Thủ tướng Phạm Minh Chính họp về Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ
Người đứng đầu Chính phủ cho rằng, quy hoạch phải đi trước một bước với tư duy, tầm nhìn chiến lược, giải quyết được những vướng mắc, khó khăn, thách thức.
Chiều ngày 26/11 tại TPHCM, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì hội nghị điều phối vùng Đông Nam Bộ "Tham vấn quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050". Tham dự hội nghị còn có nhiều lãnh đạo TP HCM, lãnh đạo các tỉnh vùng Đông Nam Bộ (gồm Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Bình Dương, Tây Ninh và Bình Phước) và lãnh đạo các bộ ngành.
Phát biểu ý kiến khai mạc hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ, quy hoạch có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội; làm bất cứ việc gì cũng phải có quy hoạch, kế hoạch.
Quy hoạch, kế hoạch phải đi trước một bước với tư duy, tầm nhìn chiến lược, giải quyết được những vướng mắc, khó khăn, thách thức của một cơ quan đơn vị, vùng, tỉnh, đất nước; quy hoạch phát huy tốt nhất tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của một vùng, tỉnh, đất nước...
Hiện nay, Luật Quy hoạch là một luật khó nhưng với quyết tâm của Đảng, Nhà nước, chúng ta đã ban hành được Luật này. Đến nay, chúng ta đã có 107/111 quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia đã được hoàn thành việc lập, thẩm định và phê duyệt, đạt 96,6%.
Điều này cho thấy việc triển khai lập và hoàn thiện quy hoạch vùng Đông Nam Bộ trong thời điểm này có thuận lợi nhằm cụ thể hóa tầm nhìn, quan điểm, mục tiêu đã được xác định tại Nghị quyết phát triển vùng và quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch ngành liên quan vùng; cụ thể hóa việc bố trí không gian phát triển các ngành quốc gia trên địa bàn, triển khai các dự án mang tính kết nối quan trọng giữa các tỉnh trong vùng, liên vùng, liên ngành.
Trên cơ sở đó, chúng ta phải có tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược để tạo phát triển đột phá vùng Đông Nam Bộ - là khu vực năng động nhất, trung tâm kinh tế lớn nhất của đất nước, động lực và cực tăng trưởng. Ở đây, có cả thuận lợi và cả khó khăn, vấn đề là chúng ta phải phát huy tối đa thuận lợi, hóa giải khó khăn, vướng mắc, tạo động lực mới cho vùng Đông Nam Bộ, khai thác tối đa thuận lợi để phát triển nhanh và bền vững của khu vực. Chúng ta phải rà soát, nhận biết, đánh giá đúng tình hình thực tiễn, quy luật phát triển, đúng mong muốn, ý chí.
Ngoài ra, Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng cho rằng quy hoạch vừa phải đúng, kịp thời, đồng thời phải nâng cao chất lượng, phát huy tối đa trí tuệ con người. Chúng ta đang xây dựng 3 trụ cột là Nhà nước pháp quyền XHCN, nền dân chủ XHCN, nền kinh tế thị trường định hướng XHCN với quan điểm xuyên suốt con người là trung tâm, chủ thể, là động lực, mục tiêu của sự phát triển, không hy sinh tiến bộ và công bằng xã hội để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần; tư tưởng này phải được đưa vào quy hoạch, dựa vào nguồn lực con người, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để coi đây là động lực chính để phát triển.
Quy hoạch phải bắt kịp xu thế của thế giới, các ngành mới nổi như công nghệ số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế xanh nhưng phải phù hợp điều kiện, hoàn cảnh đất nước ta, phù hợp khu vực Đông Nam Bộ, phù hợp truyền thống lịch sử, văn hoá hào hùng của vùng Đông Nam Bộ; khai thác tối đa điều kiện tự nhiên, lợi thế con người. Khi làm được điều này, các nhà đầu tư vào triển khai chương trình, kế hoạch chiến lược của họ phù hợp với chiến lược của chúng ta. Điều này góp phần thu hút đầu tư nước ngoài, thu hút nguồn lực đầu tư trong xã hội.
Theo Bộ KH&ĐT, quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 là bước cụ thể hóa Quy hoạch tổng thể quốc gia, thể hiện những định hướng lớn và cơ bản của các quy hoạch ngành quốc gia về tổ chức không gian phát triển; giúp "mở đường", tạo ra các động lực phát triển, tiềm năng phát triển, không gian phát triển mới của cả nước, của vùng và thể hiện cụ thể trên phạm vi không gian của từng địa phương.
