Quan hệ ASEAN - Nhật Bản: Đối tác từ trái tim đến trái tim
Chiều 17/12, tại thủ đô Tokyo (Nhật Bản), Thủ tướng Phạm Minh Chính dự, phát biểu tại Phiên bế mạc Hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản với chủ đề “Đối tác từ trái tim đến trái tim qua các thế hệ” và “Đối tác đồng sáng tạo kinh tế và xã hội tương lai”.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, việc dành ưu tiên cao quan hệ đối tác từ trái tim đến trái tim, đầu tư thích đáng cho các hoạt động giao lưu nhân dân, nhất là thanh niên, sinh viên, trao đổi giáo dục văn hóa nghệ thuật hợp tác địa phương lao động thể thao du lịch là điều có ý nghĩa hết sức quan trọng, giúp tăng cường hiểu biết tin cậy lẫn nhau, vun đắp tình cảm gắn bó các dân tộc; đó cũng chính là sự đầu tư cho nhân tố con người là chủ thể, là trung tâm, là động lực, là nguồn lực, là mục tiêu cho sự phát triển nói chung và sự phát triển của quan hệ ASEAN - Nhật Bản nói riêng.
Thủ tướng đề nghị đẩy mạnh các hoạt động hợp tác văn hóa xã hội, giao lưu nhân dân giữa hai bên phải được phục hồi nhanh, mạnh mẽ hơn nữa sau đại dịch Covid-19. Đặc biệt, Thủ tướng cũng đề nghị Nhật Bản ưu tiên tăng cường hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, nhất là cán bộ quản lý cấp chiến lược, nhân lực chất lượng cao về khoa học công nghệ cho các nước ASEAN; mở rộng các chương trình học bổng, trong đó có học bổng tiếng Nhật cho sinh viên các nước ASEAN; tạo thuận lợi cho cộng đồng người Việt Nam và các nước ASEAN tại Nhật Bản sinh sống, học tập và làm việc, tiếp tục đơn giản hóa và tiến tới sớm miễn thị thực nhập cảnh cho công dân các nước ASEAN.
Trước đó, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các nước ASEAN và Nhật Bản dự lễ khai mạc Hội nghị cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản. Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo ASEAN khẳng định coi trọng mối quan hệ với Nhật Bản, một trong những đối tác lâu đời, đáng tin cậy nhất của ASEAN, luôn ủng hộ đoàn kết, thống nhất và vai trò trung tâm của ASEAN, tham gia và đóng góp tích cực tại tất cả các cơ chế, diễn đàn ASEAN dẫn dắt như Cấp cao Đông Á (EAS), Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+), Diễn đàn khu vực ASEAN (ARF); là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn thứ hai của ASEAN với tổng vốn đạt 26,7 tỷ USD; đối tác thương mại lớn thứ 4 của ASEAN với kim ngạch thương mại hai chiều đạt 268,5 tỷ USD; triển khai nhiều hoạt động giao lưu, văn hóa - xã hội; hỗ trợ ASEAN thu hẹp khoảng cách phát triển và phát triển tiểu vùng.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Trước những cơn gió ngược, những thách thức chưa từng có tiền lệ, ASEAN và Nhật Bản càng cần củng cố đoàn kết, tăng cường hợp tác đưa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện ASEAN - Nhật Bản trở thành một hình mẫu, nhân tố tích cực đóng vai trò quan trọng môi trường hòa bình, ổn định cùng phát triển và cùng thắng ở khu vực. Để hiện thực hóa mục tiêu đó, cần tăng cường hơn nữa phối hợp chiến lược ASEAN - Nhật Bản, cùng nhau thúc đẩy xây dựng cấu trúc khu vực mở dựa trên luật lệ với ASEAN đóng vai trò trung tâm; đẩy mạnh kết nối kinh tế hiệu quả thông qua chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, cùng nghiên cứu triển khai một số dự án hợp tác cụ thể kết nối chặt chẽ tầm nhìn của Nhật Bản và tầm nhìn ASEAN, Ấn Độ dương, Thái Bình dương, tự do rộng mở.
Thủ tướng nhấn mạnh, hai bên cần tăng cường đầu tư cho nhân tố con người, bởi con người là chủ thể, là mục tiêu, động lực và nguồn lực cho sự phát triển nói chung và sự phát triển của quan hệ ASEAN - Nhật Bản nói riêng; dành ưu tiên, đầu tư thích đáng cho các hoạt động giao lưu nhân dân, nhất là thanh niên, sinh viên; trao đổi giáo dục, văn hóa, nghệ thuật; hợp tác địa phương, lao động, thể thao, du lịch.
Kết thúc Hội nghị, các nhà lãnh đạo đã thông qua “Tuyên bố tầm nhìn về quan hệ hữu nghị và hợp tác ASEAN - Nhật Bản: Đối tác tin cậy” và “Kế hoạch triển khai Tuyên bố tầm nhìn”, làm cơ sở để triển khai quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN - Nhật Bản thời gian tới.
Cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc trao đổi riêng với Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ngoại giao ASEAN - Nhật Bản. Tại cuộc trao đổi, Thủ tướng đề nghị Nhật Bản quan tâm, hỗ trợ Việt Nam trong khảo sát, xây dựng, cung cấp nguồn vốn ODA thế hệ mới cho các dự án xây dựng hạ tầng số, chuyển đổi xanh, phát triển cơ sở hạ tầng chiến lược quy mô lớn của Việt Nam, nhất là kế hoạch xây dựng đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, với mức ưu đãi cao hơn, thủ tục đơn giản, linh hoạt hơn; đề nghị trước mắt nghiên cứu khả năng hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao hướng tới việc xây dựng và triển khai dự án đặc biệt quan trọng, mang tính biểu tượng này trong tương lai.
Thủ tướng Kishida khẳng định hết sức coi trọng đề nghị của Thủ tướng Chính phủ và sẽ chỉ đạo các cơ quan nghiên cứu kỹ lưỡng đề xuất của Việt Nam.
Cũng nằm trong khuôn khổ nhân dịp tham dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN - Nhật Bản tại Tokyo, Nhật Bản, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc ăn sáng làm việc với Thủ tướng CHDCND Lào Sonexay Siphandone và Thủ tướng Vương quốc Campuchia Samdech Thipadei Hun Manet.
Các nhà lãnh đạo nhất trí đánh giá quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa ba nước đang tiếp tục được củng cố và phát triển trên nhiều lĩnh vực; nổi bật gần đây nhất là thành công của Hội nghị Chủ tịch Quốc hội Campuchia - Lào - Việt Nam lần thứ nhất tại Vientiane, Lào (từ ngày 4-7/12) và chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Campuchia Hun Manet (từ ngày 11-12/12); khẳng định luôn coi trọng và mong muốn không ngừng thúc đẩy quan hệ gắn bó giữa ba nước. Các nhà lãnh đạo đánh giá cao hình thức tham vấn linh hoạt giữa ba Thủ tướng nhân dịp tham dự các hoạt động đa phương, góp phần quan trọng rà soát và tìm hướng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hợp tác trên các lĩnh vực.
Thủ tướng Campuchia và Thủ tướng Lào ủng hộ sáng kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc triển khai cơ chế họp 3 Thủ tướng nhằm hiện thực hóa các kết quả đã đạt được tại Cuộc gặp cấp cao người đứng đầu ba Đảng Campuchia - Lào - Việt Nam.