Tăng cường giám sát các dự án công
Thời gian qua, Ban Thanh tra nhân dân (TTND) và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở các địa phương tại TPHCM đã phát hiện và kiến nghị hiệu quả nhiều sai phạm, thiếu sót từ nhiều dự án. Điều này đem lại lợi ích không nhỏ cho ngân sách nhà nước và kinh phí đóng góp của nhân dân.
Ông Cao Trung Tín - Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận 1 cho biết, hiện quận có 10 Ban TTND với 79 thành viên, trong năm 2023, Ban TTND thuộc 10 phường đã tham gia giám sát 126 lượt. Các nội dung được chú trọng giám sát thường xuyên gồm: Theo dõi việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân; thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng; chi trả chế độ chính sách của Nhà nước đối với các đối tượng chính sách; thu chi, quyết toán ngân sách, quản lý các khoản đóng góp của nhân dân; trật tự xây dựng...
Bên cạnh đó, Ban TTND 10 phường tại quận 1 phối hợp với Ban Thường trực Mặt trận các phường, Tổ giám sát đã tổ chức giám sát 122 công trình xây dựng ở khu dân cư. Qua đó kiến nghị các chủ đầu tư, đơn vị thi công chấn chỉnh kịp thời các nội dung vi phạm về thời gian thi công, hoạt động thi công gây ô nhiễm môi trường, gây tắc nghẽn giao thông; lãng phí, thất thoát vật tư, nguyên liệu.
Trao đổi về giám sát đầu tư của cộng đồng (GSĐTCĐ), ông Lê Tấn Tài - Chủ tịch Ủy ban MTTQ quận 5 cho hay, thời gian qua, hoạt động này tại quận cũng luôn được quan tâm, thực hiện đạt hiệu quả. Cụ thể hàng năm, căn cứ kế hoạch đầu tư của quận, phường công bố danh sách các dự án trên địa bàn và những công trình được nhân dân đóng góp xây dựng, Ban GSĐTCĐ thông qua Mặt trận phường xây dựng kế hoạch giám sát, đối với những địa phương có nhiều công trình thì Mặt trận phường thành lập thêm các tổ giám sát theo địa bàn từng khu phố để phối hợp với Ban GSĐTCĐ cùng thực hiện giám sát.
Theo ông Tài, các thành viên của Ban GSĐTCĐ ở quận 5 đa phần biết về kỹ thuật xây dựng, kiến trúc nên việc giám sát không gặp nhiều khó khăn. Đối với các dự án của nhà nước hoặc nhân dân đóng góp, Ban GSĐTCĐ còn theo dõi, đánh giá hiệu quả đầu tư của dự án nhằm phát hiện những việc làm gây lãng phí, thất thoát vốn... cụ thể như: tại các phường chủ động thực hiện giám sát việc thi công, lắp đặt hệ thống báo cháy, việc vận động kinh phí lắp đặt công khai, minh bạch, điển hình trong số đó phải kể đến giám sát các công trình cải tạo tuyến đường Phù Đổng Thiên Vương và tuyến đường Nguyễn Án (thuộc địa bàn khu phố 4B Phường 11), giám sát các công trình thi công sửa chữa, cải tạo, nâng cấp hẻm 48 Nguyễn Biểu, công trình thi công sửa chữa, nâng cấp tuyến hẻm 237 Cao Đạt, phường 1 quận 5… “Hầu hết các phát hiện, kiến nghị thi công chưa phù hợp đều được chủ đầu tư và nhà thầu thi công lắng nghe sửa đổi” - ông Tài thông tin.
Thống kê của Ủy ban MTTQ TPHCM, 6 tháng đầu năm nay, Ban TTND các cấp tại các địa phương đã tổ chức 123 cuộc giám sát và ghi nhận những kết quả tích cực, góp phần nâng cao vai trò của Mặt trận, phòng ngừa, ngăn chặn các biểu hiện tiêu cực trong quản lý nhà nước cấp địa phương.
Tuy nhiên, theo đánh giá của ông Trần Hữu Nghĩa - Phó Trưởng Ban Dân chủ - Pháp luật Ủy ban MTTQ TPHCM, tại một số địa phương, Ban TTND hoạt động còn mờ nhạt, cầm chừng do thiếu sự quan tâm, giúp đỡ từ các đơn vị có liên quan; trong khi công tác tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia giám sát chưa đi vào chiều sâu. Bên cạnh đó, kiến thức pháp luật của một số thành viên trong ban chưa đồng đều dẫn đến các giải pháp đề ra chưa được cụ thể và khó giải quyết vấn đề trọng tâm.
Đối với Ban GSĐTCĐ, trong những tháng đầu năm, các đơn vị đã tổ chức 192 cuộc giám sát các công trình trên toàn thành phố. Nhờ vậy đã kiến nghị, phản ánh bằng văn bản 56 công trình đến các đơn vị chức năng để khắc phục tồn đọng như ngập nước, ô nhiễm môi trường, hố ga lún sụt… trong đó, có 41/56 kiến nghị, chiếm hơn 73% vụ việc được xem xét giải quyết. Song, cũng giống như hoạt động của Ban TTND, hoạt động của Ban GSĐTCĐ cũng gặp nhiều vướng mắc bởi công tác tuyên truyền vận động nhân dân tham gia giám sát chưa được giải quyết kịp thời; một số nơi chưa tách bạch được nhiệm vụ của Ban TTND và Ban GSĐTCĐ...
Ông Nghĩa cho rằng, thực tiễn cho thấy, một số thành viên Ban GSĐTCĐ không có trình độ chuyên môn, thiếu phương tiện kỹ thuật phục vụ cho công tác giám sát theo yêu cầu nên kết quả giám sát còn nhiều bất cập như: giám sát và kiểm tra việc chấp hành quy định của nhà thầu, các chủ đầu tư; đánh giá công trình để phát hiện những việc làm gây lãng phí, thất thoát vốn…