Giảm cân cấp tốc - tai họa tức thời

Nhiều ca nhập viện

Bệnh nhân là P.T.H. (nữ, 26 tuổi)cho biết, vì có nhu cầu giảm cân đã mua sản phẩm có tên gọi Detox táo về sử dụng. Trong 1 lọ sản phẩm có 2 loại viên giống thuốc màu vàng và xanh, chị uống sản phẩm trong 10 ngày có hiện tượng bị đau dây chằng, sau 2 tuần sử dụng, mắt đột ngột không nhìn thấy gì theo cơn.

Ngày tiếp theo, chị H. xuất hiện 2 cơn giảm thị lực, được chuyển vào Trung tâm Thần kinh của Bệnh viện Bạch Mai điều trị. Tại đây, khai thác tiền sử bệnh nhân, các bác sĩ được biết chị H. có uống thuốc giảm cân có tên Detox táo. Xét nghiệm loại thuốc này phát hiện có chứa chất cấm Sibutramine. Chị H. sau đó được chuyển sang Trung tâm Chống độc của bệnh viện để tiếp tục điều trị.

Theo TS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai), bệnh nhân H. mới sử dụng sản phẩm giảm cân khoảng 10 ngày đã có các biểu hiện về thần kinh, mắt, tổn thương não rất rõ ràng, nếu dùng kéo dài có thể gây ảnh hưởng đến tính mạng.

Bệnh nhân H. mua sản phẩm này trên mạng được quảng cáo là để giảm cân và trong sản phẩm này có chất cấm Sibutramine. Đây là một loại chất đã bị cấm sử dụng trên người, vì có thể gây những tổn thương ở người, gây nguy cơ đột quỵ não, đau thắt, nhồi máu cơ tim.

Bệnh viện Nội tiết trung ương cũng từng tiếp nhận bệnh nhân 19 tuổi được đưa đến cấp cứu trong tình trạng nguy kịch, suy gan, suy thận.

Trước đó, bị bạn bè chê “mũm mĩm”, cô gái đã mua trà giảm cân trên mạng để uống. Chỉ trong 2 tuần, cô gái đã giảm đến 5kg nhưng cơ thể luôn mệt mỏi, khát nước, đầy bụng, người lả đi. Xét nghiệm cho thấy bệnh nhân có lượng đường huyết trong máu tăng, men gan tăng gấp 30 lần bình thường gây tổn thương, hủy hoại tế bào gan, có dấu hiệu của suy gan, suy thận.

Còn tại Bệnh viện trung ương Quân đội 108, các bác sĩ cho biết, thường xuyên tiếp nhận các trường hợp nhập viện do sử dụng các loại thuốc giảm cân, giảm béo. BS Nguyễn Thị Thùy Linh (Bệnh viện trung ương Quân đội 108) thông tin, đa số các bệnh nhân đến viện khi đã có các biến chứng đi kèm như suy thận cấp, suy tim, nhiễm độc gan cấp. Có bệnh nhân giảm cân rất nhanh, giảm từ 10 - 20kg trong vòng 1 - 2 tuần tuy nhiên, biến chứng để lại là rất lớn. Các loại thuốc giảm cân không rõ nguồn gốc có thể gây ra tình trạng mất nước cấp tính, rối loạn chuyển hóa rất nặng nề, thậm chí là tử vong.

BS Nguyễn Thị Huyền Trang - Khoa Hồi sức tích cực (Bệnh viện trung ương Quân đội 108) thông tin một ca bệnh cụ thể: Bệnh nhân T.T.D. nhập viện trong tình trạng yếu cơ toàn thân, khó thở, suy hô hấp phải thở máy. Trước khi vào viện 1 tuần, người bệnh có tự mua thuốc giảm cân về uống, sau đó có biểu hiện đau nhức cơ bắp toàn thân, yếu cơ, đặc biệt là các cơ đùi, cánh tay, đi tiểu đỏ, không kèm theo sốt. Tình trạng yếu cơ tăng dần và bắt đầu có các biểu hiện khó thở. Các xét nghiệm cho thấy, bệnh nhân có với chỉ số men cơ tăng rất cao, men gan tăng trên 2.000 U/l và IgE tăng, rất may chức năng thận vẫn trong giới hạn bình thường, bệnh nhân đi tiểu được. Đáng nói hơn, khi được hỏi, bệnh nhân không không nhớ mình đã sử dụng loại thuốc giảm cân nào.

Nhiều thuốc giảm cân chứa chất cấm

Nói về thực trạng nhiều người phải nhập viện vì sử dụng các loại thuốc giảm cân cấp tốc, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết, thực tế đã ghi nhận nhiều sản phẩm là thực phẩm chức năng trộn những loại chất độc hại bị cấm sử dụng, hoặc trộn những chất được phép sử dụng nhưng với liều lượng không đảm bảo.

