Bao giờ hết cảnh thiếu thuốc?
Trước băn khoăn của người dân về tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế kéo dài tại các bệnh viện hiện nay – cho dù đã có nhiều văn bản được ban hành, nhằm tháo gỡ tình trạng này, mới đây đại diện Bộ Y tế cho hay, nguyên nhân phần lớn do nhân lực thực hiện công tác mua sắm thuốc tại các đơn vị còn mỏng, thiếu cán bộ có chuyên môn về công tác đấu thầu.
Theo thông tin từ Bộ Y tế, trong năm 2022-2023, Trung tâm Mua sắm tập trung thuốc quốc gia (Trung tâm) đã tổ chức và phê duyệt kết quả đầu thầu tập trung cấp quốc gia đối với 100 thuốc. Bộ Y tế đã phê duyệt kết quả đàm phán giá với 64 thuốc biệt dược gốc. Danh mục thuốc đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá là những thuốc có tỷ trọng sử dụng lớn về giá trị hoặc số lượng tại các cơ sở y tế trên cả nước và có thời gian hiệu lực 24 tháng. Theo đó, các cơ sở y tế trên toàn quốc sẽ được thực hiện kết quả đấu thầu tập trung quốc gia đến hết ngày 31/8/2024 và đàm phán giá đến cuối năm 2024, đầu năm 2025. Vì vậy, Bộ Y tế cho rằng, các cơ sở y tế, các địa phương không bị thiếu các loại thuốc trúng thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá.
Theo đánh giá của Bộ Y tế, kết quả đấu thầu tập trung cấp quốc gia đã góp phần giúp ổn định tình hình cung ứng thuốc tại các địa phương, đặc biệt có ý nghĩa đối với các thuốc có số lượng nhu cầu sử dụng lớn, như thuốc kháng sinh, tiêu hóa, tim mạch và thuốc điều trị bệnh tiểu đường. Bộ Y tế cho biết, theo báo cáo tình hình thực hiện kết quả trúng thầu đấu thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá của các cơ sở y tế, đến nay, đã thực hiện được từ 1/2 đến 2/3 thời gian, tùy từng gói thầu và tỷ lệ thực hiện của các cơ sở y tế trung bình đạt khoảng 60% số lượng thuốc trúng thầu được phân bổ.
Theo ông Lê Việt Dũng - Phó cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) cho biết, Trung tâm cũng tổ chức nhiều đoàn đoàn giám sát việc cung ứng thuốc tại các cơ sở y tế thực hiện theo kết quả lựa chọn nhà thầu cung cấp thuốc trúng thầu tập trung cấp quốc gia và đàm phán giá theo quy định. Qua trao đổi, việc chưa có kết quả đấu thầu thuốc đối với danh mục các thuốc do cơ sở y tế tự tổ chức đấu thầu phần lớn do nguyên nhân khách quan, nhân lực thực hiện công tác mua sắm tại các đơn vị còn mỏng, thiếu cán bộ, nhân viên có chuyên môn về công tác đấu thầu. Nhiều cán bộ, nhân viên vừa phải đảm nhiệm công tác khám, chữa bệnh, vừa tham gia công tác đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư, thiết bị y tế.
Hiện nhiều băn khoăn cũng được đặt ra, tới đây sắp hết hiệu lực của 2 văn bản “gỡ rối” đấu thầu (Nghị quyết 30 và Nghị định 07 của Chính phủ sắp hết hiệu lực ngày 31/12/2023), căn cứ nào để các cơ sở y tế triển khai mua sắm đấu thầu thuốc và vật tư y tế trong thời gian tới. Nhiều bệnh viện còn đề xuất kéo dài hiệu lực của Nghị quyết và Nghị định này. Ông Dương Đức Thiện - Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính (Bộ Y tế) cho hay: Luật Đấu thầu năm 2023 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2024. Để chuẩn bị cho việc hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu, Bộ Y tế đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư khẩn trương xây dựng Nghị định quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu.
Cũng theo ông Thiện, thời gian qua, nhờ các văn bản đã có tháo gỡ vướng mắc, nhiều bệnh viện đã mua sắm được thiết bị y tế, như Bệnh viện Bạch Mai đã mua được 3 máy chụp cộng hưởng từ, 15 bộ nội soi tiêu hóa, 7 bộ thiết bị phẫu thuật nội soi... Đặc biệt, từ ngày 1/1/2024, Luật Đấu thầu có hiệu lực, nghị định hướng dẫn thực hiện luật sẽ bao gồm cả những hướng dẫn tháo gỡ chính sách này nên không lo ngại có “khoảng trống chính sách.”
Theo ông Lê Việt Dũng - Phó cục trưởng Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế), để đảm bảo nguồn cung ứng thuốc, thời gian qua Cục Quản lý Dược đang phối hợp để sửa đổi, bổ sung các nội dung liên quan Luật Đấu thầu tháo gỡ khó khăn cho các cơ sở y tế. Dự kiến cuối năm 2023 sẽ ban hành 2 thông tư liên quan. Cục cũng đang phối hợp với Vụ Kế hoạch tài chính, Bộ Y tế sửa đổi, bổ sung các quy định về đấu thầu mua thuốc, đặc biệt là Thông tư 06, để các cơ sở có thể mua thuốc với giá phù hợp.