Ma túy “biến hình”
Một đường dây tội phạm điều chế ma túy dưới dạng “nước vui” quy mô lớn vừa bị Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy triệt phá (Chuyên án 0323H). Đáng chú ý, cầm đầu đường dây là một phụ nữ 31 tuổi, từng được biết đến trong vai trò DJ (được hiểu là người điều chỉnh, biến tấu âm nhạc sao cho phù hợp với đối tượng người nghe). Trong vụ này, 10 bị can đã bị khởi tố.
Để triệt phá đường dây “nước vui”, ban chuyên án đã phải huy động hơn 200 cán bộ, chiến sĩ chia thành 18 tổ công tác bố trí theo dõi, giám sát các đối tượng trong vòng 3 tháng với 7 địa điểm pha chế, đóng gói và cất giấu ma túy. Nếu 217 kg ma túy tổng hợp các loại không bị thu giữ, các đối tượng có thể “chế” khoảng 1 tấn ma túy “nước vui”.
“Nước vui” được xác định như một loại ma túy mới nguy hiểm, cùng với một số loại khác như “bóng cười”, “tem lưỡi”, “lá khát”, “cỏ mỹ”... được cơ quan chức năng xác định là những loại ma túy gây nghiện gấp nhiều lần so với cần sa. Đáng chú ý, tại cuộc họp báo cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội và công tác phòng, chống dịch bệnh trên địa bàn TPHCM ngày 23/11 vừa qua, đại diện Công an TPHCM cho biết, một bộ phận giới trẻ sử dụng “cỏ mỹ” do thiếu hiểu biết, nhận thức sai đã cho rằng các chất như amphetamine, heroin, thuốc phiện mới là ma túy. Tuy nhiên, “cỏ mỹ” cũng như một số loại ma túy mới sẽ khiến người sử dụng rối loạn tâm thần, rối loạn cảm xúc, sinh ra ảo giác, "ngáo đá" gây nguy hại cho bản thân và những người xung quanh. Với người sử dụng ngoài khả năng gây nghiện còn bị tổn thương thần kinh, gan, thận…
Được biết, 10 tháng năm 2023, Công an TPHCM đã phát hiện 1.853 vụ vi phạm về ma túy, so với cùng kỳ tăng 826 vụ (tương ứng 80,43%); bắt 4.021 đối tượng, so với cùng kỳ tăng 654 đối tượng (tương ứng 19,42%); thu giữ khoảng 806 kg ma túy các loại; 1.200ml dung dịch có chứa ma túy; 88,8 kg tiền chất cùng nhiều công cụ, phương tiện hoạt động phạm tội khác có liên quan. Đã khởi tố 1.566 vụ với 2.467 bị can.
Cùng với “cỏ mỹ”, cuối tháng 7 vừa qua, công an Hà Nội đã triệt phá và thu giữ gần 200 bình khí N2O các loại cùng nhiều trang thiết bị dùng để san chiết khí, “bóng cười”. Trước đó 1 tháng, Công an TPHCM thu giữ một lô hàng khoảng 21 tấn khí N2O (khí cười), được chuyển chở bằng xe container bồn. Tiếp đó, kiểm tra “kho hàng”, lực lượng chức năng phát hiện 1.202 bình chứa đầy khí cười.
Thời gian qua, nhiều quán bar, club, nhà hàng karaoke, các khu phố đêm có sử dụng “nước vui”, “bóng cười” đã bị phát hiện, bắt giữ. Điều đó cho thấy những loại ma túy mới không chỉ len lỏi ẩn náu mà nhiều khi còn công khai hoạt động. Lợi nhuận cao, các đối tượng sản xuất, điều chế và nhà hàng đã bất chấp sự nguy hại của cộng đồng, sẵn sàng vi phạm pháp luật. Ma túy đã và đang “biến hình” để ẩn náu và gieo rắc thảm họa cho cộng đồng, nhất là với một bộ phận giới trẻ thành thị.
Trong số những người nhẹ dạ, ham vui, thiếu hiểu biết sử dụng các loại ma túy mới này, thật nguy hại có cả học sinh, sinh viên. Tháng 5 vừa qua, vụ một học sinh lớp 9 ở TPHCM phải nhập viện cấp cứu vì sử dụng “cỏ mỹ” bán ngay gần cổng trường là hồi chuông cảnh báo khẩn cấp. Không chỉ phụ huynh lo lắng mà nhà trường cũng vô cùng lo lắng.
Cùng với cảnh báo thì ngăn chặn, phát hiện, xử lý các vụ tàng trữ, mua bán các loại ma túy là hết sức cần thiết. Tại Nghị định số 57/2022 của Chính phủ đã quy định danh mục các chất ma túy và tiền chất ma túy, cấm tuyệt đối sử dụng. Pháp luật rất nghiêm khắc với tội phạm ma túy (bao gồm sản xuất, mua bán trái phép, tàng trữ, tổ chức sử dụng ma túy...). Cùng đó, người sử dụng ma túy cũng bị xử lý.
Theo Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, người sử dụng ma túy sẽ bị xử lý hình sự bằng cách phạt tiền hoặc phạt tù, tù giam, phụ thuộc vào mức độ của hành vi vi phạm và tình tiết cụ thể của từng vụ vi phạm. Trong nhiều trường hợp, cả hai hình thức phạt tiền và phạt tù đều có thể được áp dụng đồng thời. Người sử dụng ma túy ở mức độ nhẹ chưa gây hậu quả lớn cho xã hội có thể được đưa vào trại giáo dưỡng để giáo dục, cai nghiện, hạn chế rủi ro tái phạm trong tương lai.
Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015, nếu hành vi vi phạm có tính chất nhẹ, thì người sử dụng ma túy có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng, hoặc bị phạt tù từ 6 tháng đến 2 năm.
Pháp luật quy định đã rõ. Tuy nhiên, trước diễn biến phức tạp của tội phạm ma túy thì việc đấu tranh phòng chống càng cần phải được đẩy mạnh hơn nữa. Trong đó vai trò của công an phường/xã, tổ dân phố là đặc biệt quan trọng. Nếu làm hết trách nhiệm thì cho dù ma túy có “biến hình” đến đâu chăng nữa cũng sẽ bị phát hiện.