Gỡ khó cho phân khúc nhà giá rẻ
Sau một năm triển khai Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội (NOXH) cho đối tượng có thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030”, nhiều ý kiến cho rằng, cần thẳng thắn nhìn nhận việc triển khai dự án còn nhiều khó khăn, hạn chế. Những rào cản đó là gì?
Tại Hội nghị toàn quốc triển khai Đề án do Bộ Xây dựng tổ chức mới đây, những hạn chế lớn tạo ra lực cản được nhắc đến, gồm: Việc giải ngân vốn ưu đãi từ gói 120.000 tỷ đồng còn chậm; nhiều địa phương chưa quyết liệt; doanh nghiệp (DN) còn gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận đất đai, thủ tục đầu tư, chính sách ưu đãi… Một số DN bất động sản còn cho biết, khó khăn về duyệt giá và duyệt đối tượng hiện nay kéo dài hàng năm. Dự án phê duyêt cho DN chỉ 36 tháng nhưng các thủ tục kéo dài 7 hoặc 8 tháng nên DN rất khó thực hiện.
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, tại một số địa phương trọng điểm, mặc dù nhu cầu của người dân về NOXH là cấp thiết, nhưng việc đầu tư xây dựng còn rất hạn chế. Như Hà Nội mới chỉ triển khai được 3 dự án với 1.700 căn, đáp ứng được 9%. TPHCM triển khai được 7 dự án với 4.900 căn, đáp ứng được 19%. Đà Nẵng có 5 dự án, với 2.750 căn, đáp ứng được 43%.
“Một số địa phương chưa có dự án NOXH nào được khởi công trong giai đoạn vừa qua, như Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Nam Định, Long An, Quảng Ngãi… Một số địa phương chúng tôi thấy chưa có động thái để triển khai Đề án này” - ông Sinh nói.
Năm 2024, Chính phủ yêu cầu đẩy mạnh phát triển NOXH, nhà ở công nhân; nỗ lực phấn đấu hoàn thành khoảng 130.000 căn hộ. Theo lãnh đạo Bộ Xây dựng, đây là mục tiêu rất cao, đòi hỏi các bộ ngành và địa phương rà soát quy hoạch, bố trí quỹ đất, cải cách thủ tục hành chính… cho các dự án NOXH. Đồng thời, tháo gỡ, thúc đẩy việc tiếp cận, giải ngân gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.
Trong khi đó, nhiều chuyên gia bất động sản cho rằng, các cơ quan quản lý nhà nước liên quan không nên chỉ nghĩ đến việc xây NOXH giá rẻ. Cần có cơ chế, quy định để những người không thuộc diện sử dụng NOXH chuyển nhà cho nhóm người đang khó khăn hơn. Điều này giúp thị trường có tính uyển chuyển, thu hút nhà đầu tư, người dân cũng có cơ hội hưởng lợi.
Theo ông Nguyễn Chí Thanh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Môi giới bất động sản Việt Nam, nếu phát triển NOXH y hệt nhà ở thương mại, rồi đưa ra những khung giá không phù hợp với điều kiện thị trường, các nhà đầu tư rõ ràng không quan tâm. “Làm ra sản phẩm còn phải xin phê duyệt về giá bán, cùng những thủ tục thậm chí phức tạp hơn nhà ở thương mại, chỉ được miễn tiền sử dụng đất để làm lợi thế giảm giá thành” - ông Thanh nói và nhấn mạnh, cần phải thay đổi tư duy. Phải làm để người dân có thể sinh sống lâu dài, hoặc khi họ vượt lên một tầm khác thì người đến sau có cơ hội sở hữu. Muốn tiết kiệm chi phí phải thực hiện các dự án quy mô lớn, còn làm nhỏ thì không thể giảm chi phí.
“Nếu không làm quy mô lớn, giá vốn khoảng 20 triệu đồng/m2 là bình thường. Mặc dù vậy, khống chế giá cả lại làm giảm chất lượng nhà, người dân vào ở bị xuống cấp ngay” - ông Thanh nói.