Xác định rõ vị trí vai trò của quy hoạch, ngay từ những ngày đầu tổ chức lập quy hoạch vùng Đông Nam Bộ, Bộ KH&ĐT đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành và các địa phương trong vùng để triển khai lập quy hoạch vùng. Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ đã nghiên cứu những lợi thế, tiềm năng cũng như hạn chế của vùng và đưa ra những nhận diện, đề xuất có tính mới, đột phá.
Phát biểu tại hội nghị, ông Phan Văn Mãi, Chủ tịch UBND TP HCM cho biết đối với vùng Đông Nam Bộ cần chọn kịch bản phát triển cao nên phải rà soát, chạy lại các đầu số và phải nghiên cứu toàn bộ điều kiện để có sự phát triển theo kịch bản.
Theo ông Phan Văn Mãi, với lịch sử phát triển thì vùng Đông Nam Bộ là vùng kinh tế trọng điểm số 1, có năng lực hội nhập, cạnh tranh quốc tế, cho nên phải đặt điều kiện là Quốc gia phải đầu tư vào đây và thậm chí có những giai đoạn từ đây đến năm 2030, cần phải đầu tư đến 30%-50% nguồn lực Quốc gia thì mới có được sự bức tốc trong thời gian tới. Từ đây đến năm 2030 có thể chấp nhận tăng trưởng dưới 8% nhưng sau năm 2030 phải tăng trưởng 2 con số và 2 con số này sẽ bền vững trong 10-20 năm sau.
"Chúng tôi thấy cách tiếp cận nên có sự đột phá. Đối với phân vùng không gian kinh tế, ở đây chúng ta xác định vùng Đông Nam Bộ là nông nghiệp - công nghiệp - dịch vụ hay là công nghiệp - dịch vụ. Tôi cho rằng chúng ta nên mạnh dạn xác định đây là vùng công nghiệp - dịch vụ. Lúc cần không gian nông nghiệp thì chúng ta tính tới mối quan hệ tương quan của vùng Đông Nam Bộ với vùng ĐBSCL và vùng kế bên của Đông Nam Bộ. Cần có sự mở rộng không gian kinh tế của vùng Đông Nam Bộ mà chúng ta nhận lãnh vai trò là KHCN, là công nghiệp công nghệ cao, là dịch vụ chất lượng cao, từ đây sẽ lan tỏa đến các vùng khác và cả nước. Về không gian đô thị, tôi nghĩ nên có sự phân bổ không gian đô thị theo hướng đô thị công nghiệp dịch vụ trên nền tảng đô thị tri thức sáng tạo và đô thị thông minh. Tôi nghĩ Đông Nam Bộ hoàn toàn có điều kiện để phát triển theo mô hình này" ông Mãi nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND TPHCM cũng cho biết về giao thông kết nối nội vùng và giao thông kết nối Đông Nam Bộ với Đồng bằng sông Cửu Long và nối ra bên ngoài cần đặt đường sắt kết nối vùng thành một mạng lưới và mạng lưới này chi phối cả chuyện phát triển đô thị, phát triển công nghiệp và phát triển hạ tầng logistics và mô hình quản lý hành chính của vùng. Trong đó, vai trò trung tâm của sân bay Tân Sơn Nhất hiện hữu và sân bay Long Thành (đều thuộc Đông Nam Bộ) sắp tới là điều kiện tốt để phát triển với công năng đa dạng, không chỉ là vận tải hành khách, hàng hóa mà còn phục vụ cho các dịch vụ khác.
Vùng Đông Nam Bộ gồm TPHCM và 5 tỉnh là: Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Phước, Tây Ninh. Vùng có diện tích 23.551 km2, chiếm 7,1% diện tích cả nước; dân số khoảng 18,8 triệu người, chiếm 18,9% dân số cả nước (năm 2022) và là trung tâm kinh tế lớn nhất của đất nước. Vùng Đông Nam Bộ có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia.
Năm 2022, GRDP vùng Đông Nam Bộ chiếm khoảng 31% cả nước; xuất khẩu đóng góp khoảng 35%, thu ngân sách khoảng 38% cả nước; GRDP bình quân đầu người của vùng Đông Nam Bộ gấp 1,64 lần cả nước; tỉ lệ đô thị hóa của vùng là 66,5%, gấp 1,8 lần trung bình cả nước.