Thực hiện đồng bộ, tránh chồng chéo trong triển khai chính sách dân tộc

Tham dự Hội nghị còn có Thượng tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an; bà Tôn Ngọc Hạnh, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; bà Đinh Phương Lan, Phó Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội; ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương.

Năm 2023, dưới chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp, các ngành và sự nỗ lực cố gắng của đồng bào các dân tộc trong việc triển khai thực hiện đồng bộ 188 chính sách tại vùng dân tộc thiểu số và miền núi cùng các chính sách an sinh xã hội, đời sống của người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi ngày càng được ổn định, từng bước cải thiện, nâng cao.

Kết quả thực hiện mục tiêu giảm nghèo, theo báo cáo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, năm 2023, ước tính tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều còn 2,93%, (giảm 1,1%). Tỷ lệ hộ nghèo tại các huyện nghèo còn khoảng 33% (giảm 5,62%) trong đó tỷ lệ hộ nghèo DTTS còn khoảng 17,82% (giảm 3,2%), đạt chỉ tiêu Quốc hội, Chính phủ giao.

Một số tỉnh ước tỷ lệ nghèo năm 2023 giảm nhanh như: An Giang giảm 11,3%, Quảng Nam giảm 10,4%, Quảng Trị 6,73%, Hà Giang giảm 5,96%, Yên Bái giảm 5,25%, Lào Cai giảm 5,2%, Gia Lai giảm 4,21%, Kon Tum giảm 4,04%, Cao Bằng giảm trên 4%... các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Cần Thơ, Đồng Nai, Long An tỷ lệ hộ nghèo chỉ còn dưới 1%; tỉnh Quảng Ninh đến hết năm 2023 không còn hộ nghèo theo chuẩn nghèo của Trung ương.

Bên cạnh đó, nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp kinh tế vĩ mô, thực hiện Chương trình phục hồi, phát triển kinh tế của Chính phủ và thực hiện đồng thời 3 Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG), trọng tâm là Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS &MN giai đoạn 2021-2030 và các chương trình, dự án khác triển khai trên địa bàn vùng đồng bào DTTS đã phát huy hiệu quả tích cực, góp phần đẩy mạnh phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội từng bước phát triển sản xuất, nâng cao đời sống đồng bào.

Đối với 7 nhóm mục tiêu của chương trình có 4 nhóm mục tiêu cơ bản hoàn thành gồm: Mục tiêu về tỷ lệ giảm nghèo vùng đồng bào DTTS, bình quân đạt 3,4%; Nhóm mục tiêu về công tác giáo dục; Mục tiêu lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu, điều kiện của người DTTS và đặc thù vùng đồng bào DTTS&MN; Nhóm mục tiêu về bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc.

Về nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2024, Ủy ban Dân tộc sẽ tập trung tổ chức thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia, trọng tâm là Chương trình mục tiêu quốc gia 1719; xây dựng các đề án, chính sách dân tộc; rà soát, sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế các chương trình, chính sách dân tộc để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ; tăng cường công tác theo dõi, nắm tình hình trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số và miền núi...

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang đánh giá cao sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương trong việc thực hiện công tác dân tộc năm 2023; đồng thời khẳng định đây là những kết quả rất đáng ghi nhận, với nhiều mô hình, cách làm hay chính là những bài học kinh nghiệm quý báu để triển khai hiệu quả công tác dân tộc trong thời gian tới.

Đề cập tới những khó khăn trong việc triển khai thực hiện các chính sách, nhiệm vụ về công tác dân tộc, Phó Thủ tướng cho rằng cần nhận diện rõ những hạn chế như đời sống, sinh kế của đồng bào dân tộc thiểu số phần lớn còn phụ thuộc và bị ảnh hưởng bởi các điều kiện tự nhiên, trình độ dân trí chưa cao, nhiều địa phương chưa có sự quan tâm đúng mức tới công tác dân tộc, còn tình trạng tâm lý người dân trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của nhà nước.

Về nhiệm vụ trong năm 2024, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề nghị, các bộ ngành, cơ quan Trung ương và địa phương tiếp tục quan tâm đúng mức đến công tác dân tộc. Việc triển khai các chính sách dân tộc phải có sự linh hoạt, phù hợp với văn hóa, phong tục tập quán, điều kiện cụ thể của từng dân tộc, từng vùng miền.

Bên cạnh đó, các bộ ngành, cơ quan liên quan từ Trung ương đến địa phương cần làm tốt hơn công tác tuyên truyền để đồng bào các dân tộc cùng đồng lòng, chia sẻ, không để bị lôi kéo, kích động bởi các thế lực thù địch chống phá Đảng, Nhà nước...

Phó Thủ tướng cũng đề nghị Ủy ban Dân tộc tiếp tục phát huy vai trò đầu mối điều phối chủ đạo các chương trình dành cho đồng bào DTTS &MN giữa các bộ, ngành, tránh chồng chéo trong việc thực hiện và phát huy được hiệu quả cao nhất.

Nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc, Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương cần quan tâm bố trí những cán bộ có đủ kinh nghiệm, khả năng để hỗ trợ cho công tác này; đẩy mạnh thực hiện công tác dân tộc dựa trên cơ sở phân cấp...

* Tại Hội nghị, ông Lê Sơn Hải, nguyên Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc đã được tặng thưởng Huân chương Độc lập hạng Ba; ông Lê Tuấn Hà, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số - Ủy ban Dân tộc được tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Ba vì đã có thành tích xuất sắc trong quá trình công tác, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Vũ Mạnh - Quang Vinh