“Riêng tại Trung tâm Chống độc, trước đây đã tiếp nhận những trường hợp ngộ độc những loại thực phẩm chức năng có chứa chất cấm. Đã có trường hợp bệnh nhân hôn mê, co giật, tổn thương não và đã phải cấp cứu điều trị. Xét nghiệm những loại sản phẩm này thì có chứa chất cấm, ảnh hưởng đến sức khỏe như Sibutramine, Phenolphtalein… Thậm chí có những chất chỉ được phép có trong thuốc nhưng lại được cho vào trong thực phẩm chức năng, uống phải những chất này rất ảnh hưởng đến sức khỏe vì hoàn toàn không thể kiểm soát chất lượng và liều lượng” - BS Nguyên nói.

Thực tế cho thấy, từ nhiều năm nay, tình trạng rao bán các loại thực phẩm chức năng hỗ trợ giảm cân vẫn đang tràn lan trên mạng. Bằng những lời quảng cáo, mời chào hấp dẫn, người bán đã đánh trúng vào tâm lý của người đang có nhu cầu giảm cân như thực phẩm chức năng/trà giảm cân có tác dụng giảm cân nhanh chóng mà không cần tập luyện hay ăn kiêng.

Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm - nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, mong muốn giảm cân gặp ở rất nhiều chị em phụ nữ, thậm chí cả nam giới bị thừa cân, béo phì. Đánh trúng tâm lý này, vì lợi nhuận, nhà sản xuất đã sử dụng cả chất cấm trong thành phần thuốc giảm cân hay các loại thực phẩm chức năng giảm cân. Các sản phẩm này có chứa thành phần làm ức chế thần kinh trung ương gây chán ăn, giảm hấp thụ chất béo. Tác dụng phụ của sản phẩm này có nguy cơ làm suy giảm trí nhớ, gây cường giáp, căng thẳng, khó ngủ, lâu ngày sẽ có nguy cơ về tim mạch, đột quỵ.

Giảm cân cần kiên trì

Theo ông Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) những người thừa cân, đặc biệt là chị em phụ nữ, không nên mua những thực phẩm chức năng, trà giảm cân bán trôi nổi trên mạng để sử dụng.

“Khi quyết định sử dụng bất kỳ một loại sản phẩm hỗ trợ giảm cân nào, người dân cần tìm hiểu thật kỹ các thông tin quan trọng của sản phẩm như thành phần, công dụng, hướng dẫn sử dụng, lưu ý trong sử dụng, nhà sản xuất - phân phối, được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, số công bố sản phẩm và khuyên dùng của các chuyên gia, bác sĩ uy tín để tránh tác hại cho sức khỏe” - ông Phong nhấn mạnh.

TS.BS Nguyễn Trọng Hưng - Trưởng khoa Khám và Tư vấn dinh dưỡng người lớn (Viện Dinh dưỡng quốc gia) khuyến cáo, giảm cân là một quá trình lâu dài chứ không phải ngày một ngày hai. Cho dù dùng bất cứ loại thuốc hay thực phẩm chức năng hỗ trợ nào thì cũng cần phải nghiêm túc và kiên trì điều chỉnh lại chế độ ăn uống, luyện tập, cũng như lối sống hàng ngày để có thể kiểm soát cân nặng hiệu quả, bền lâu.

Đồng thời hạn chế tối đa chất béo, tinh bột và đường (chế độ low carb, ăn lượng ít nhưng không được kiêng hoàn toàn tinh bột). Sử dụng thực phẩm và phương pháp chế biến lành mạnh như luộc, hấp. Nên tăng lượng protein trong khẩu phần vì nó sẽ làm giảm cảm giác thèm ăn, tăng cường cơ bắp thay vì mỡ. Uống đủ nước hàng ngày, cung cấp nhiều chất xơ cho cơ thể thông qua rau, củ quả hoặc bổ sung chất xơ hòa tan. Trà xanh, cà phê hay nước bưởi có thể hỗ trợ trong việc giảm vòng eo.

Ngoài ra, stress, thức khuya, ngủ không ngon giấc có thể sản sinh các nội tiết tố (hormone), có tác dụng kích thích sự thèm ăn và gia tăng tích lũy mỡ. Vì vậy nên có giờ giấc sinh hoạt điều độ và khoa học.

“

Đầu tháng 5 vừa qua, Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (Bộ Công thương) đề nghị người dùng phát hiện website bán sản phẩm Detox Táo hỗ trợ giảm cân thì thông báo cho Cục để có biện pháp xử lý. Đơn vị này cho biết, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm TP Hà Nội, Trung tâm Chống độc (Bệnh viện Bạch Mai) đã tiếp nhận trường hợp người bệnh sử dụng sản phẩm Detox Táo hỗ trợ giảm cân mua trên mạng xã hội. Theo kết quả phân tích của Viện Pháp Y quốc gia, sản phẩm nêu trên có chứa Sibutramin là chất cấm sử dụng trong thực phẩm bảo vệ sức khoẻ.

Đức Trân