Gỡ khó trong giải ngân nguồn vốn Chương trình MTQG 1719 tại huyện 30a
Si Ma Cai là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, vì thế Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719) là nguồn lực quan trọng để huyện vươn lên phát triển. Tuy nhiên, hiện nay nhiều quy định, thủ tục chưa có hướng dẫn cụ thể, đặc biệt là tiến độ giải ngân nguồn vốn sắp xếp dân cư và hỗ trợ sản xuất.
Những khó khăn, vướng mắc trong giải ngân nguồn vốn sắp xếp dân cư thuộc Chương trình MTQG 1719 đang tồn tại ở hầu hết các xã trên địa bàn huyện Si Ma Cai. Theo đó, đối với dự án hỗ trợ sắp xếp dân cư, các xã cho rằng kinh phí hỗ trợ theo định mức là 60 triệu đồng/hộ còn thấp do xã không có quỹ đất xây dựng dự án, các hộ muốn dùng kinh phí hỗ trợ để mua một mảnh đất thì phải bù thêm, trong khi các hộ trong diện di chuyển đều thuộc diện khó khăn. Cùng với đó, vị trí di chuyển đến phải phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, tuy nhiên thực tế nhiều xã chưa có quy hoạch, thẩm quyền phê duyệt nội dung này là của tỉnh. Quy hoạch tổng thể chưa có nên dù nhu cầu, bà con đăng ký di chuyển đã được tổng hợp từ năm 2021 nhưng đến nay nhiều xã vẫn chưa thể thực hiện.
Một khó khăn nữa ảnh hưởng đến triển khai dự án này là quy định các hộ muốn được xây dựng nhà cần phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, điều này rất ít hộ đáp ứng được. Nhiều hộ có nhu cầu di chuyển, có khả năng đối ứng vốn để làm nhà, nhưng đối chiếu với thực tế vị trí đất và thông tin trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lại có nhiều sai sót; vì vậy, các xã chưa triển khai được. Riêng trong năm 2023, huyện Si Ma Cai có 25 hộ có nhu cầu đăng ký sắp xếp dân cư, tuy nhiên đến thời điểm này chưa có hộ nào được di chuyển.
Đối với dự án hỗ trợ phát triển nông, lâm nghiệp bền vững, theo quy định cũng đòi hỏi nhiều thủ tục, giấy tờ. Ví dụ như, quy định diện tích rừng phải phù hợp với quy hoạch, trong khi người dân, ở đâu có đất trống và mang lại hiệu quả thì bà con trồng rừng ở đó. Ngoài ra, người trồng rừng muốn được hỗ trợ phải có hồ sơ, hóa đơn, chứng nhận cây giống đạt tiêu chuẩn, điều này quá khó cho bà con vùng cao, bởi lâu nay bà con chủ yếu mua cây giống tại các phiên chợ.
Những khó khăn, vướng mắc trong triển khai Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn huyện vùng cao Si Ma Cai đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ giải ngân nguồn vốn chương trình. Nhu cầu, đối tượng theo diện được thụ hưởng thì có nhưng chưa thể tiếp cận nguồn vốn. Chính vì vậy, cần sớm có những tháo gỡ kịp thời để phát huy tối đa hiệu quả nguồn lực từ chương trình. Qua đó, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội vùng ở những đại bàn như Si Ma Cai.