Chuyên gia cảnh báo: Nguy cơ rối loạn tâm lý vì áp lực học tập khi chuyển cấp ở trẻ
Áp lực học tập là vấn đề mà bất kỳ học sinh nào cũng đều phải đối mặt khi chuẩn bị vào năm học mới đặc biệt là chuyển cấp. Tuy nhiên, nếu tình trạng này diễn ra lâu dài sẽ khiến trẻ mất đi niềm vui, sự hào hứng khi học tập và có nguy cơ mắc phải các vấn đề về rối loạn tâm lý.
Nhập viện vì áp lực học tập
Mới đây, M., một học sinh ở Hà Nội đã phải đi khám tâm lý tại Khoa Sức khỏe vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương do áp lực học tập. Khai thác tiền sử, M. vốn là một học sinh giỏi, là niềm hy vọng của gia đình, bạn bè, thầy cô và luôn là tấm gương để các bạn noi theo.
Tuy nhiên, từ khi đỗ vào cấp 3 là trường chuyên của tỉnh, em cảm thấy có quá nhiều sự cạnh tranh vì các bạn đều là học sinh giỏi và mức độ khó của chương trình học ngày càng cao. Sợ mình bị rơi xuống nhóm cuối của lớp, bạn bè và bố mẹ nghĩ minh kém cỏi nên M. càng quyết tâm học suốt ngày đêm.
Em thức thâu đêm để học, không còn tư tưởng làm việc gì khác, thậm chí không muốn ăn. Càng ngày M. càng thấy lo lắng, căng thẳng, mệt mỏi, thiếu ngủ và luôn trong tình trạng ngủ không sâu giấc. M. giấu bố mẹ về những suy nghĩ và những biểu hiện của mình nên bố mẹ cho rằng M. vẫn bình thường.
Tuy nhiên, gần đây bố mẹ nhận thấy M. ngày càng gầy, giảm cân không rõ lý do nên lo lắng đưa trẻ đi khám.
Tại Khoa Sức khoẻ vị thành niên, Bệnh viện Nhi Trung ương, các bác sĩ chẩn đoán trẻ bị rối loạn lo âu do liên quan đến những áp lực về học tập.
Tăng cường nhận biết dấu hiệu
Theo TS.BS Ngô Anh Vinh, Phó Trưởng khoa Sức khoẻ vị thành niên (Bệnh viện Nhi Trung ương), áp lực học tập là vấn đề mà bất kỳ học sinh nào đều phải đối mặt đặc biệt là vào thời điểm chuyển cấp. Áp lực học tập cũng có thể xuất phát do đặt nặng thành tích từ phía nhà trường hoặc gia đình.
Ngoài ra, đôi khi chính do bản thân trẻ tự đặt áp lực vì không muốn bản thân thua kém bạn bè hoặc đặt ra những yêu cầu cao hơn so với khả năng của mình.
Các dấu hiệu thay đổi về tâm lý: căng thẳng, lo lắng, giảm hứng thú trong học tập, cô lập bản thân và không muốn giao tiếp với bạn bè và mọi người. Dần dần trẻ đánh mất niềm vui trong học tập, sợ đi học và không muốn đến trường.
Các biểu hiện: mệt mỏi, mất ngủ, học kém tập trung, ăn uống kém. Nếu vấn đề này kéo dài có thể dẫn đến các rối loạn về tâm lý như lo âu, trầm cảm,… hoặc các bệnh lý về thể chất như suy nhược cơ thể, sụt cân,...
Bác sĩ cũng nhấn mạnh, để giúp trẻ giảm căng thẳng, áp lực, gia đình và nhà trường không nên đặt nặng thành tích học tập quá mức để tránh các áp lực học tập đối với trẻ. Cần đánh giá đúng năng lực của trẻ để đưa ra chương trình học tập và mục tiêu phù hợp, hợp lý.
Gia đình và thầy cô giáo cần gần gũi và lắng nghe trẻ để biết được mong muốn và nguyện vọng về học tập của trẻ.
Ngoài học tập, luôn đảm bảo cho trẻ được có các hoạt động cân bằng, thư giãn như tham gia vui chơi giải trí, chơi thể thao, các hoạt động dã ngoại,..
Nhằm phát hiện sớm trẻ căng thẳng, áp lực học tập, TS.BS Ngô Anh Vinh cho hay, khi trẻ có các triệu chứng như trên, gia đình nên chủ động đưa con đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời.