đấu giá là pháp luật về hình thức, liệt kê đầy đủ hơn các tài sản công cần phải bán đấu giá, cập nhật những thuật ngữ, siết chặt một số các quy định để giảm tình trạng thông đồng, dìm giá, trục lợi và đặc biệt làm thất thoát ngân sách nhà nước; có các biện pháp về tăng cường năng lực, chuyên nghiệp hóa đội ngũ làm đấu giá với tư cách là một nghề tư pháp đặc thù và phát triển đến đấu giá trực tuyến.

Việt Thắng