Rút ngắn thời gian điều chỉnh giá điện
Theo Bộ Công thương, giá điện được điều chỉnh 3 tháng 1 lần sẽ đảm bảo chi phí sản xuất kinh doanh điện không bị dồn tích nhiều, gây ảnh hưởng tới cân bằng tài chính của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) .
Trong báo cáo gửi Thủ tướng mới đây, Bộ Công thương cho biết, cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện đang được thực hiện theo Quyết định 24/2017 và áp dụng theo quy tắc: Thời gian giữa 2 lần điều chỉnh là 6 tháng. Quyết định tăng giá điện sẽ được thực hiện nếu cơ quan quản lý rà soát, kiểm tra và xác định các chi phí đầu vào khiến giá thành điện tăng từ 3% trở lên.
Tại dự thảo mới thay thế Quyết định 24 về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, Bộ Công thương đề xuất, thời gian điều chỉnh giá điện sẽ được giảm từ 6 tháng xuống 3 tháng một lần. Tức là mỗi quý giá điện sẽ được điều chỉnh một lần nếu chi phí đầu vào của giá điện liên tục thay đổi và một năm giá sẽ được cập nhật tối đa 4 lần theo chi phí phát điện.
Theo Bộ Công thương, trước đây quy định tối thiểu 6 tháng điều chỉnh giá điện một lần nhưng việc thực thi quyết định này không diễn ra định kỳ.
Cụ thể là từ năm 2017 đến nay, giá điện mới được điều chỉnh 3 lần với mức tăng 6,08% vào năm 2017, 8,36% vào năm, 2019 và được giữ nguyên trong suốt 4 năm, đến tháng 5-2023 vừa qua mới tăng thêm 3%. Bên cạnh đó, mức điều chỉnh giá bán điện bình quân các năm qua cũng luôn thấp hơn so với phương án đề xuất của EVN và kết quả rà soát của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Điều này dẫn tới chi phí bị dồn tích do mức điều chỉnh không đủ để thu hồi các chi phí phát sinh chưa được tính hoặc chưa được tính đủ vào giá điện.
Do đó, Bộ Công thương cho rằng: Đề xuất rút ngắn thời gian điều chỉnh giá tối thiểu 6 tháng xuống 3 tháng là phù hợp. Việc này đảm bảo chi phí không bị dồn tích nhiều, gây ảnh hưởng tới cân bằng tài chính của EVN và dần đưa giá điện thích ứng với biến động các thông số đầu vào theo thị trường.
Về một số ý kiến cho rằng cần thành lập Hội đồng năng lượng độc lập ngoài EVN để cho ý kiến về việc điều chỉnh giá điện, đánh giá đề xuất điều chỉnh giá điện có công khai minh bạch, tránh lạm quyền không, Bộ Công thương cho rằng, việc thực hiện điều chỉnh giá điện các năm qua đã ngày càng minh bạch hơn khi có sự tham gia của các bộ, cơ quan có liên quan như Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước. Do đó, việc thành lập Hội đồng năng lượng độc lập là không cần thiết.
Liên quan việc điều chỉnh tăng giá điện, đầu tháng 8 vừa qua, EVN có văn bản gửi Bộ Công thương cho biết, sẵn sàng điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân theo hướng tăng, giảm theo thị trường nếu chi phí đầu vào tăng 3% trở lên. Tập đoàn cũng sẽ giảm giá điện nếu chi phí đầu vào giảm 1%.
EVN cũng cho biết, ủng hộ việc Bộ Công thương mời tư vấn độc lập để thẩm tra báo cáo chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN và các đơn vị thành viên để minh bạch thông tin trước dư luận.