Cần làm gì để xe đạp công cộng thực sự hấp dẫn hành khách?

Ba yếu tố để xe đạp công cộng phát triển

Sáng nay (23/11), Báo Giao thông tổ chức tọa đàm bàn về chủ đề: "Có cần trợ giá cho xe đạp công cộng?".

Ông Phạm Hoài Chung, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Chiến lược phát triển GTVT cho hay, xe đạp công cộng là một trong những loại hình phương tiện "xanh".

"Xe đạp đang là phương tiện phổ biến và quen thuộc cả ở Việt Nam, Hà Lan và nhiều nước phát triển trên thế giới. Trong điều kiện phù hợp, đi xe đạp là một thói quen góp phần tiết kiệm năng lượng, giảm khí phát thải, bảo vệ môi trường, thiên nhiên", ông Chung khẳng định.

Là đơn vị được cấp phép kinh doanh dịch vụ cho thuê xe đạp công cộng tại Thủ đô Hà Nội, ông Đỗ Bá Quân, Chủ tịch Công ty Vận tải số Trí Nam cho biết, công ty bắt đầu triển khai dịch vụ xe đạp công cộng từ năm 2021 tại TP HCM. Ngày 24/8 đã bắt đầu triển khai thử nghiệm tại Hà Nội.

"Chỉ sau hơn 2 tháng triển khai dịch vụ xe đạp công cộng trên địa bàn TP Hà Nội, đến nay đã có 100.000 người đăng ký sử dụng qua ứng dụng với gần 135.000 chuyến đi", ông Quân cho hay.

Tại buổi tọa đàm ông Nguyễn Hoàng Hải, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng Hà Nội cho rằng, xe đạp công cộng có thị trường, có khách, song để tồn tại và phát triển thành công, cần 3 yếu tố chính: thị trường; coi đây là phương tiện vận tải hành khách công cộng có bàn tay quản lý của nhà nước và phải tạo được sự tin cậy của người dùng.

"Doanh nghiệp cũng cần tạo được sự tin cậy cho người dân, phải có đội ngũ xe thường xuyên đảm bảo chất lượng theo đúng quy định, có hệ thống duy tu bảo dưỡng và kiểm soát chất lượng, có tương tác hiệu quả với hành khách, quá trình người dân sử dụng gặp sự cố phải tiếp cận nhanh để hỗ trợ giải quyết giúp người dùng sử dụng dịch vụ được an toàn, thoải mái", ông Hải cho hay.

Đánh giá bất cập tồn tại để đưa ra bài toán chiến lược lâu dài

Trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính Sở GTVT Hà Nội Phan Trường Thành cho biết, đơn vị đánh giá cao và ghi nhận sự cố gắng của Tập đoàn Trí Nam trong triển khai xe đạp công cộng trên 6 tỉnh thành của cả nước, đặc biệt là ở Hà Nội thời gian gần đây.

Theo ông Thành xe đạp công cộng không phải lần đầu tiên được triển khai ở Hà Nội. Trước đó, năm 2014, Công ty CP Môi trường xanh từng thí điểm xe đạp công cộng nhưng quy mô hẹp ở bốn trường đại học: Điện lực, Công nghiệp, Thương mại, Cao đẳng Sư phạm Trung ương. Nhưng hoạt động thử nghiệm này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn vì nhiều điều kiện khó khăn nên phải tạm dừng.

Trên thế giới, mô hình xe đạp công cộng đã đạt được thành công ở nhiều nước. Xe đạp công cộng mang lại những hiệu quả như hỗ trợ vận tải công cộng, bảo vệ môi trường, hạn chế tiếng ồn, giảm ùn tắc giao thông đô thị.

"Tại TP Hà Nội, mạng lưới vận tải công cộng lớn có đặc thù là ngõ nhỏ phố nhỏ, ngõ sâu nên từ nơi ở đến nhà ga, bến tàu, xe buýt lên tới hàng km. Do đó, phương án xe đạp công cộng là bước đi đúng và hợp lý", ông Thành nhấn mạnh.

Cũng theo ông Thành, sau hai tháng triển khai ở TP Hà Nội, thống kê đã có hơn 100.000 lượt đăng ký tham gia, gần 1 triệu km di chuyển và trung bình có 2.000 lượt di chuyển/ngày. Bước đầu, đây là điểm sáng và nên tạo điều kiện để xe đạp công cộng phát triển

"Tôi lưu ý, thời điểm thực hiện thí điểm là vào mùa thu Hà Nội nên thời tiết thuận lợi cho di chuyển xe đạp công cộng. Do đó, trong thời gian tới, Hà Nội sẽ thử nghiệm trong cả năm bao gồm cả mùa hè, mùa đông… để có thể đánh giá toàn diện trong tất cả các điều kiện thời tiết, từ đó đưa ra các mặt mạnh mặt yếu, bất cập tồn tại để đưa ra bài toán chiến lược lâu dài", ông Thành nói.

Hiện nay, Sở GTVT Hà Nội đang khẩn cấp nghiên cứu hai tuyến đường dành riêng cho xe đạp và đủ điều kiện sẽ triển khai vào năm 2024.

Thứ nhất là đường chạy dọc sông Tô Lịch, có đường dành cho người đi bộ và ta có thể tận dụng để triển khai. Tiếp theo là hệ thống hè quanh công viên Hòa Bình, mở rộng các không gian, tiếp cận các khu vực vui chơi du lịch, văn hóa, mua sắm...

"Đối tượng hành khách sử dụng app hiện nay chủ yếu là người trẻ, còn người già chưa tiếp cận được công nghệ. Do đó, doanh nghiệp phải nghiên cứu để áp dụng rộng rãi công nghệ, vì nếu không sẽ làm khó cho một số đối tượng.

Bên cạnh đó, cần sự điều tiết của nhà nước, không thể phát triển nóng để dẫn tới những thất bại từng có. Đây là trách nhiệm của cơ quan nhà nước và chúng tôi cho rằng phải có sự điều tiết, khống chế.

Điều nữa là vấn đề quản lý xe. Chúng ta phải đa dạng loại hình dịch vụ, đa dạng doanh nghiệp và phải hài hòa lợi ích của các đối tượng", ông Thành nhấn mạnh.

Lê Khánh