Giải bài toán thiếu nước cho đồng bào dân tộc thiểu số ở Hàm Tân (Bình Thuận)
Hàm Tân là một huyện ven biển của tỉnh Bình Thuận, cách thành phố Phan Thiết khoảng 25 km. Hàm Tân cũng là một trong những địa điểm khá nổi tiếng với bờ biển dài, do đó khí hậu nắng nóng, khô hạn thường bị xâm nhập mặn. Người dân nơi đây thường xuyên phải đối diện với tình trạng thiếu nước trong sinh hoạt và sản xuất.
Những năm gần đây, từ các chính sách đầu tư của Nhà nước nói chung, chính sách đầu tư đặc thù của tỉnh Bình Thuận nói riêng, đã từng bước khắc phục tình trạng thiếu nước, tạo điều kiện để người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS), phát triển sản xuất, nâng cao đời sống.
Để giải quyết thực trạng trên, tỉnh Bình Thuận đã tập trung đầu tư các công trình thủy lợi, hồ chứa nước và hệ thống kênh chuyển nước, đập dâng … để đảm bảo chủ động lượng nước cung cấp cho người dân.
Theo đó, thực hiện Đề án phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá giai đoạn 2011 - 2015 và định hướng đến năm 2020, và hiện nay được lồng ghép trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719) đã và đang từng bước giải quyết căn cơ tình trạng thiếu nước trầm trọng cho người dân.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bình Thuận cho biết, hiện nay trên địa bàn huyện Hàm Tân có 6 nhà máy cấp nước sinh hoạt cho Nhân dân 8 xã là: Sơn Mỹ, Sông Phan, Tân Đức, Tân Hà, Tân Phúc, Tân Thắng, Tân Xuân, Thắng Hải và 02 thị trấn Tân Minh, Tân Nghĩa.
Gần đây nhất, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thi công hoàn thành và đưa vào sử dụng thêm 3 công trình cấp nước sinh hoạt xã Tân Xuân, Tân Hà - Sông Phan và Tân Phúc - Tân Đức, huyện Hàm Tân. Nhờ đó, đến cuối năm 2022, tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch từ các công trình cấp nước tập trung trên địa bàn huyện Hàm Tân là 7.826/18.795 hộ, đạt 41,6% dân số.
Bên cạnh đó, trên địa bàn huyện Hàm Tân và các vùng lân cận còn đang được đầu tư xây dựng nhiều công trình cấp nước từ nguồn vốn ngân sách tỉnh giai đoạn 2021 – 2025 và Chương trình MTQG 1719 gồm công trình mở rộng tuyến ống cấp nước huyện Hàm Tân và công trình tuyến ống chuyển tải Tân Thắng - Sơn Mỹ. Đến nay, các công trình này đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Riêng công trình nâng cấp mở rộng hệ thống nước Tân Thắng giai đoạn 2015 - 2020 chưa hoàn thành, do gói thầu số 3 xây dựng trạm bơm tăng áp xã Sơn Mỹ bị vướng mặt bằng. Hiện nay, UBND huyện Hàm Tân đang làm các thủ tục theo quy định để bàn giao đất cho Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn thực hiện các bước tiếp theo.
Ông Huỳnh Trung Hiệp, ngụ tại thị trấn Tân Minh cho biết: Ở vùng đất này, mùa khô thường kéo dài dẫn đến nguồn nước mặt trên sông, suối tự nhiên bị cạn kiệt và nguồn nước ngầm bị suy giảm. Dù ở thị trấn nhưng có năm đến mùa khô nước máy cũng bị cắt luân phiên, không đủ để dùng, vùng nông thôn, vùng DTTS thì càng khó khăn hơn. Trước dây, nhiều hộ đồng bào ở Sông Phan các năm trước phải bỏ đất canh tác vì không có nước tưới tiêu.
Hiện nay, ngoài việc đầu tư xây dựng các công trình thủy lợi, hồ chứa nước, để khắc phục tình trạng thiếu nước sinh hoạt cục bộ trong giai đoạn đỉnh điểm mùa khô ở một số địa bàn vùng đồng bào DTTS, chính quyền địa phương đã đưa ra các giải pháp kịp thời hỗ trợ cho bà con. Chẳng hạn như cấp nước miễn phí kịp thời cho khu vực khó khăn, thiếu nước nghiêm trọng. Ưu tiên hỗ trợ, tạo điều kiện để bà con vay vốn đầu tư bồn, bể chứa nước sạch dự trữ...
Mặt khác, địa phương cũng tận dụng tối đa nguồn nước tự nhiên trên sông, suối trữ vào ao, bể chứa nước thô tại các công trình cấp nước tập trung. Khai thác, sử dụng hiệu quả nguồn nước ngầm từ các giếng khoan, giếng đào cấp nước thô cho các công trình cấp nước tập trung. Tăng cường tuyên truyền hướng dẫn người dân các biện pháp tích trữ nước, sử dụng nước tiết kiệm trong sinh hoạt và sản xuất, nâng cao nhận thức và thực hiện nghiêm túc phương án chống hạn ở các địa phương...
Với sự quan tâm đầu tư có trọng tâm trọng điểm, đến nay, những vùng đất khô cằn ở Hàm Tân đã đủ nước sinh hoạt, sản xuất, giúp cho người dân Hàm Tân, đặc biệt là người dân vùng DTTS phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, yên tâm làm ăn, không bỏ nhà bỏ đất đi nơi khác, phát triển quê hương giàu đẹp.