Phác đồ 'giờ vàng' tăng cơ hội sống cho trẻ sinh non
Nằm trong số 12 thành tựu y khoa Việt Nam năm 2023 vừa được vinh danh, phác đồ “giờ vàng” với nhiều công nghệ hiện đại đã giúp cứu sống hàng trăm trẻ sinh non, trong đó có những em bé chào đời ở tuổi thai cực thấp, chỉ nặng chừng 400-500gr.
.jpg)
Được vinh danh một trong 12 thành tựu y khoa Việt Nam 2023, phác đồ “giờ vàng” với nhiều công nghệ hiện đại của Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TPHCM đã cứu sống hàng trăm trẻ sinh non, rất non, hạn chế đặt nội khí quản, giảm di chứng và chi phí điều trị.
BS Cam Ngọc Phượng - Giám đốc Trung tâm Sơ sinh Bệnh viện đa khoa (BVĐK) Tâm Anh TPHCM cho biết, trẻ sinh non và rất non (từ 24 tuần tuổi) thường tím tái, không thở được, thân nhiệt hạ nhanh, nguy cơ nhiễm trùng cao. Nếu không hồi sức cấp cứu ngay sau sinh thì khó giữ tính mạng. Với những trường hợp này, các bác sĩ áp dụng phác đồ “giờ vàng” trong 60 phút đầu đời, ngay tại phòng sinh để cứu sống trẻ. Phác đồ bao gồm các kỹ thuật cao cấp như kẹp rốn muộn, phòng ngừa hạ thân nhiệt, truyền tĩnh mạch duy trì đường huyết sau sinh, phòng nhiễm khuẩn huyết, hỗ trợ hô hấp với phương pháp thở không xâm lấn (CPAP) tại phòng sinh và liên tục đến khi nhập Hồi sức sơ sinh (NICU) cho nhóm trẻ sinh rất non…
Cụ thể, tháng 4/2021, bé B.R. chào đời ở tuần thai thứ 25, nặng 740gr được bác sĩ BVĐK Tâm Anh TPHCM cứu sống bằng phác đồ “giờ vàng” và khỏe mạnh xuất viện sau 3 tháng với cân nặng 2,55kg. Hiện bé gần 3 tuổi, khỏe mạnh, như các bạn sinh đủ tháng. Cũng nhờ áp dụng phác đồ giờ vàng, bé B.N. chào đời vào tháng 10/2023, ở tuổi thai 28 tuần 5 ngày cũng được cứu sống kịp thời. Sau 2 tháng điều trị, bé nặng 2,65kg, xuất viện vào tuần thứ 37. Hiện bé 4kg, khỏe mạnh như em bé sinh đủ tháng.
Hơn 3 năm triển khai tại Hệ thống BVĐK Tâm Anh, phác đồ “giờ vàng” cứu sống và giảm nguy cơ biến chứng cho hàng trăm trẻ sinh non như suy hô hấp, viêm phổi, loạn sản phế quản phổi; viêm ruột, hoại tử ruột, nhiễm trùng máu, tụt huyết áp; chậm phát triển, hệ miễn dịch kém; kém phát triển về thị giác, thính giác; bại não, xuất huyết não và dễ đối diện với hội chứng đột tử trẻ sơ sinh.
BS Phượng cho biết: “Có những bé đón về tiên lượng chỉ còn khoảng 5-10% cơ hội sống. Tuy nhiên, nhờ sự hỗ trợ của hệ thống máy thở mới cùng trang thiết bị hiện đại, ê-kíp bác sĩ có kinh nghiệm nuôi sống nhiều trẻ sinh non mắc bệnh nặng. Đến thời điểm này, các bé đều được cứu sống, khỏe mạnh.
Theo BS Phượng, tuy phác đồ “giờ vàng” đã tạo nên nhiều kỳ tích cho trẻ sinh non nhưng chưa được triển khai rộng rãi tại Việt Nam do nhiều đơn vị còn thiếu các thiết bị máy móc chuyên dụng hiện đại và ê-kip sản - hồi sức sơ sinh giàu kinh nghiệm. Do đó, để thực hiện phác đồ “giờ vàng”, bệnh viện cần xây dựng các đội “giờ vàng” gồm bác sĩ sản khoa, sơ sinh, nữ hộ sinh, đội ngũ điều dưỡng sơ sinh lành nghề.
Theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), tại Việt Nam, tỷ lệ trẻ sinh non khoảng 7%, mỗi năm có khoảng 100.000 - 110.000 trẻ chào đời non tháng và 17.000 trẻ tử vong trong vòng 28 ngày sau khi sinh.
Nghiên cứu của BS Phượng theo dõi 75 trẻ sinh non và cực non có tuổi thai trung bình 27,5-28 tuần chào đời khỏe mạnh tại BVĐK Tâm Anh TPHCM được áp dụng phác đồ này. Kết quả cho thấy, tỷ lệ trẻ phải đặt nội khí quản giảm từ 62,5% xuống còn 26%; tỷ lệ dùng surfactant (thuốc điều trị suy hô hấp ở trẻ sơ sinh non tháng) giảm một nửa, từ 40% còn 20,9%. Tỷ lệ ấn tim, truyền epinephrine (thuốc hỗ trợ hô hấp) và tràn khí màng phổi rất thấp. Ngoài ra, chi phí điều trị trung bình giảm khoảng 30-40%.
Giải thưởng Thành tựu y khoa Việt Nam 2023 do Đài tiếng nói Nhân dân TPHCM (VOH) phối hợp với Sở Y tế TPHCM vừa tổ chức trao. Trong số 12 Giải thưởng Thành tựu y khoa Việt Nam 2023, đáng chú ý có BVĐK Tâm Anh - Giảm nguy cơ đặt nội khí quản và chi phí điều trị ở trẻ sơ sinh rất non với phác đồ giờ vàng; Bệnh viện Nhi đồng 1 và Bệnh viện Từ Dũ - Thông tim xuyên tử cung cứu sống bào thai dị tật tim nặng không lỗ van động mạch phổi.