Hoa sữa vẫn ngọt ngào đầu phố đêm đêm…
Hà Nội đang ở mùa đẹp nhất trong năm. Tiết cuối thu đầu đông, trên đường phố ngạt ngào mùi hoa sữa. Mùi hoa ấy cũng khiến tâm hồn nhiều người vang lên ca khúc “Hoa sữa” của nhạc sĩ Hồng Đăng (1936-2022): “Kỷ niệm ngày xưa vẫn còn đâu đó/ Những bạn bè chung/ Những con đường nhỏ/ Hoa sữa vẫn ngọt ngào đầu phố đêm đêm/ Có lẽ nào anh lại quên em/ Có lẽ nào anh lại quên em...”.
Nhạc sĩ Hồng Đăng họ Phan, sinh năm 1936 tại Nghệ An. Ông sống và gắn bó với Hà Nội nhiều năm, và chính mảnh đất dấu yêu này đã tạo cho ông nguồn cảm hứng để viết ra nhiều ca khúc hay về Hà Nội như: “Hoa sữa”, “Duyên Hà Nội”, “Kỷ niệm thành phố tuổi thơ”…
Sinh thời, nhạc sĩ Hồng Đăng cho biết, khi viết ca khúc “Hoa sữa” ông chưa hề biết hoa sữa có hương sắc ra sao. Nhạc sĩ từng kể: “Tôi nhận lời viết nhạc cho bộ phim “Hà Nội mùa chim làm tổ” của đạo diễn Đức Hoàn nhưng cho tới lúc phim quay gần xong tôi vẫn chưa tìm được tứ nhạc. Bỗng một hôm có bạn nhà thơ tới chơi, gợi ý rằng ở Hà Nội có loài hoa sữa rất thơm nhưng ít người để ý…”.
Nghe bạn thơ nói về loài hoa sữa, nhạc sĩ Hồng Đăng chợt nhớ tới hình ảnh lãng mạn của những cô gái Hà Nội. Ông cũng thoáng nhớ về những mối tình đã trở thành dĩ vãng… Và trong một đêm cuối năm 1978, nhạc sĩ Hồng Đăng đã viết xong bài “Hoa sữa” nói về đôi nam nữ yêu nhau rồi xa nhau nhưng không thể quên được mùi hoa kỉ niệm: “Em vẫn từng đợi anh/ Trên những chặng đường quen/ Tiếng hát ai xao động/ Thoáng mùi hoa êm đềm…”.
Bản tình ca “Hoa sữa” đã ra đời như thế, và người đầu tiên thể hiện ca khúc này là ca sĩ Lê Dung, sau này thì “danh sách” các ca sĩ thể hiện còn dài: Nhã Phương, Thanh Hoa, Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Hồ Quỳnh Hương…
Và có điều thú vị, phải nhiều năm sau khi ca khúc đã trở nên phổ biến, nhạc sĩ Hồng Đăng mới biết “mặt mũi” cây hoa sữa.
Bây giờ thì Hồng Đăng đã đi xa. Hơn một năm qua, Hà Nội đã vắng ông. Nhưng những tác phẩm âm nhạc của nhạc sĩ Hồng Đăng để lại vẫn đồng hành với nhiều thế hệ nghệ sĩ và công chúng âm nhạc. Trong đó, “Hoa sữa” vẫn là bản tình ca được nhiều người yêu thích, hát lại, dù mùi hương của cây hoa sữa khi trồng quá nhiều sẽ khiến người ta cảm thấy khó chịu.
Nhạc sĩ Hồng Đăng là người có duyên với viết nhạc cho phim. Cùng với “Hoa sữa”, nhiều ca khúc của nhạc sĩ Hồng Đăng như: “Biển hát chiều nay”, “Lênh đênh”, “Có một vùng đảo xa”… đều bước ra từ những bộ phim.
Nhạc sĩ Hồng Đăng vừa rồi được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật với cụm tác phẩm: “Lênh đênh”, “Đêm hành hương về huyền thoại”, “Buổi tối chuyện một căn nhà nhỏ”, “Khao khát”, “Gửi một câu hát cho Tokyo”. Trước đó, năm 2001, ông được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho các tác phẩm: ca khúc “Biển hát chiều nay”, “Hoa sữa”, “Quà tháng năm”, “Kỷ niệm thành phố tuổi thơ” và hợp xướng “Lửa rực cháy”.