Tương lai mờ nhạt của khí gas
Tuần này sẽ diễn ra Hội nghị Tuần lễ năng lượng quốc tế thảo luận về thị trường khí đốt đang được chuyển đổi vì sự phát triển của năng lượng xanh, khí hóa lỏng tự nhiên và mùa đông ôn hòa hơn.
Trong tuần này, 2 tàu chở dầu khổng lồ chứa đầy khí hóa lỏng tự nhiên (LNG) lần lượt đến từ Mỹ và Na Uy sẽ dỡ hàng tại nhà ga khí đốt South Hook ở phía Tây xứ Wales. Đó cũng là lúc các nhà lãnh đạo ngành năng lượng sẽ gặp nhau cách đó 200 dặm ở London, tại một thời điểm quan trọng đối với ngành khí đốt. Hội nghị Tuần lễ năng lượng quốc tế hàng năm diễn ra trong bối cảnh cuộc tranh luận căng thẳng về tốc độ chuyển đổi sang năng lượng carbon thấp của các công ty dầu khí.
Các diễn giả tham gia hội nghị bao gồm các nhà kinh tế trưởng của BP và Shell, các ông chủ của Engie của Pháp, công ty kinh doanh dầu mỏ và năng lượng Octopus của Anh, Vitol…
Một vấn đề quan trọng được thảo luận tại hội nghị sẽ là vai trò của khí đốt trong quá trình chuyển đổi năng lượng và tác động của việc giảm giá bán buôn. Trong những tuần gần đây, giá khí đốt tự nhiên ở châu Âu đã giảm xuống mức chưa từng thấy kể từ trước khi xung đột ở Ukraine diễn ra hồi tháng 2/2022, làm gia tăng cuộc khủng hoảng năng lượng vốn đã leo thang. Khí đốt được giao dịch ở mức 23 euro/MWh, mức thấp nhất kể từ tháng 5/2021 và giảm từ mức cao 319 euro/MWh vào tháng 8/2022.
Nhiều yếu tố đã góp phần tạo nên tình trạng này. Ông Tom Marzec-Manser - người đứng đầu bộ phận phân tích khí đốt toàn cầu tại công ty tư vấn ICIS cho biết: “Nhu cầu của châu Âu vẫn rất thấp khi mùa đông ôn hòa thứ 2 đang đến gần. Trước đây, rất nhiều khí đốt thường được sử dụng để sưởi ấm các ngôi nhà và cơ sở kinh doanh trên khắp châu Âu, nhưng năm nay nó đã không được sử dụng nữa”.
Thời tiết ấm hơn, nhiều gió hơn cũng làm giảm nhu cầu phát điện từ các nhà máy điện chạy bằng khí đốt, nhờ đó ngành công nghiệp điện gió đang chịu áp lực phải vào cuộc. Do đó, mức lưu trữ tại các cơ sở khí đốt của châu Âu vẫn ở mức cao.
Việc sản xuất điện hạt nhân trở lại mức gần như bình thường sau khi các lò phản ứng ở Pháp ngừng hoạt động cũng làm giảm nhu cầu khí đốt. Nỗi lo suy thoái ở nước Đức do thiếu khí đốt và ảnh hưởng đến các nhà sản xuất trong cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt cũng góp phần vào tình trạng này. Sự gián đoạn ở Biển Đỏ không gây ra sự tăng vọt về giá như một số người lo ngại, một phần vì khí đốt của Qatar đến châu Âu qua tuyến đường đó thường được vận chuyển vào cuối năm.
Tuần trước, Cơ quan quản lý ngành năng lượng của Vương quốc Anh - Ofgem đã xác nhận rằng, việc giảm giá bán buôn đã ảnh hưởng đến hóa đơn các hộ gia đình. Dự báo, từ tháng 4 năm nay, giới hạn giá hàng quý sẽ giảm 302 USD xuống còn 2.142 USD và dự kiến sẽ giảm thêm từ tháng 7 trước khi tăng vào cuối năm.
