Bệnh dại - Đừng để chết vì chủ quan
Theo thống kê của Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, tính đến tháng 7/2023, cả nước ghi nhận 45 trường hợp tử vong do bệnh dại trong năm 2023. Trong đó, miền Bắc có số ca tử vong cao nhất (20 ca) so với các khu vực khác (miền Nam có 9 ca, miền Trung 5 ca và khu vực Tây Nguyên 11 ca).
Mới nhất, ngày 18/8, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Trị cho biết, vừa tiếp nhận thông tin về trường hợp bé trai là cháu H.Đ.P. (6 tuổi, ngụ tại khóm 5, thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa) tử vong nghi do mắc bệnh dại.
Trước đó, cháu P. bị một con chó cắn ở gò má phải. Người nhà xử lý vết thương bằng cách dùng nước lã rửa sạch vết cắn và dùng lá ớt đắp vào vết thương chứ không đưa cháu đến cơ sở y tế để tiêm huyết thanh, vaccine kháng dại. Trong thời gian từ khi bị chó cắn đến lúc phát bệnh, cháu P. vẫn ăn uống, sinh hoạt bình thường.
Gần một tháng sau, cháu P. bị sốt, sợ nước, sợ gió. Ngày hôm sau, cháu P. sốt cao 39 độ C, co giật, tức ngực, khó thở, nói sảng, sợ uống nước, sợ ánh sáng… nên người nhà đưa cháu đến khám tại Trung tâm Y tế huyện Hướng Hóa.
Tại đây, cháu P. được chỉ định chuyển tuyến trên điều trị nhưng người nhà không chuyển mà tự ý đưa cháu về nhà, điều trị bằng thuốc đông y. Sau vài ngày điều trị, người nhà thấy cháu P. ngừng thở, tím tái nên lo lắng đưa vào viện. Khi vào bệnh viện, cháu P. đã ngừng hô hấp, ngừng tuần hoàn.
Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Quảng Ngãi cũng cho biết địa phương ghi nhận một trường hợp tử vong nghi do chó dại cắn. Bệnh nhân là ông N.N., (87 tuổi, trú tại thôn Long Yên, xã Bình Long, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi). Theo kết quả điều tra tiền sử dịch tễ, 2 tháng trước khi tử vong, bệnh nhân bị chó cắn vào tay một vết gây xây xước da, không rõ tình trạng xử trí vết thương. Bệnh nhân không tiêm huyết thanh, vaccine phòng bệnh dại.
Sau đó, con chó trên lại cắn tiếp 2 người, có 6 người tiếp xúc với bệnh nhân và con chó nghi bị dại. Tổng số người có tiếp xúc bệnh nhân và con chó nghi bị dại là 8 người.
Ngày 11/8/2023, bệnh nhân có triệu chứng mệt mỏi, chán ăn, sợ nước, chảy đờm dãi, được người nhà đưa đến Trung tâm Y tế huyện Bình Sơn với chẩn đoán nghi bệnh dại. Sau đó bệnh nhân được chuyển đến Bệnh viện đa khoa tỉnh Quảng Ngãi, tại đây các bác sĩ chẩn đoán nghi bệnh dại. Đến ngày 13/8/2023 bệnh nhân xin về nhà.
BS Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa (Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC) cho biết: Bệnh dại có tỷ lệ tử vong cao nhất trong các bệnh truyền nhiễm, gần như 100% bệnh nhân tử vong khi lên cơn dại. Tại Việt Nam, do việc quản lý nuôi, nhốt chó, mèo còn hạn chế; chó, mèo không được tiêm phòng dại đầy đủ, không rọ mõm và thường xuyên thả rông nên nguy cơ người dân tiếp xúc với virus dại khá cao. Bệnh dại thường tăng cao vào mùa nắng, từ tháng 5 tới tháng 8 hàng năm do thời tiết nóng ẩm làm virus dại phát triển.
“Đáng lo ngại hơn khi hiện nay vẫn còn nhiều quan niệm vết thương chảy máu mới gây dại hoặc bệnh dại có thể chữa bằng thuốc nam, đắp lá cây, đi thầy lang lấy độc. Có trường hợp còn từ chối tiêm vaccine dại vì sợ vaccine dại làm mất trí nhớ, kém thông minh...” – bà Chính nói.
Các chuyên gia khẳng định, hiện nay chưa có một bài thuốc Đông y nào được nghiên cứu và công bố có thể chữa được bệnh dại. Cách phòng ngừa và điều trị bệnh dại duy nhất là tiêm vaccine phòng dại và huyết thanh kháng dại.
BS Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa (Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC) khuyến cáo, khi bị vật nuôi cắn, cào, nạn nhân phải rửa ngay vết thương bằng nước xà phòng dưới vòi nước sạch chảy liên tục trong khoảng 10-15 phút và sát trùng vết thương với cồn 70% hoặc cồn i-ốt; sau đó cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để điều trị vết thương và tiêm vaccine phòng dại hoặc huyết thanh kháng dại theo tư vấn của bác sĩ càng sớm càng tốt, đúng và đủ liều theo phác đồ điều trị.