Lò cao kháng chiến Hải Vân nằm trong hang đá ở Thanh Hóa, đã sản xuất hơn 500 tấn gang, thép, góp phần viết nên bản hùng ca Điện Biên Phủ 'lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu'.
Lò đúc gang Hải Vân được xây dựng trong hang núi Đồng Mười, xã Hải Vân, huyện Như Thanh, cách TP Thanh Hóa khoảng 50 km về hướng Tây Nam. Chỉ hoạt động trong thời gian ngắn, lò đúc được xem như kỳ tích của ngành quân giới Việt Nam trong những năm kháng chiến chống Pháp. Ảnh: Đình MinhTheo ông Đinh Xuân Thắng - Trưởng Trưởng Phòng Văn hóa - thông tin, UBND huyện Như Thanh cho biết: Trong 4 năm hoạt động (từ 1951-1954), lò cao kháng chiến Hải Vân (từ NX1 - NX3) đã sản xuất được hơn 500 tấn gang, đáp ứng yêu cầu sản xuất, chế tạo các loại vũ khí như mìn, lựu đạn, súng cối, đạn bazoka, nồi quân dụng... phục vụ chiến trường. Đặc biệt, cho chiến dịch Điện Biên Phủ đang bước vào giai đoạn ác liệt nhất. Ảnh: Đình MinhLối vào khu vực đặt đặt lò cao kháng chiến. Ảnh: Đình MinhÔng Thắng cho biết, sau chiến thắng Điện Biên Phủ, tháng 12/1954, lò cao hoàn thành sứ mệnh và ngừng hoạt động. Lò cao gắn liền với tên tuổi của các nhà khoa học hàng đầu Việt Nam thời bấy giờ như giáo sư, viện sĩ Trần Đại Nghĩa, kỹ sư Võ Quý Huân, cán bộ kỹ thuật Trịnh Tam Tỉnh... Ảnh: Đình MinhCác công trình của lò cao NX3 hiện đã được trùng tu, tôn tạo giống như 70 năm về trước để phục vụ tham quan. Trong ảnh là lò đứng (lò ủ gang) một trong những hạng mục công trình còn sót lại của lò cao. Ảnh: Đình MinhBên cạnh lò đứng là lò gió nóng hình vồm (nhìn xuống lò đứng) có 2 cửa để tiếp nhiên liệu và lấy phế liệu. Ảnh: Đình MinhPhía sau lò cao và lò đứng là bức tường được làm bằng gạch đặc ngăn hướng cổng ra phía Bắc. Hầu hết các bức tường này còn nguyên vẹn, một số ít đã được trùng tu. Ảnh: Đình MinhSau bức tường có hệ thống bể nước và lối dẫn ra hang phía Bắc. Ảnh: Đình MinhKhu vực lò sấy, có nhiệm vụ sấy quặng trước khi đưa vào lò cao. Ảnh: Đình Minh