Giá giảm mạnh đã làm dấy lên cuộc tranh luận về tương lai của các cửa hàng, trạm đầu cuối và đường ống gas toàn cầu. Ở Anh, việc chuyển đổi lâu dài khỏi các nhà máy điện chạy bằng khí đốt đã khiến các công ty lớn hơn rời khỏi lĩnh vực này, khiến nó bị nắm giữ bởi một nhóm các thực thể tư nhân nhỏ hơn.
Cam kết của chính phủ về việc khử carbon trong lưới điện vào năm 2035 (và đến năm 2030 từ Đảng Lao động) đã dẫn đến lo ngại về khoảng cách nguồn cung để đáp ứng sự bùng nổ về nhu cầu điện. Các nguồn tin trong ngành cho rằng, chủ nghĩa hiện thực sẽ vượt qua các mục tiêu và một số nhà máy chạy bằng khí đốt gần như chắc chắn sẽ được duy trì hoạt động tốt cho đến những năm 2030 để đảm bảo đèn luôn sáng.
Phân tích của công ty tư vấn DNV cho thấy, hầu hết các gia đình ở Anh sẽ vẫn dựa vào nồi hơi đốt khí đốt tự nhiên vào năm 2050, mặc dù đây là thời điểm của mục tiêu đạt mức phát thải ròng bằng 0. Hydro đã được đề xuất như một giải pháp thay thế mạnh mẽ bởi cơ quan vận động hành lang về cơ sở hạ tầng khí đốt, nhưng đã bị Ủy ban Cơ sở hạ tầng quốc gia bác bỏ.
Tại Mỹ, nơi đang diễn ra hàng loạt các vụ sát nhập lớn về nhiên liệu hóa thạch, Tổng thống Joe Biden đã tạm dừng xuất khẩu LNG vì tác động của nó đối với môi trường và nền kinh tế đang được xem xét. Ở châu Âu, việc Nga cắt giảm nguồn cung cấp khí đốt qua đường ống vào năm 2022 đã làm dấy lên làn sóng gấp rút xây dựng thêm cơ sở hạ tầng để vận chuyển LNG. Các thiết bị đầu cuối nổi khổng lồ khác đang được xây dựng ở Đức.
Ông Marzec Manser cho biết: “Trường hợp đầu tư vẫn còn đó. EU đã cam kết loại bỏ khí đốt của Nga, vì vậy đó là một rào cản lớn thúc đẩy thay thế bằng LNG”. Tuy nhiên, các thiết bị đầu cuối nổi đang được xây dựng có thể được “rút phích cắm” và chuyển sang các nơi khác trên thế giới nếu chúng không còn sinh lời trong tương lai.
Sự siết chặt có thể xuất hiện khi thỏa thuận vận chuyển khí đốt kéo dài 5 năm của Gazprom (Nga) qua Ukraine kết thúc vào cuối năm 2024. Tại Hội nghị Tuần lễ năng lượng quốc tế, một cuộc thảo luận sôi nổi về tương lai của khí đốt tự nhiên sẽ xem xét việc giảm phát thải khí mê-tan và triển vọng của các giải pháp thay thế carbon thấp. Các nhà vận động xanh hy vọng nó không chỉ là không khí hóa lỏng.
Có nhiều loại năng lượng sạch có thể thay thế khí đốt, chẳng hạn như băng cháy - một loại khí hydrate (gas hydrate, methane hydrate) tồn tại dưới dạng hỗn hợp rắn, trông bề ngoài giống băng hoặc cồn khô, có thể trong suốt hay mờ đục, dạng tinh thể màu trắng, xám hoặc vàng. Băng cháy là nguồn năng lượng của tương lai, có thể thay thế cho than và khí đốt. Trung Quốc đang dẫn đầu thế giới về công nghệ khai thác và lưu trữ băng cháy. Mỹ cũng đã đầu tư 220 triệu USD để bắt đầu cạnh tranh.