Biến chứng nguy hiểm của bệnh zona thần kinh

Nguyên nhân gây bệnh zona thần kinh (giời leo) được các chuyên gia xác định là do virus VZV. Đây chính là virus gây ra bệnh thủy đậu, hay nói cách khác, sau khi mắc bệnh thủy đậu, trong cơ thể một bộ phận người bệnh vẫn còn tồn tại virus nói trên ở trạng thái tiềm tàng. Sau một thời gian dài, có thể từ vài tháng đến nhiều năm, virus này di chuyển và “ngủ đông” tại các tế bào, hạch thần kinh. Khi có điều kiện thuận lợi như suy giảm miễn dịch, stress tinh thần, hoặc suy nhược cơ thể, làm việc quá sức dẫn đến cơ thể giảm sức đề kháng... thì bệnh tái hoạt động. Khi đó, virus VZV sinh sản và lan truyền theo các đường dây thần kinh cảm giác, gây tổn thương da và dây thần kinh, từ đó gây nên triệu chứng và dấu hiệu của bệnh zona thần kinh. Ước tính, khoảng 15% người mắc thủy đậu sẽ bị zona thần kinh sau này.

BS Đặng Thị Ngọc Bích - chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ da (Bệnh viện đa khoa Tâm Anh) cho biết: Zona thần kinh là bệnh ngoài da mà biến chứng gây tổn thương ở các dây thần kinh. Triệu chứng của zona thường bao gồm một hoặc nhiều chùm mụn nước trên nền da viêm đỏ, đau rát hoặc ngứa, thường xuất hiện 1 bên cơ thể theo đường đi của một hoặc nhiều dây thần kinh cụ thể. Bệnh zona thần kinh có thể gây ra đau dữ dội và gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày.

Căn bệnh này có thể dẫn đến viêm phổi, các vấn đề về thính giác, mù lòa, viêm não hoặc viêm màng não và tử vong nhưng rất hiếm. Cứ 5 người mắc zona sẽ có 1 người xuất hiện cơn đau dữ dội. Cơn đau này được gọi là đau dây thần kinh sau herpes. Đặc biệt, khi tuổi càng cao, nguy cơ bị đau dây thần kinh hậu herpes nhiều hơn và bệnh dễ nghiêm trọng hơn.

Ông P.V.M. (60 tuổi, tỉnh Kiên Giang) đột nhiên xuất hiện một vết xước nhỏ tại vùng sống mũi nhưng không đau, nên nghĩ vết xước do đeo mắt kính. Sáng hôm sau, vết xước nhỏ lan hết mũi và trán, nổi mụn nước, rỉ dịch, sưng mắt. Thấy dấu hiệu bất thường, bệnh nhân tới Bệnh viện đa khoa Tâm Anh thăm khám.

Tại đây, các bác sĩ kiểm tra và nhận định bệnh nhân bị zona tấn công mũi và trán. Bệnh thường gây đau nhiều nhưng ông M. bị tiểu đường 12 năm, mất cảm giác đau nên chỉ thấy rát nhẹ. Đặc biệt, dù chỉ sau 1 ngày xuất hiện triệu chứng, nhưng bệnh nhân đã xuất hiện tình trạng viêm kết mạc do virus VZV gây ra.

BS Phạm Huy Vũ Tùng - chuyên khoa Mắt (Bệnh viện đa khoa Tâm Anh) nhận định: Nếu không điều trị kịp thời, phát ban zona ở gần mắt có thể gây viêm loét giác mạc và mù. Theo các số liệu thống kê, gần 25% người bệnh zona thần kinh bị phát ban ở vùng mắt, thậm chí là bên trong mắt.

BSCKI Nguyễn Thị Minh Phượng - Khoa Nội tổng hợp (Bệnh viện Bãi Cháy) cho biết, để phòng ngừa zona thần kinh, bệnh nhân nên đến khám sớm khi có bắt đầu có thương tổn ở da để được điều trị thuốc kháng virus trong thời gian vàng (72 giờ sau khi phát ban do zona) nhằm hạn chế kéo dài thời gian diễn tiến của bệnh cũng như biến chứng sau zona.

Bên cạnh đó, cần hạn chế tiếp xúc với mụn nước chưa khô và đóng vảy của người bệnh. Người bệnh tuyệt đối không nên đắp các loại lá cây, đắp đậu xanh hoặc các loại thuốc không rõ nguồn gốc vì có thể gây nhiễm trùng nặng hơn vùng thương tổn, cần giữ vùng da luôn sạch sẽ và bôi thuốc theo chỉ định của bác sĩ da liễu – thẩm mỹ da.

Để tránh bị lây nhiễm virus zona cho người khác, bệnh nhân cần thực hiện các bước che chắn vết phát ban, không chạm vào khi chúng chưa đóng vảy. Đặc biệt, không tiếp xúc với trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ có đề kháng yếu, nhẹ cân, phụ nữ đang mang thai nhưng chưa tiêm vaccine ngừa bệnh zona, vaccine thủy đậu, người già, người có hệ miễn dịch yếu…

Phương pháp phòng bệnh hiệu quả nhất là chủ động tiêm vaccine ngừa bệnh thủy đậu. Ngoài ra, duy trì lối sống khỏe mạnh, ăn uống điều độ sẽ củng cố hàng rào bảo vệ cơ thể, ngăn chặn sự phát triển của mầm bệnh tiềm ẩn.

Đức Trân