Người thầy thuốc hết lòng phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc

Đón tiếp chúng tôi tại căn phòng làm việc ở Bệnh viện Nhi đồng 2, TPHCM trong ánh nắng ban mai dịu nhẹ, GS. BS Trần Đông A xuất hiện trong trang phục blouse trắng, nở nụ cười hồn hậu, thân thiện, cởi mở chia sẻ về chuyện đời, chuyện nghề.

Ông sinh ra trong một gia đình nghèo, đông con, giàu truyền thống cách mạng tại vùng biển thuộc xã Hải Châu, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Con đường đưa ông đến với nghề y bắt đầu hình thành từ tuổi thiếu niên, qua những lần đi bộ dắt người mẹ ốm đau liên miên lên bệnh viện thăm khám. Ông đã tận mắt chứng kiến rất nhiều bệnh nhân nghèo, ít hiểu biết, các bác sĩ nói tiếng Pháp chỉ khám bệnh, kê thuốc mà không giải thích gì thêm. Trong lòng cậu bé thông minh và giàu lòng thương người ấy đã trỗi dậy ước mơ: Sau này mình sẽ làm bác sĩ để chữa bệnh cho mẹ, cho người nghèo.

Con đường đến với ước mơ của ông gặp nhiều gian nan nhưng ông đã không chùn bước, bỏ cuộc mà bền bỉ theo đuổi, chinh phục, phấn đấu không mệt mỏi để trở thành một bác sĩ tài ba, đức độ. Đối với nền y học nước nhà, ông đã có nhiều đóng góp hết sức to lớn, tiêu biểu phải kể đến kỳ tích khi phẫu thuật thành công tách cặp song sinh dính nhau Việt - Đức năm 1988. Đây là một ca phẫu thuật được đánh giá chưa có tiền lệ trong nền y văn thế giới, tạo tiếng vang lớn khiến thế giới nể phục. Năm 2020, GS Trần Đông A lại chỉ đạo trực tiếp ca mổ tách thành công hai bé Trúc Nhi và Diệu Nhi…

Là bác sĩ tài năng, nhân hậu tận tình cứu chữa người bệnh trong mọi hoàn cảnh, cứu sống biết bao bệnh nhân giữa lằn ranh sinh tử, tái sinh cho những sự sống, ông được người dân yêu quý, nể trọng. Trong những kỷ vật mà ông đã dày công lưu giữ và trao tặng Bảo tàng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam có rất nhiều lá thư, bài thơ, bưu thiếp… viết tay xúc động của các bệnh nhân từng được ông tận tình cứu chữa và của các thế hệ học trò đã được người thầy mẫu mực dìu dắt, “truyền lửa”.

Đó là hai bài thơ của các cháu thiếu nhi không đề tên được viết năm 1988 bày tỏ lòng biết ơn và sự cảm phục “bàn tay vàng” của BS Trần Đông A về ca mổ kỳ tích tách cặp song sinh Việt - Đức: “Bác sĩ Trần Đông A ơi, cháu hiểu/Chú đã dồn toàn tâm toàn trí vào đôi tay/ Dồn cả tình thương của mình vào đó/ Vào ca mổ vô cùng khó/ Mổ tách đôi Việt - Đức của cháu ra/ Ôi đôi tay, đôi tay thần diệu quá/ Chú còn giỏi hơn cả bà Tiên/ Trong truyện đời xưa mẹ hay kể/ Bà Tiên nọ phải dùng đôi đũa lạ/ Còn chú dùng đôi tay, trí tuệ của mình thôi/ Chú A ơi, chú A giỏi lắm/ Bởi vì chú giàu tình cảm của người cha/ Cảm ơn chú đã cho cháu hiểu/ Sống ở đời cần phải có tình yêu…”.

Lá thư của cháu Đoàn Thị Anh Kim, học sinh Trường Lê Hồng Phong (TPHCM) gửi ngày 21/2/2008 đầy xúc động: “Mẹ con luôn nói rằng con sống vui khỏe và học tốt như bây giờ tất cả là nhờ ơn của bác A ngày xưa. Bác đã sẵn lòng tận tâm cứu chữa con khi mới sinh ra con đã bị thoát vị ruột đè lên phổi và lúc đó đã là 24 giờ đêm 27/7/1991. Con luôn mang theo bên mình câu nói ấy và tự nhủ phải lấy đó làm động lực để cố gắng học giỏi hơn và sống có ích hơn. Và con cũng thật sự rất cảm động vì chỉ mới nhận bức thư tuy nhỏ của một bệnh nhân trong số hàng nghìn bệnh nhân, công việc thì bộn bề nhưng bác đã không quản ngại bỏ chút thời gian để gọi điện hỏi han và động viên con nỗ lực học tập. Những điều đó đối với con thật đáng quý, thật vô giá mà con sẽ mãi mãi không bao giờ quên”.

Dày dạn kinh nghiệm trong nghề, ông luôn tự nhắc nhở bản thân: Người lớn có thể điều trị như một đứa trẻ nhưng ngược lại đứa trẻ mà được điều trị như một người lớn thì có thể trở thành thảm họa và trao truyền kinh nghiệm đó cho đồng nghiệp, các thế hệ học trò. Lĩnh hội những bài học quý giá từ ông, tấm thiệp chúc mừng ngày 20/11/2015 của nhóm 6-y2012C với những lời đề tựa cảm động: “Trong trái tim chúng con, thầy luôn là một thần tượng lớn. Tuy chỉ có 2 buổi được học với thầy nhưng đó là niềm vinh dự và hạnh phúc với chúng con. Những câu chuyện ý nghĩa và sinh động thầy kể đã dạy cho chúng con bài học về thái độ học tập làm việc và tinh thần trách nhiệm với bệnh nhân, rằng “trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ”. Thầy đã gieo trong lòng chúng con những hạt mầm của ước mơ, hoài bão và lòng nhiệt huyết với nghề y. Chúng con ngưỡng mộ và yêu kính thầy nhiều lắm”.

