Trằm Trà Lộc - ‘lá phổi xanh’ giữa miền cát trắng
Trải qua hàng trăm năm phát triển, đến nay, trằm Trà Lộc đã trở thành một hình ảnh đẹp in sâu trong tâm thức của nhiều thế hệ người dân thôn Trà Lộc (xã Hải Hưng, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị) và các vùng lân cận.
Trằm Trà Lộc (hay còn được người dân gọi là bàu Trà Lộc) thuộc địa phận xã Hải Hưng (huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị). Đây là một khu rừng tự nhiên rộng lớn còn lại ở huyện Hải Lăng.
Các vị cao niên trong thôn Trà Lộc cho biết, khu rừng này đã tồn tại hàng trăm năm nay và được người dân địa phương xem đây là tài sản vô giá mà thiên nhiên đã ban tặng cho họ.
Ông Lê Quang Diệu, Trưởng thôn thôn Trà Lộc khẳng định, nơi đây có ý nghĩa to lớn trong việc bảo tồn tự nhiên, bảo vệ đa dạng sinh học và văn hóa cộng đồng. Bên cạnh đó, trằm Trà Lộc có tiềm năng to lớn về phát triển du lịch sinh thái, đóng góp nguồn lợi kinh tế to lớn cho người dân địa phương.
“Hệ thống sinh thái ở trằm Trà Lộc rất đa dạng. Dù nằm trong vùng đất cát ít màu mỡ nhưng toàn bộ cây xanh mọc tự nhiên ở đây như: lộc vừng, phi lao… luôn xanh mướt. Hồ nước ở giữa trằm Trà Lộc rộng khoảng 10ha cũng luôn trong lành, mát rượi. Tất cả hòa quyện với nhau tạo thành một cái “điều hòa” tự nhiên giúp nhiệt độ vùng đất này luôn hài hòa. “Lá phổi xanh” này hòa quyện với hương sen, hương lúa giúp không khí ở đây trong lành, mát mẻ và thấm đượm tình quê”, Trưởng thôn Trà Lộc miêu tả.
Cũng theo ông Lê Quang Diệu, đến nay trằm Trà Lộc đã nhận được sự quan tâm đầu tư của tỉnh Quảng Trị, của huyện Hải Lăng trong việc xây dựng các công trình cơ bản, hệ thống giao thông trong khu du lịch sinh thái góp phần thu hút khách du lịch khắp mọi nơi đến đây tham quan, trải nghiệm.
Trưởng thôn Trà Lộc cho biết thêm, theo thông lệ đã có từ hàng trăm năm nay, mỗi khi thu hoạch xong vụ Hè - Thu tại đây lại diễn ra lễ hội phá trằm. Ông diễn giải, “phá trằm” là việc xả nước để đánh bắt cá trong hồ, qua đó vừa cải tạo lòng hồ, vừa thay thế nguồn nước mới làm cho môi trường được đảm bảo hơn.
Theo tìm hiểu, để chuẩn bị cho lễ hội, ban tổ chức sẽ tiến hành tiêu nước trong hồ. Vào ngày phá trằm, trước khi người dân xuống hồ bắt cá, các cụ cao niên của làng sẽ thực hiện phần lễ cáo giang sơn. Tiếp đến, một thành viên trong ban tổ chức sẽ đánh trống khai hội ra hiệu cho người dân có thể xuống hồ bắt cá.
Để đảm bảo an toàn trong quá trình đánh bắt “lộc trời”, ban tổ chức quy định, người dân chỉ được dùng các ngư cụ truyền thống như: nơm, rớ, rập… tuyệt đối không dùng kích điện, vật sắc nhọn.
Ông Cáp Xuân Tá, Phó Chủ tịch UBND huyện Hải Lăng chia sẻ, người dân thôn Trà Lộc quan niệm rằng, cá trong hồ là “lộc” trời đất ban tặng cho họ. Cùng với đó, việc lễ hội phá trằm được tổ chức vào thời điểm nông nhàn nên số lượng người tham gia rất đông. Đây là cơ hội để người dân trong thôn thắt chặt thêm mối quan hệ “tình làng, nghĩa xóm”, tăng cường khối đại đoàn kết.
Và, dựa trên các giá trị văn hóa tốt đẹp đã được hình thành, duy trì thông qua lễ hội trong hàng trăm năm nay, thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ có những giải pháp quảng bá, nâng tầm lễ hội này, góp phần phát triển du lịch địa phương.
Dưới đây là một số hình ảnh phóng viên ghi nhận được tại trằm Trà Lộc:
