Kỳ vọng vaccine phòng bệnh sốt xuất huyết
Tại Hội thảo Các định hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả phòng, chống sốt xuất huyết (SXH) vừa diễn ra, ông Nguyễn Vũ Trung – Viện trưởng Viện Paster TPHCM cho hay, tại Việt Nam, SXH Dengue lưu hành quanh năm. Việc phòng bệnh bằng vaccine vẫn đang được tiếp tục nghiên cứu, phát triển và đã có những kết quả khả quan.
Trong khuôn khổ hoạt động nói trên, lễ ký kết bản ghi nhớ hợp tác chiến lược giữa Hệ thống tiêm chủng Việt Nam (VNVC) và Công ty TNHH Takeda Pharmaceuticals (Asia Pacific) (gọi tắt là Takeda), thuộc Tập đoàn Takeda (Nhật Bản) đã diễn ra với sự tham dự và chứng kiến của các lãnh đạo từ Bộ Y tế, Takeda, VNVC.
Đây là lần đầu tiên Takeda ký kết hợp tác chiến lược với một đơn vị tiêm chủng tại Việt Nam, khẳng định mong muốn hợp tác toàn diện, lâu dài về y tế trên nhiều lĩnh vực.
Hai bên đã thống nhất triển khai nhiều hoạt động quan trọng, khẳng định chiến lược phát triển bền vững với mục tiêu đào tạo, nghiên cứu khoa học… nhằm thúc đẩy nhận thức, nâng cao kiến thức chuyên môn cho đội ngũ nhân viên y tế về các biện pháp phòng bệnh SXH, trong đó có vaccine phòng bệnh SXH.
Được biết, vaccine phòng bệnh SXH của Takeda, TAK-003 (tên thương mại đăng ký QDENGA) đã được cấp phép sử dụng tại hơn 30 quốc gia bao gồm Liên minh châu Âu (EU), Vương quốc Anh, Argentina và các quốc gia có tình hình dịch tễ SXH tương tự Việt Nam như Indonesia, Brazil và gần đây hơn là Thái Lan. TAK-003 hiện chưa có giấy phép lưu hành tại Việt Nam.
Kết quả thử nghiệm cho thấy vaccine có thể tạo phản ứng miễn dịch ở mức độ khác nhau đối với cả 4 chủng virus Dengue đang lưu hành trên thế giới, giúp phòng bệnh và giảm khả năng nhập viện ở người mắc SXH.
Theo Cơ quan quản lý dược phẩm châu Âu (EMA), đơn vị cấp phép sử dụng vaccine tại EU, vaccine QDENGA đã được duyệt sử dụng cho độ tuổi từ 4 tuổi không phân biệt đã từng nhiễm bệnh hay chưa.
Tại lễ ký kết, TS Nguyễn Ngô Quang - Phó Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và đào tạo (Bộ Y tế) đánh giá cao sự hợp tác của Takeda và VNVC. Ông Quang kỳ vọng sự hợp tác này sẽ mang lại lợi ích thiết thực cho người dân; đồng thời hy vọng người dân Việt Nam sẽ được tiếp cận vaccine phòng bệnh SXH trong thời gian sớm nhất.
Thời gian qua, dịch SXH đang diễn biến phức tạp tại Việt Nam. Chỉ tính riêng từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận hơn 87.000 ca mắc và gần 25 trường hợp tử vong. Hiện SXH chưa có thuốc điều trị đặc hiệu ngoài việc giảm bớt các triệu chứng và chưa có vaccine phòng bệnh. Trong khi đó, biện pháp kiểm soát nguồn lây còn gặp nhiều khó khăn do ý thức phòng, chống bệnh của người dân còn hạn chế, nguồn lực phòng ngừa không ổn định, địa bàn dân cư rộng khó kiểm soát, xử lý giám sát…
Đối với công tác điều trị SXH, TS.BS Nguyễn Thanh Hùng - Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 1 TPHCM cho rằng, dù năm 2023, số ca mắc SXH không cao bằng năm 2022, nhưng đã có nhiều trường hợp tử vong. Thách thức trong điều trị SXH Dengue hiện nay là bệnh nhân bị biến chứng nặng, sốc kéo dài, xuất huyết ồ ạt, suy hô hấp, viêm gan tối cấp, bệnh lý não do SXH. Những bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao là trẻ nhũ nhi dưới 1 tuổi, người béo phì, phụ nữ mang thai, bệnh nhân có bệnh nền như tim mạch, thận, viêm phổi, hen suyễn, thalassemia… Các trường hợp tử vong do SXH chủ yếu là phát hiện bệnh trễ, điều trị không đúng phác đồ, chuyển viện không an toàn. Để hạn chế các ca tử vong, theo BS Hùng, phải giảm được ca mắc trong cộng đồng, trong đó không thể không nhắc đến vai trò của vaccine phòng bệnh.
PGS.TS Trần Đắc Phu - nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho biết, ông từng chứng kiến nhiều vụ dịch và trường hợp tử vong do dịch SXH gây ra và hiểu vai trò phòng nhiều bệnh truyền nhiễm của vaccine.
Ông Phu hy vọng Việt Nam sẽ sớm có vaccine phòng bệnh SXH, giúp giảm số ca mắc và tử vong do bệnh gây ra, góp phần đẩy lùi dịch bệnh này một cách bền vững. Ông Phu mong rằng sau lễ ký kết vừa qua giữa VNVC và Takeda mang lại hiệu quả thành công và có thể sớm đưa vaccine phòng bệnh SXH về Việt Nam.
Ông Ngô Chí Dũng - Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, sự kiện là dấu mốc đặc biệt quan trọng, VNVC đã chuẩn bị đầy đủ các điều kiện tốt nhất để cùng Tập đoàn Dược phẩm Takeda phối hợp nâng cao nhận thức về bệnh SXH. Sự kiện hợp tác mở ra triển vọng ứng dụng các biện pháp tân tiến phòng bệnh SXH, đặc biệt là vaccine trong tương lai tại Việt Nam.