Nhu cầu chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ngày càng tăng cao
Việt Nam là một trong những quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh, dự kiến sẽ bước vào thời kỳ dân số già vào năm 2036. Vì thế, việc đẩy mạnh phát triển hệ thống và mạng lưới lão khoa ngày càng cấp thiết.
.jpg)
Theo Viện Khoa học lao động và xã hội, thời kỳ già hoá dân số của Việt Nam rất ngắn, dự báo trong vòng 26 năm (2011-2036). Như vậy, nếu tính từ năm 2024, Việt Nam chỉ còn khoảng 12 năm để ứng phó trước tốc độ già hóa dân số tăng nhanh, cho dù hiện tại chúng ta vẫn đang trong thời kỳ cơ cấu dân số vàng.
GS.TS Phạm Thắng - Chủ tịch Hội Lão khoa Việt Nam cũng cho rằng chỉ trong một thời gian ngắn nữa, chúng ta sẽ chính thức trở thành quốc gia có dân số già bởi quá trình già hóa dân số của nước ta chỉ diễn ra chỉ trong khoàng 23 năm, trong khi đó các quốc gia khác mất tới hàng chục, trăm năm. Liên hợp quốc cũng nhận định Việt Nam là 1 trong 10 quốc gia có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất thế giới.
Hội Lão khoa Việt Nam dự báo, tới năm 2030, số người cao tuổi ở Việt Nam sẽ chiếm khoảng 17% tổng dân số và con số này có thể lên mức 25% vào năm 2050. Sự già hóa dân số mang đến cả cơ hội và thách thức. Về cơ hội, già hóa dân số có thể thúc đẩy sự phát triển các lĩnh vực như bảo hiểm, ngân hàng, dinh dưỡng, du lịch, đổi mới công nghệ và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất hoặc quản lý trong bối cảnh thiếu lực lượng lao động.
Tuy nhiên, già hóa dân số cũng đặt ra những thách thức về tăng trưởng kinh tế, an sinh xã hội, lao động, thiết kế cơ sở hạ tầng, đặc biệt trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.
Tính tới nay, cả nước hiện có 46/425 cơ sở trợ giúp xã hội cơ sở chăm sóc người cao tuổi, bảo đảm 87% người cao tuổi có hoàn cảnh khó khăn được trợ giúp xã hội, phụng dưỡng, chăm sóc kịp thời. Tỷ lệ người cao tuổi được cấp thẻ bảo hiểm y tế đạt 95%.
Riêng năm 2023 đã có trên 2,5 triệu lượt người cao tuổi được tuyên truyền, phổ biến kiến thức chăm sóc sức khỏe; trên 3,5 triệu người cao tuổi được lập hồ sơ theo dõi sức khỏe; 4,5 triệu người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ.
Mặc dù vậy, chúng ta đang phải đối diện với gánh nặng bệnh tật lớn, với khoảng 95% người cao tuổi có bệnh, chủ yếu là bệnh mãn tính.
PGS.TS Nguyễn Trung Anh - Giám đốc Bệnh viện Lão khoa trung ương cho biết: Nghiên cứu thực trạng sức khoẻ của hơn 610 người cao tuổi (trên 80 tuổi) tại Sóc Sơn (Hà Nội) cho thấy, trung bình một người cao tuổi mắc đến gần 7 bệnh. Trong đó nhiều nhất là bệnh đục thủy tinh thể, bệnh hô hấp, sa sút trí tuệ, tăng huyết áp, bệnh cơ xương khớp, rối loạn mỡ máu… Đây là gánh nặng rất lớn cho bệnh nhân cũng như gia đình, đặc biệt là vấn đề chăm sóc.
Chính vì vậy, việc chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi là một nhu cầu cấp thiết cần được đặt ra. Điều này đòi hỏi hệ thống y tế cần có những thay đổi phù hợp để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng tăng ở nhóm người cao tuổi.
Trong khi đó, chúng ta còn rất nhiều khó khăn xung quanh vấn đề này như thiếu bác sĩ lão khoa, thiếu điều dưỡng lão khoa, thiếu nhân lực chăm sóc người cao tuổi, bên cạnh đó, hệ thống nhà dưỡng lão, trung tâm bảo trợ xã hội còn hạn chế cả về số lượng và chất lượng. Bên cạnh đó, chi phí y tế tăng cao, khả năng cung cấp dịch vụ y tế cho người cao tuổi còn hạn chế cũng là những thách thức trong chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại Việt Nam.
Các chuyên gia cho rằng, nhu cầu chăm sóc dài hạn của người cao tuổi ngày càng tăng cao trong những năm tới do dân số Việt Nam vẫn đang già hóa nhanh và người cao tuổi đối mặt với các khó khăn trong hoạt động hàng ngày cũng như các khuyết tật về nhìn, nghe, vận động, nhớ hoặc tập trung và giao tiếp... Để chăm sóc người già trong cuộc sống hiện nay cần phải có các nghiên cứu đánh giá nhu cầu chăm sóc người cao tuổi, phải đẩy mạnh phát triển hệ thống và mạng lưới lão khoa.
Việc phát triển hệ thống chăm sóc dài ngày cũng cần chú trọng xây dựng hệ thống nhà dưỡng lão, đặc biệt là nhà dưỡng lão có chăm sóc y tế (bệnh nhân Alzheimer); có khu chung cư dành cho người già. Từng bước phát triển các Trung tâm ban ngày (cung cấp các dịch vụ xã hội cho người cao tuổi). Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội, nhận thức trong mỗi gia đình về việc cần phải có sự chăm sóc, hỗ trợ người cao tuổi đã thay đổi giúp xã hội quan tâm đến người cao tuổi nhiều hơn.
Theo dữ liệu dân cư quốc gia, hiện nay, nước ta có khoảng 16,1 triệu người cao tuổi, chiếm trên 16% dân số. Trong đó, khoảng 2,6 triệu người từ 80 tuổi (chiếm 15,9% số người cao tuổi), 9,05% triệu người cao tuổi là nữ (chiếm 57,7%), 10,3 triệu người cao tuổi sống ở nông thôn (chiếm 64%).