Từ bao giờ vậy?

GS NGUYỄN LÂN DŨNG 09/09/2023 07:36

Những vật dụng quen thuộc trong cuộc sống hằng ngày ta vẫn thường sử dụng, nhưng có khi nào ta tự hỏi, nó có từ bao giờ? Những thắc mắc đôi khi không dễ trả lời, được GS Nguyễn Lân Dũng hệ thống và giúp chúng ta cùng bổ sung tri thức.

Lịch sử của đèn LED

Đèn LED, viết tắt của Light Emitting Diode, là một trong những phát minh quan trọng nhất trong lĩnh vực công nghệ từ thế kỷ 20 đến nay. Được phát triển và cải tiến liên tục, đèn LED đã thay đổi cách chúng ta sử dụng ánh sáng trong cuộc sống hàng ngày và cách tiết kiệm năng lượng.

1907: Hiệu ứng điện cực phát sáng đầu tiên được phát hiện bởi H.J. Round, một nhà nghiên cứu người Anh. Tuy nhiên, sự hiểu biết về hiệu ứng này còn rất hạn chế và không có ứng dụng thực tế nào.

1927: Oleg Losev, một nhà khoa học người Nga, đã tạo ra các diode bán dẫn silicon và carborundum mà phát sáng khi dòng điện chạy qua chúng. Ông được coi là người đầu tiên nghiên cứu về đèn LED.

Sự phát triển đầu tiên:

1962: Nick Holonyak Jr., một kỹ sư của General Electric, phát triển đèn LED đầu tiên sử dụng chất bán dẫn gallium arsenide phosphide (GaAsP). Đèn LED của ông phát sáng màu đỏ.

1972: Một phát minh quan trọng khác là việc sử dụng chất bán dẫn gallium arsenide (GaAs) để tạo ra đèn LED màu xanh lá cây và màu vàng. Điều này mở ra khả năng tạo ra đèn LED với nhiều màu sắc khác nhau.

Đèn LED hiện đại:

1989: Shuji Nakamura, một nhà nghiên cứu người Nhật Bản, đã phát triển đèn LED màu xanh dương bằng cách sử dụng chất bán dẫn gallium nitride (GaN). Điều này đã mở ra cánh cửa cho việc sản xuất các loại đèn LED màu trắng bằng cách kết hợp ánh sáng từ ba màu cơ bản: đỏ, xanh, và xanh dương.

Những năm 2000: Công nghệ sản xuất đèn LED tiếp tục phát triển giúp làm giảm giá thành và tăng hiệu suất. Đèn LED trở nên phổ biến trong các ứng dụng đèn chiếu sáng, biển quảng cáo, màn hình điện tử, và nhiều thiết bị điện tử khác.

Ưu điểm và ứng dụng:

Đèn LED có nhiều ưu điểm so với các công nghệ đèn truyền thống khác, bao gồm độ bền cao, tuổi thọ dài, tiết kiệm năng lượng, và khả năng điều chỉnh màu sắc. Chúng đã thay đổi cách chúng ta sử dụng ánh sáng trong các ngành công nghiệp, gia đình, và xã hội.

Ngày nay, đèn LED không chỉ được sử dụng cho các ứng dụng chiếu sáng thông thường, mà còn trong các lĩnh vực chuyên biệt như: màn hình OLED, trang trí nội thất, y tế, và nhiều ứng dụng công nghiệp khác.

Trong khi lịch sử của đèn LED vẫn đang phát triển, chúng đã có một sự ảnh hưởng sâu sắc đối với cuộc sống của chúng ta và đã giúp cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng và bảo vệ môi trường.

Lịch sử chiếc bút bi

Bút bi là một trong những công cụ viết phổ biến nhất và quen thuộc trên khắp thế giới. Tuy nhiên, ít người biết đến sự phát triển lịch sử phức tạp của loại bút này, từ thời kỳ sáng tạo ban đầu cho đến sự thay đổi hiện đại.

Bản gốc của ý tưởng bút bi có thể được tìm thấy từ thời kỳ cổ đại. Người Ai Cập cổ đại đã sử dụng nguyên tắc của bút bi khi họ chế tạo các cây bút từ cỏ đèn và đặc biệt là cỏ papyrus. Nhưng loại bút bi như chúng ta biết ngày nay không xuất hiện cho đến khoảng thế kỷ 17.

Năm 1660, tại Anh, một nhà khoa học tên là Daniel Schwenter đã phát minh ra một loại bút có đầu bằng kim loại có thể chứa mực. Nhưng ý tưởng này không được phát triển rộng rãi. Đến năm 1702, một người Hungary tên là Petrache Poenaru đã nhận được bằng sáng chế cho một loại bút có đầu kim loại có thể thay thế. Tuy nhiên, chiếc bút bi chưa thực sự phổ biến cho đến sau này.

Thế kỷ 19 thấy sự xuất hiện của nhiều phiên bản bút bi khác nhau. Năm 1827, Petrache Poenaru đã cải tiến thiết kế của mình và đạt được bằng sáng chế cho một loại bút bi có đầu kim loại và hệ thống mực dạng nhấn. Tuy nhiên, chiếc bút bi này còn phải được nạp mực thường xuyên và không được tiện lợi cho người dùng hàng ngày.

Chiếc bút bi, như chúng ta biết ngày nay, bắt đầu xuất hiện vào đầu thế kỷ 20. George Safford Parker là một trong những người tiên phong trong việc phát triển chiếc bút bi tự động vào năm 1888. Hệ thống mực dạng nhấn của ông đã giúp loại bút này trở nên phổ biến hơn.

Tuy nhiên, sự thay đổi lớn đến với ngành sản xuất bút bi khi Marcel Bich và Edouard Buffard đã giới thiệu chiếc bút bi "Bic" vào năm 1950. Điều đặc biệt ở loại bút này là nó có đầu bi cứng và mực sẵn sàng sử dụng, loại bỏ hoàn toàn việc nạp mực bằng tay. Chiếc bút bi Bic trở thành một biểu tượng về sự tiện lợi và sự phổ biến trên toàn cầu.

Từ đó, lịch sử chiếc bút bi đã liên tục phát triển với nhiều cải tiến về kiểu dáng, màu sắc và chất lượng mực. Ngày nay, chúng ta có thể dễ dàng lựa chọn từ hàng trăm loại bút bi khác nhau, từ các công ty sản xuất lớn đến các loại bút bi cao cấp với thiết kế và chất lượng tuyệt vời.

Lịch sử chiếc bút bi là một câu chuyện về sự sáng tạo và phát triển liên tục, từ những ý tưởng ban đầu cho đến những cải tiến hiện đại. Chiếc bút bi đã và đang là một phần quan trọng của cuộc sống hàng ngày của chúng ta và tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc ghi chép, sáng tạo và giao tiếp.

Lịch sử caravat

Cravat, một phụ kiện thời trang sang trọng và lịch lãm, đã trở thành một biểu tượng về phong cách và thể hiện sự tinh tế của người đàn ông trong suốt hơn 3 thế kỷ. Từ nguồn gốc đến sự phát triển trong lịch sử, cravat đã có một hành trình thú vị, từ một phụ kiện thời trang đơn thuần đến một phần không thể thiếu của văn hóa và phong cách cá nhân.

Người ta cho rằng cravat xuất hiện vào thế kỷ 17 tại Croatia, một quốc gia ở miền nam châu Âu. Từ tiếng Croatia "hrvati," cravat còn được gọi là "necktie." Ban đầu, nó được thiết kế để phân biệt giữa các quân đội khác nhau trong chiến trận, và được đeo quanh cổ để định danh lính Croatia.

Sự phát triển của cravat chuyển từ lĩnh vực quân sự sang lĩnh vực thời trang vào thế kỷ 17. Trong thời kỳ này, nó trở thành một phụ kiện thời trang quý phái cho nam giới, thể hiện sự tinh tế và tầm vóc xã hội. Cravat có thể được làm từ nhiều loại vật liệu như lụa và ren, và được trang trí với họa tiết và màu sắc đa dạng.

Cravat trải qua sự phát triển đáng kể trong thế kỷ 18 và 19, với nhiều kiểu dáng và cách đeo khác nhau. Nó trở thành một phần không thể thiếu của trang phục phong cách của quý ông, và thậm chí có những sách hướng dẫn chi tiết về cách thắt cravat một cách tinh xảo.

Vào cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20, cravat bắt đầu trải qua sự thay đổi về kiểu dáng và trở thành những chiếc cravat ngắn và rộng hơn, tiền thân của chiếc cravat hiện đại mà chúng ta thấy ngày nay.

Chiếc cravat không chỉ là một phụ kiện thời trang, mà còn là một biểu tượng văn hóa và nghệ thuật. Nó đã xuất hiện trong nhiều tác phẩm nghệ thuật, trong đó nổi tiếng nhất là bức tranh "Self-Portrait with Cropped Hair" của nữ nghệ sĩ nổi tiếng Frida Kahlo, trong đó cô ấy đeo cravat như một biểu tượng của tính cách mạnh mẽ và sự phá vỡ các định kiến xã hội.

Trên thực tế, cravat đã trở thành một phần của trang phục hoàn hảo cho nhiều dịp quan trọng và sự kiện thời đại hiện đại. Nó không chỉ dành riêng cho nam giới mà còn trở thành một sự lựa chọn phong cách cho phụ nữ. Các loại cravat hiện nay đa dạng về màu sắc, chất liệu và kiểu dáng, phù hợp cho cả trang phục hàng ngày và những dịp đặc biệt.

Từ nguồn gốc tại Croatia đến sự phát triển và tiếp tục tồn tại trong thế giới thời trang đương đại, cravat đã trải qua một hành trình đáng chú ý. Nó không chỉ là một món đồ thời trang mà còn là biểu tượng về tinh tế và phong cách, thể hiện sự lịch lãm và đẳng cấp của người đàn ông trên khắp thế giới.

GS NGUYỄN LÂN DŨNG