Giảm nhẹ rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng
Ngày 2/3, Văn phòng Đối tác Giảm nhẹ rủi ro thiên tai (GNRRTT) phối hợp với Văn phòng Đại diện ActionAid Quốc tế tại Việt Nam (ActionAid Việt Nam) và Quỹ Hỗ trợ chương trình dự án an sinh xã hội Việt Nam (Quỹ AFV) tổ chức Hội nghị Xây dựng kế hoạch giai đoạn 2025-2030 của Đối tác GNRRTT tại huyện Quản Bạ (Hà Giang).
Chương trình có sự tham dự của ông Phạm Đức Luận, Cục trưởng cục quản lý đê điều và phòng chống thiên tai; bà Pauline Fatima Tamesis Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam, đại diện quỹ AFV và đại diện tại địa phương.
Quản Bạ là một huyện biên giới nằm ở khu vực phía Bắc tỉnh Hà Giang. Huyện có 12 xã và 1 thị trấn, 107 thôn bản, 5 xã biên giới với 21 thôn giáp biên; có 9 xã đặc biệt khó khăn. Diện tích 54,32KM2, dân số trên 57.000 người, có 18 dân tộc (DT), trong đó DT Mông chiếm 60%, tỷ lệ đói nghèo năm 2023: 52,73%.
Từ năm 2006, chương trình Hỗ trợ Phát triển huyện Quản Bạ chính thức được lựa chọn làm vùng phát triển số 7A (LRP7A). Địa bàn hoạt động tại 5 xã Quản Bạ, Đông Hà, Cán Tỷ, Tùng Vài, Thái An và thị trấn Tam Sơn.
Chương trình được chia làm 3 giai đoạn:
Giai đoạn 2006 -2011 gồm 3 chủ đề Quyền giáo dục; quyền phụ nữ và trẻ em gái; hoạt động hướng vào trẻ.
Giai đoạn 2012 – 2017 gồm: Thúc đẩy các giải pháp sinh kế thay thế nông nghiệp bền vững; nâng cao trách nhiệm giải trình và tình đoàn kết nhân dân nhằm thay đổi xã hội, tăng cường lãnh đạo trẻ và tín nhiệm xã hội dân sự; thúc đẩy bình đẳng trong tiếp cận giáo dục cho trẻ em; ứng phó với tác động của thiên tai và biến đổi khí hậu bằng phương pháp lấy con người làm trung tâm; xây dựng các sáng kiến xã hội và chính sách cho phụ nữ và trẻ em gái.
Giai đoạn 2018-2023 gồm: Hỗ trợ hành động của người dân cải thiện sinh kế thích ứng với thiên tai, biến đổi khí hậu và xây dựng cộng đồng an toàn.
Đại diện Ban quản lý Chương trình hỗ trợ phát triển huyện Quản Bạ (LRP 7A) cho biết, với hỗ trợ kỹ thuật của ActionAid Quốc tế tại Việt Nam, đây (lập kế hoạch PCTT dựa vào cộng đồng) là chương trình được địa phương ưu tiên thực hiện, giúp nâng cao tính chủ động của cộng đồng trong PCTT, chương trình được đưa vào ngân sách hoạt động hàng năm của địa phương và được phổ biến rộng rãi để các cộng đồng tại địa phương khác có được kinh nghiệm chủ động hành động sớm trước thiên tai. Dù ngân sách chương trình ActionAid cho Quản Bạ còn khá khiêm tốn (31,789 tỷ trong thời gian từ 2007-nay), chương trình đã hỗ trợ, lan tỏa tới hơn 40,000 lượt người, trong đó có 11,152 trẻ em từ 6-14 tuổi chủ động phòng và chống thiên tai tại cộng đồng theo thống kê từ năm 2016 đến 2023 tại Quản Bạ.
Bà Hoàng Phương Thảo, Trưởng Đại diện Tổ chức ActionAid Quốc tế tại Việt Nam cũng nhấn mạnh: “Chương trình triển khai ở Việt Nam hơn 30 năm, tuy số tiền chưa nhiều nhưng chương trình đã bám sát cộng đồng, hoạt động vì nhu cầu cộng đồng người dân tại địa phương là chủ chốt nên rất hiệu quả”.
Phát biểu tại hôị nghị, ông Đỗ Quang Dũng, Phó Chủ tịch UBND huyện Quản Bạ cho biết, chương trình tuy đạt được một số kết quả nhưng cũng gặp phải một số khó khăn như: Do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, vì vậy các hoạt động khó có thể triển khai theo kế hoạch ban đầu dẫn đến tỉ lệ giải ngân chưa cao; điều kiện tự nhiên không thuận lợi, giao thông đi lại khó khăn, mặt bằng dân trí chưa cao, đời sống của người dân còn thấp, nhận thức của người dân khi tham gia các hoạt động còn chậm, rụt rè; nhiều người tham gia vào chương trình dự án là lao động chính trong các gia đình cho nên các công việc lao động theo thời vụ cũng ảnh hưởng đến phong trào, chất lượng học tập và sinh hoạt của các lớp, các nhóm phát triển cộng đồng; học viên do mới được tiếp cận các phương pháp, nội dung mới nên việc áp dụng vào thực tế còn nhiều bỡ ngỡ, lúng túng dẫn đến một số hoạt động có hiệu quả chưa cao…
“Trong giai đoạn tiếp theo huyện Quản Bạ mong muốn tiếp tục nhận được hỗ trợ về thúc đẩy chuyển đổi số ngành nông nghiệp theo hướng nông nghiệp thông minh, nông nghiệp số, tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất. Đẩy mạnh công tác vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, ứng dụng khoa học công nghệ, kỹ thuật chăm sóc các loại cây trồng, nâng cao năng suất và giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích đất canh tác. Đẩy mạnh việc chế biến và phát triển, hoàn thiện, xây dựng thương hiệu các sản phẩm nông nghiệp. Thực hiện tốt công tác quảng bá, giới thiệu, xúc tiến thương mại cho các sản phẩm nông nghiệp. Bảo vệ, khai thác hợp lý, hiệu quả tài nguyên rừng, đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ tài nguyên môi trường. Trồng cây ăn quả ôn đới, tạo cảnh quan, chống xói mòn đất và nâng cao thu nhập. Đẩy mạnh phát triển các ngành nghề truyền thống. Kết nối và phát triển các tour - tuyến du lịch. Hỗ trợ phát triển khởi nghiệp; quảng bá, giới thiệu các sản phẩm địa phương. Hình thành các mô hình kinh tế khởi nghiệp liên kết, đảm bảo đầu ra cho sản phẩm khởi nghiệp. Đào tạo nghề cho thanh niên. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất trường lớp học, khắc phục tình trạng học sinh bỏ học. Trang bị kiến thức cho người dân đặc biệt là đối tượng thanh niên đầy đủ nhất về thích ứng với biến đổi khí hậu, về các giải pháp năng lượng tái tạo, giảm phát thải, về các công nghệ mới tiết kiệm năng lượng; thay đổi thói quen, lối sống theo hướng tiết kiệm năng lượng bất kể khí nào có thể”, ông Dũng cho biết.
Hội nghị cũng đã nghe góp ý của các đại biểu về vai trò của phụ nữ trong kế hoạch GNRRTT, hay cần phải cụ thể hoá nguồn kinh phí để thực hiện kế hoạch một cách hiệu quả nhất.
Đối tác giảm nhẹ rủi ro thiên tai được thành lập theo quyết định số 3922/QĐ-BNN-TCCB ngày 11/10/2019 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có thành viên gồm hơn 20 tổ chức quốc tế và 4 cơ quan Bộ (Nông nghiệp, Quốc phòng, Ngoại giao, Truyền thông). Thành viên của Đối tác GNRRTT là các cơ quan chịu trách nhiệm xây dựng, thực hiện và giám sảt các chính sách cấp quốc gia và toàn cầu về phòng, chống thiên tai, bao gồm các tổ chức Liên Chính phủ, Chính phủ và Phi Chính phủ quốc tế, các định chế tài chính.