Vị giáo sư, người thầy thuốc đáng kính đó đã nhiều lần từ chối lời mời hấp dẫn, những cơ hội sang nước ngoài để ở lại đất nước làm việc và cống hiến. Bao nhiêu năm đã trôi qua với những thăng trầm của cuộc sống, ông vẫn khẳng định đó là quyết định đúng đắn. Với ông được phục vụ nhân dân, phụng sự Tổ quốc là phương châm, lẽ sống và là niềm hạnh phúc. Những nụ cười hồi sinh của bệnh nhân, những sự sống được nảy mầm, đơm hoa kết quả từ sau những ca mổ gian nan đã tiếp thêm cho ông động lực để tiếp tục miệt mài cống hiến với mong muốn đưa nền y học Việt Nam tiến kịp với y học thế giới.

Không những là một thầy thuốc lừng danh, với tài năng, uy tín và tầm ảnh hưởng của mình, với mong muốn được tận tâm, tận lực cống hiến nhiều hơn cho đất nước, GS Trần Đông A được tín nhiệm giới thiệu ra ứng cử và đắc cử đại biểu Quốc hội khóa XI, XII và là Ủy viên UBTƯ MTTQ Việt Nam từ khóa V (1999) cho đến nay. Chia sẻ về việc gánh thêm những trọng trách với dân, với nước, GS Trần Đông A bộc bạch: “Tôi ứng cử đại biểu Quốc hội có nguyên nhân sâu xa, đó là món nợ quá lớn đối với nhân dân. Để có được ngày hòa bình, có quá nhiều người mất mát, hy sinh. Tôi muốn được góp phần làm một việc thiết thực cho đất nước. Với vai trò là Ủy viên UBTƯ MTTQ Việt Nam, tôi đã thực hiện được phần nào ước mơ và tiếp bước con đường của ông nội tôi Trần Văn Hiệp - người từng giữ chức Chủ tịch Mặt trận Liên Việt huyện Hải Hậu. Tôi vẫn nhớ như in trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt, ông nội viết thư cho cha tôi trong đó có hai câu thơ ý nghĩa: Nam - Bắc hai miền dù cách biệt/ Chung lòng xây đắp một non sông”.

Ở cương vị nào, GS Trần Đông A đều nỗ lực hết mình, đem trí tuệ, tâm sức ra đóng góp cho đất nước. Công việc bộn bề, bận rộn nhưng với lợi thế của một bác sĩ, hàng ngày được tiếp xúc với nhiều bệnh nhân, nhiều hoàn cảnh khác nhau, ông đã quan sát, lắng nghe, nắm bắt và thấu cảm với nỗi lòng của họ. Những thăng trầm trong cuộc đời đã cho ông nhiều trải nghiệm, rèn giũa bản lĩnh. Ông cũng đã đi nhiều nơi trong và ngoài nước, tiếp xúc với những thành tựu khoa học tiên tiến nên tích lũy thêm những tri thức mới, kinh nghiệm quý giá để phục vụ cho công việc. Bởi vậy, những phát biểu của ông trên nghị trường, trên các diễn đàn, những tham góp quan trọng và phản biện xác đáng, sắc sảo về những vấn đề thời sự, quốc kế dân sinh để chuyển tải đến Quốc hội, đến MTTQ Việt Nam là tiếng nói từ hơi thở của cuộc sống, từ tâm tư, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, từ những điều mà ông quan tâm, trăn trở, từ lương tâm, trí tuệ, bản lĩnh, khí chất của một nhà khoa học chân chính, của một cá nhân tiêu biểu đại diện cho nhân dân, được nhân dân tin yêu.

GS Trần Đông A còn là hình ảnh tiêu biểu của một sứ giả hòa bình, hòa hợp dân tộc, của tinh thần đại đoàn kết và là minh chứng chân thực, sinh động cho chính sách trọng dụng nhân tài của đất nước ta. Sự thành công của ông trong cuộc đời là quá trình phấn đấu kiên cường, bền bỉ của bản thân nhưng Tổ quốc chính là chiếc nôi, là bệ đỡ cho sự trưởng thành, là nơi để ông được làm việc, phát triển và tận hiến.

Đã bước sang tuổi 83 nhưng dường như trong con người Anh hùng Lao động, Thầy thuốc Nhân dân, Giáo sư, Tiến sĩ, Bác sĩ Trần Đông A, bầu nhiệt huyết, lý tưởng sống, tình yêu thương, gắn kết với đời, với nghề vẫn nguyên vẹn, dạt dào. Sự mẫu mực trên mọi phương diện của “cây đại thụ” ấy đã làm nên sức hút mạnh mẽ, sự lan tỏa sâu rộng về tình yêu đất nước, tinh thần tận tâm, tận lực cống hiến cho cuộc sống của nhân dân và cho Tổ quốc.

“

Những phát biểu của GS Trần Đông A trên nghị trường, trên các diễn đàn, những tham góp quan trọng và phản biện xác đáng, sắc sảo về những vấn đề thời sự, quốc kế dân sinh để chuyển tải đến Quốc hội, đến MTTQ Việt Nam là tiếng nói từ hơi thở của cuộc sống, từ tâm tư, nguyện vọng chính đáng, hợp pháp của nhân dân, từ những điều mà ông quan tâm, trăn trở, từ lương tâm, trí tuệ, bản lĩnh, khí chất của một nhà khoa học chân chính, của một cá nhân tiêu biểu đại diện cho nhân dân, được nhân dân tin yêu.

Thu Hoàn