Kiên quyết chặn hàng giả, hàng nhái

Hàng giả, hàng nhái lộng hành

Theo Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp (VCCI) Lương Minh Huân, thời gian qua, lực lượng chức năng đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc về hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ của các nhãn hiệu, doanh nghiệp (DN) nổi tiếng. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm vẫn diễn ra với hình thức ngày càng tinh vi hơn.

“Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, các vụ việc vi phạm xuất hiện và phổ biến cả trên các kênh thương mại điện tử với quy mô, tốc độ ngày càng lớn, khiến lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn trong công tác phát hiện và xử lý. Vấn nạn này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế, quyền lợi của người tiêu dùng mà còn tác động đến giá trị thương hiệu của các DN làm ăn chân chính” - ông Huân nhấn mạnh.

Số liệu thống kê từ Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công thương) cho biết, quý I/2024 đã thực hiện kiểm tra, xử lý 31 vụ vi phạm về hàng giả, 1.702 vụ vi phạm không rõ nguồn gốc xuất xứ, 1.058 vụ vi phạm về sở hữu công nghiệp, số tiền xử phạt trên 38 tỷ đồng.

Chia sẻ về những khó khăn của DN trước vấn nạn hàng giả, hàng nhái, ông Ngô Tấn - Giám đốc Công ty xây dựng Việt Nhật cho biết, thương hiệu sản phẩm là cả sự nghiệp mà các DN dày công xây dựng nhưng khi bị làm giả, làm nhái với giá rẻ hơn, chất lượng kém hơn thì uy tín và thương hiệu của DN bị tổn thất nặng nề, có thể khiến DN đi đến phá sản.

Giải quyết vấn nạn hàng giả, hàng nhái luôn là vấn đề làm đau đầu nhà quản lý. Theo ông Phạm Minh Tuân - Phó phòng Nghiệp vụ 3 (Tổng cục Quản lý thị trường), đề xử lý vấn nạn này, rất cần có sự chung tay của các DN, họ phải chủ động hợp tác với các cơ quan chức năng, kịp thời cung cấp những thông tin về các DN sản xuất kinh doanh có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Từ đó lực lượng chức năng mới có thêm thông tin, cơ sở để giải quyết, xử lý các vi phạm.

Lời giải cho bài toán chặn hàng giả, hàng nhái

Để ngăn chặn tình trạng này và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tăng cường cạnh tranh lành mạnh, cần đẩy mạnh việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Đây chính là lời giải hữu hiệu cho bài toán xử lý hàng giả, hàng nhái. Truy xuất nguồn gốc giúp DN kiểm soát chặt chẽ các khâu trong quá trình sản xuất sản phẩm, các chuỗi cung ứng liên quan, góp phần hỗ trợ hoạt động quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa từ khi sản xuất cho tới khi đến tay người tiêu dùng. Điều này giúp hạn chế tình trạng sản phẩm, hàng hóa kém chất lượng, không rõ nguồn gốc xuất xứ lưu thông trên thị trường.

“Truy xuất nguồn gốc hàng hóa phục vụ 3 mục đích chính, là phục vụ quản lý chuỗi cung ứng để minh bạch thông tin của một sản phẩm thông qua các giai đoạn sản xuất chế biến và phân phối; giúp người tiêu dùng có cơ sở thông tin để yên tâm lựa chọn hàng hóa chính hãng; phục vụ cho cơ quan quản lý nhà nước trong quá trình quản lý và kiểm soát hàng hóa trên thị trường” - ông Huân nhận định.

Nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc truy xuất nguồn gốc, TS Nguyễn Quốc Toản - Trung tâm Chuyển đổi số và Thống kê nông nghiệp (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho hay, truy xuất nguồn gốc đồng nghĩa với việc cơ quan hữu quan theo dõi, truy vết toàn bộ quá trình hình thành của sản phẩm từ khi khởi tạo cho đến khâu cuối cùng. Nếu làm tốt truy xuất nguồn gốc, chuỗi cung ứng sẽ tiếp cận được thông tin của 1 sản phẩm thông qua các giai đoạn sản xuất, chế biến và phân phối, giúp người tiêu dùng nắm rõ thông tin sản phẩm, họ có thể đối chiếu thông tin nếu có nghi ngờ về chất lượng của sản phẩm hàng hóa...

Để giúp các DN thực hiện việc truy xuất nguồn gốc hàng hóa, các cơ quan nhà nước đã nỗ lực xây dựng và hoàn thiện khung khổ pháp lý liên quan. Đơn cử như Tổng cục Quản lý thị trường đã xây dựng và triển khai Đề án bảo vệ thương hiệu DN và người tiêu dùng, đề án này được triển khai từ đầu 2024, hiện rất mong nhận được thông tin hợp tác từ các DN, đối tác để đề án cập nhật thêm các dữ liệu mới. Chỉ cần truy cập vào, người tiêu dùng và DN sẽ được tư vấn, hỗ trợ tìm hiểu thông tin về thị trường, đối tác…

“

Bộ Khoa học và Công nghệ đã chủ trì, phối hợp các bộ có liên quan xây dựng và công bố 30 tiêu chuẩn quốc gia về truy xuất nguồn gốc. Ngoài ra, Bộ cũng ban hành Thông tư số 02/2024 về quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa. Thông tư có hiệu lực từ ngày 1/6 tới đây. Theo đó, các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh, dịch vụ thực hiện truy xuất nguồn gốc hàng hóa khi xây dựng dữ liệu phải đảm bảo tối thiểu 10 thông tin cơ bản về tên, hình ảnh sản phẩm, tên đơn vị sản xuất kinh doanh, địa chỉ… Thông tin này được in mã gắn trên bao bì sản phẩm và được kết nối với Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia. Người tiêu dùng có thể tra cứu hạn sử dụng, nguồn gốc của sản phẩm.

Khanh Lê