Tín hiệu mừng từ con cá tra

Cố gắng cầm cự

Đón nhận những tin vui từ xuất khẩu cá tra, nhưng nhiều người nuôi cá ở huyện Châu Phú (tỉnh An Giang) vẫn chưa hết lo lắng, bởi từ đầu năm tới nay họ đều thua lỗ. Giá thức ăn tăng trong khi giá cá tra giảm và khó bán do thị trường trầm lắng. Nhiều người nuôi phải cầm cự trong tình trạng thua lỗ.

Đây cũng là chia sẻ của một hộ nuôi cá tra ở huyện Hồng Ngự (tỉnh Đồng Tháp). Từ đầu năm đến nay, giá bán sụt giảm trong khi chi phí nuôi tăng khiến nông dân chịu cảnh thua lỗ. Trung bình, giá thành sản xuất cá tra hiện khoảng 26 - 27.000 đồng/kg, trong khi giá bán 26.500 đồng/kg. Tính ra, với mỗi hecta nuôi, người nuôi cá phải gánh chịu mức lỗ tới hơn 100 triệu đồng.

Từ cuối năm 2022 đến tháng 9/2023, xuất khẩu thủy sản, đặc biệt là cá tra giảm khá sâu trong khi chi phí hoạt động lại tăng cao. Riêng giá thức ăn chiếm khoảng 70% giá thành sản xuất cá tra, nhưng đã tăng cao so với cùng kỳ; chi phí về logistics, lưu kho hàng tồn và cả chi phí tín dụng…, tất cả đều tăng, tạo áp lực lớn cho các đơn vị chế biến, xuất khẩu thủy sản.

Tại cuộc họp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp thủy sản diễn ra mới đây ở tỉnh Đồng Tháp, bà Võ Phương Thủy - Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Đồng Tháp, địa phương chiếm trên 40% diện tích nuôi cá tra toàn vùng Đồng bằng sông Cửu Long cho biết, nếu những tháng đầu năm 2023, người nuôi cá tra ở Đồng Tháp vẫn đạt lợi nhuận bình quân khoảng 1.460 đồng/kg, thì từ tháng 8/2023, người nuôi lỗ khoảng 547 đồng/kg. Bởi tính chi tiết, giá thành sản xuất bình quân là 26.847 đồng/kg, nhưng giá bán chỉ 26.300 đồng/kg.

Dù xuất khẩu giảm song, nhiều nhà máy vẫn cố gắng duy trì sản xuất để giữ chân công nhân và chờ những tín hiệu mới từ thị trường. Doanh nghiệp cũng bày tỏ mong muốn, được tạo điều kiện thuận lợi để tiếp cận các chính sách hỗ trợ và nguồn vốn tín dụng, quảng bá xúc tiến cho sản phẩm cá tra ở các thị trường mới, giảm thuế nhập khẩu cho các các mặt hàng là nguyên liệu đầu vào trong sản xuất thức ăn; đồng thời hỗ trợ phát triển nguồn cá giống chất lượng cao để phục vụ sản xuất…

Những tín hiệu mới

Từ tháng 9 đến nay, xuất khẩu cá tra đã có những dấu hiệu khởi sắc, đặc biệt là xuất khẩu sang các nước tham gia Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP). Thị trường này đã nhập khẩu gần 9 triệu USD cá tra Việt Nam trong nửa đầu tháng 9 năm nay, tăng 17% so với cùng kỳ năm ngoái.

Một số thị trường tăng trưởng dương 2 con số so với cùng kỳ năm 2022 là Nhật Bản, Mexico, Canada đạt lần lượt 1,3 triệu USD (tăng 75%), 2,4 triệu USD (tăng 59%), 1,3 triệu USD (tăng 16%). Trong số các thị trường thành viên, Mexico hiện vẫn duy trì vị trí dẫn đầu khối CPTPP về kim ngạch nhập khẩu cá tra của Việt Nam (lũy kế từ đầu năm 2023 đến ngày 15/9).

Ông Dương Nghĩa Quốc - Chủ tịch Hiệp hội Cá tra Việt Nam cho biết, tình hình xuất khẩu của cá tra bắt đầu xuất hiện những tín hiệu khả quan, đặc biệt là các thị trường của Mỹ và Trung Quốc. Tuy nhiên, giá vẫn chưa tăng, chính vì vậy nguyên liệu trong nước được thu mua vẫn giữ ở mức khoảng 26.500- 27.000 đồng/kg.

Ông Quốc nhận định, thực tế, các doanh nghiệp thời gian qua cũng rất khó khăn, nhất là nguồn vốn để tái sản xuất và duy trì công nhân. Đặc thù của ngành thủy sản là cần lượng công nhân rất đông. “Mặc dù xuất khẩu gặp khó khăn nhưng các doanh nghiệp vẫn phải duy trì lực lượng công nhân để khi xuất khẩu phục hồi sẽ tiếp tục sản xuất” - Chủ tịch Hiệp hội cá tra cho biết đồng thời thông tin, hiện Chính phủ cũng đã có chương trình hỗ trợ vay vốn khoảng 15.000 tỷ đồng cho lâm nghiệp và thủy sản. Đây là tín hiệu đáng mừng, tuy nhiên, để được vay cũng phải đáp ứng các điều kiện của ngân hàng.

Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) kỳ vọng, tín hiệu phục hồi trong tháng cuối quý III sẽ tạo đà cho xuất khẩu cá tra Việt Nam trong quý cuối năm. Và nếu theo kịch bản lạc quan, thị trường tiến triển thuận lợi, người nuôi có nguồn vốn tốt, các nhà sản xuất tiếp tục trụ vững thì xuất khẩu cá tra cả năm nay có thể đạt 1,77 tỷ USD.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), với nhiều tín hiệu tích cực, dự kiến xuất khẩu thủy sản trong quý cuối năm nay sẽ đạt 2,4 tỷ USD, kết quả cả năm đạt trên 9 tỷ USD.

Việt Hà – Thanh Tiến