Ngã ba Bông - nơi con sông Mã tách dòng, phân nhánh thành sông Lèn, giáp ranh giữa nhiều miền quê mà dân gian vẫn lưu truyền câu nói quen thuộc: “Một tiếng gà gáy 5 huyện cùng nghe”. Đền Hàn Sơn thuộc xã Hà Sơn, huyện Hà Trung. Nơi đây được biết đến có phong cảnh hữu tình và là vùng đất linh thiêng gắn liền với nhiều truyền thuyết kỳ bí. Đặc biệt, đền tọa lạc tại vị trí ngã ba sông, là nơi giáp ranh giữa 5 huyện gồm: Hà Trung, Hoằng Hóa, Hậu Lộc, Vĩnh Lộc và Yên Định. Từ trung tâm TP Thanh Hóa, theo QL1A về phía Bắc chừng 40km là đến đền Hàn Sơn. Ngôi đền uy nghi, cổ kính với tuổi thọ hàng trăm năm. Những năm trở lại đây, đền Hàn Sơn được biết đến là nơi có phong cảnh sơn thủy hữu tình, vùng đất sinh khí linh thiêng. Ngoài ra, nơi đây còn lưu giữ nhiều câu chuyện truyền thuyết đầy kỳ bí cách đây hơn 500 năm. Tương truyền, vào những năm đầu thời Hồng Đức, triều đại vua Lê Thánh Tông (1460 - 1497), danh tướng Lê Thọ Vực (người được cử trấn ải vùng đất Ba Bông), trong một trận giao tranh ác liệt không phân thắng bại với quân địch, đêm đến, vị tướng nằm mơ thấy một người con gái tuyệt sắc giai nhân, giáng xuống ngã Ba Bông và phán rằng: Hãy lui quân về Nhị Sơn để vây hãm giặc. Nghe theo lời mộng, danh tướng Lê Thọ Vực đã dẫn quân xuôi về Chí Thủy (thác Hàn Sơn bây giờ) và dâng lễ cầu Mẫu rồi bố trí quân mai phục. Được Mẫu hiến kế phá giặc, vị danh tướng làm theo và tổng lực phá tan quân địch. Sau khi lập chiến công, tướng quân Lê Thọ Vực mới hay, người con gái báo mộng là công chúa Mai Hoa (hay còn gọi là Cô Ba hoặc Cô Bơ). Kể từ đó, để tưởng nhớ công ơn của công chúa Mai Hoa, tướng quân đã cho lập ngôi đền Hàn Sơn để nhân dân trong vùng hương khói, thờ tụng. Đền Cô Bơ nằm trong quần thể di tích của đền Hàn Sơn. Nơi đây được biết đến là nơi có phong cảnh sơn thủy hữu tình, vùng đất sinh khí linh thiêng. Cổng đền hướng mặt ra ngã ba Bông, nơi giáp ranh 5 huyện. Cô Bơ Bông là một thánh cô nổi tiếng trong Tứ phủ Thánh cô. Năm 1996, ngôi đền được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia. Dân gian truyền tai nhau rằng, đền Cô Bơ rất linh, ai hữu sự đến kêu van cửa cô chỉ cần nhất tâm, lòng thành lễ bạc đều được như ý nên danh tiếng cô vang lừng khắp nơi nơi. Bến thuyền nằm ở dưới chân đền Cô Bơ, nơi du khách sẽ ghé vào khi tổ chức lễ hội Đền Hàn Sơn.
Đình Minh