Đề xuất tăng lương hưu thêm 8% từ ngày 1/7
Góp ý gửi đến Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) về phương án điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hàng tháng của năm 2024, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đề xuất tăng thêm 8% từ ngày 1/7/2024.
Giảm bớt chênh lệch
Lý giải đề xuất trên, Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho rằng, mức điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hàng tháng cần tăng thêm 8%, áp dụng từ ngày 1/7/2024, sẽ giúp giảm bớt sự chênh lệch giữa người hưởng lương hưu trước cải cách tiền lương. Cụ thể trong báo cáo tác động của chính sách tiền lương mới đến việc thực hiện chính sách BHXH gửi Bộ LĐTBXH, BHXH Việt Nam đề xuất với Bộ LĐTBXH về phương án điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hàng tháng của năm 2024.
Theo đó, từ ngày 1/7/2024, mức bình quân tiền lương đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp BHXH theo quy định tại khoản 1 Điều 62 Luật BHXH năm 2014 được áp dụng đối với người lao động có khoảng thời gian đóng BHXH theo chế độ tiền lương do Nhà nước quy định trước ngày 1/7/2024; thời gian đóng BHXH từ ngày 1/7/2024 trở đi được tính bình quân toàn bộ thời gian đóng BHXH.
Với cách tính mức bình quân tiền lương đóng BHXH để tính lương hưu, trợ cấp một lần theo đề xuất, thì bình quân 5 năm, mức lương hưu của người lao động tăng khoảng 1,5% (chưa tính đến yếu tố trượt giá). Đồng thời, lương hưu của người nghỉ sau ngày 1/7/2024 chỉ tăng 0,13% so với người nghỉ hưu tháng 6/2024.
Thực tế, mức điều chỉnh lương hưu tại năm 2004, 2005 chỉ khoảng 10% (thời điểm thay đổi thang bảng lương toàn diện của người lao động trong khu vực Nhà nước).
“Xét yếu tố trượt giá vào điều chỉnh lương hưu và tăng trưởng kinh tế năm 2023 (theo quy định tại Điều 57 Luật BHXH năm 2014) thì mức điều chỉnh lương hưu từ ngày 1/7/2024 khoảng 8% là phù hợp (căn cứ mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng năm 2023 là 3,25% và tăng trưởng kinh tế năm 2023 là 5,05%)” - BHXH Việt Nam cho biết.
Theo BHXH Việt Nam, điều này sẽ giúp giảm bớt sự chênh lệch giữa người hưởng lương hưu trước cải cách tiền lương và người hưởng lương hưu từ ngày 1/7/2024 trở đi. Lý do đây là mức điều chỉnh lương hưu chung cho mọi người hưởng lương hưu, bao gồm cả người lao động trước khi nghỉ hưu đóng BHXH theo mức tiền lương do Nhà nước quy định và người đóng BHXH theo mức tiền lương do người sử dụng lao động quyết định.
Ngân sách tăng gần 2.000 tỷ đồng khi tăng lương hưu
Với mức điều chỉnh 8%, dự kiến 6 tháng cuối năm 2024, kinh phí thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH từ ngân sách Nhà nước tăng khoảng 1.900 tỷ đồng. Trường hợp điều chỉnh bổ sung đối với người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng sau khi điều chỉnh theo mức 8% dưới 3.500.000 đồng/tháng, thì kinh phí tăng thêm khoảng 50 tỷ đồng. Quỹ BHXH tăng khoảng 6.900 tỷ đồng (chưa bao gồm mức trích đóng bảo hiểm y tế).
Thống kê của BHXH Việt Nam cho thấy, tính đến tháng 12/2023 đã có khoảng 2,7 triệu người cao tuổi hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng, chiếm 20,7% tổng số người cao tuổi. Theo BHXH Việt Nam, diện bao phủ BHXH không ngừng mở rộng qua từng năm, đến hết năm 2023 là 18,2 triệu người, trong đó số người tham gia BHXH tự nguyện khoảng 1,7 triệu người. Cùng với việc gia tăng số người tham gia BHXH thì số người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hàng tháng cũng gia tăng.
Trước đó, theo yêu cầu của Ủy ban Xã hội của Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái - Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương về cải cách chính sách tiền lương, BHXH và ưu đãi người có công giao Bộ trưởng Bộ LĐTBXH phối hợp với Bộ trưởng các Bộ: Nội vụ, Quốc phòng, Công an, Tài chính, Tư pháp và Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam làm rõ tác động của việc thực hiện cải cách chính sách tiền lương đối với lương hưu, trợ cấp BHXH hàng tháng đối với các đối tượng khác nhau.
Đặc biệt là lực lượng vũ trang, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở, cơ cấu tiền lương làm căn cứ để đóng BHXH, đề xuất chỉnh lý các nội dung có liên quan trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi). Đồng thời, đánh giá tác động đến ngân sách Nhà nước khi thực hiện điều chỉnh, bảo đảm tính chính xác của số liệu, xem xét đầy đủ, toàn diện các khía cạnh.
Theo Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 6, Quốc hội quyết nghị từ ngày 1/7/2024, thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27-NQ/TW. Cũng từ ngày 1/7 năm nay, đồng thời điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hàng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở.