Xe hợp đồng hoạt động 'trá hình', bắt khách dọc đường có gây thất thu thuế?
Bà Lê Thu Mai - Phó vụ trưởng Vụ kê khai và kế toán thuế (Tổng cục Thuế) cho hay, nguy cơ thất thu từ xe hợp đồng, doanh nghiệp hoặc người kinh doanh có xu hướng tránh thuế để tăng lợi nhuận.
Hơn 921.333 xe kinh doanh vận tải đang hoạt động
Chiều ngày 13/6, Báo Giao thông tổ chức tọa đàm "Ứng xử thế nào với xe hợp đồng?" để làm rõ hoạt động của loại hình xe hợp đồng vận tải hành khách cũng như tìm ra một hướng đi rõ hơn cho vận tải hành khách liên tỉnh trong thời gian tới.
Trong những năm qua, hoạt động vận tải đường bộ ngày càng phát triển mạnh mẽ, các phương tiện kinh doanh vận tải gia tăng nhanh chóng cả về số lượng và chất lượng, đáp ứng ngày càng tốt nhu cầu đi lại của người dân.
Nếu như năm 2013, cả nước có tổng số 121.897 phương tiện kinh doanh vận tải thì đến hết năm 2023, số xe kinh doanh vận tải là 921.333 xe, tăng gấp 7,5 lần.
Trong số 331.914 xe khách có 17.537 xe tuyến cố định, 225.264 xe hợp đồng, 4.717 xe du lịch, 74.222 xe taxi, 8.757 xe buýt và 1.417 xe trung chuyển.
Theo các chuyên gia, với số lượng xe hợp đồng chiếm đến gần 70% tổng số xe khách, loại hình vận tải này đang đóng vai trò rất lớn trong vận chuyển, luân chuyển hành khách, được nhiều người dân lựa chọn sử dụng.
Do không phát hành vé, không vào bến xe, nhiều ý kiến cho rằng xe hợp đồng đang có dấu hiệu “trốn thuế”? Lý giải về việc này, tại buổi tọa đàm, ông Lê Ngọc Nam, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH X.E Việt Nam cho hay: "Tôi khẳng định nhận định này không đúng, chỉ là ý kiến chủ quan của một số người. Mọi tổ chức hộ gia đình, kinh doanh, cá nhân đều có nghĩa vụ nộp thuế. Với vận tải hành khách chỉ có một số đối tượng được miễn thuế GTGT, còn lại tất cả loại hình đều công bằng và như nhau với nghĩa vụ về thuế".
Theo ông Nam, việc có phát hành vé hay không, không phản ánh rằng doanh nghiệp có nộp thuế hay không. Doanh nghiệp kê khai trung thực, xuất hoá đơn, nộp đủ các khoản thuế thì không thể nói họ trốn thuế. Đây là ý thức, trách nhiệm của doanh nghiệp, không phải là vấn đề loại hình xe này hay kia.
"Với năng lực của ngành thuế, cùng sự chuyển đổi số hiện nay, hay các công cụ giám sát hành trình, camera… Doanh nghiệp muốn trốn thuế cũng không trốn được", ông Nam khẳng định.
Hàng chục doanh nghiệp bị truy thu thuế
Tại buổi tọa đàm, bà Lê Thu Mai - Phó vụ trưởng Vụ kê khai và kế toán thuế cho hay, ngành thuế quản lý theo phương pháp người nộp thuế tự khai, tự nộp, tự chịu trách nhiệm. Mỗi cơ quan, tổ chức, cá nhân phải tự giác tìm hiểu các quy định pháp luật về thuế.
"Nguy cơ thất thu với xe hợp đồng, doanh nghiệp hoặc người kinh doanh có xu hướng tránh thuế để tăng lợi nhuận", bà Mai khẳng định.
Theo bà Mai, câu hỏi đặt ra với việc không xuất vé, không vào bến, trên cơ sở giá trị hợp đồng, sau khi sử dụng dịch vụ sẽ xuất hoá đơn và kê khai thuế trên đó. Nếu thực hiện đúng quy định này thì việc nộp thuế vẫn như các dịch vụ khác. Nguy cơ tránh thuế xảy ra khắp nơi, chỗ nào chưa quản lý chặt thì đều phát sinh.
"Ngoài ra, theo quy định hiện hành, đơn vị kinh doanh vận tải hành khách theo hợp đồng phải cung cấp nội dung hợp đồng, có phần mềm theo dõi hợp đồng, có cơ sở để kiểm tra, giám sát ngay khi thực hiện dịch vụ.
Đó là quy định nhưng với doanh nghiệp chạy xe không hợp đồng không xuất hoá đơn đã vi phạm quy định về GTVT và quy định về luật quản lý thuế. Nếu bị phát hiện sẽ xử phạt nghiêm theo quy định của luật thuế.
Cơ quan thuế trong quá trình quản lý cố gắng tìm mọi cách thu đủ, thu đúng và kịp thời", bà Mai khẳng định.
Để tránh việc mất khả năng kiểm soát và thất thu thuế, bà Mai cho rằng, cần phải xác định đối tượng xe hợp đồng có cơ hội tránh kê khai doanh thu như với xe gia đình (không cần hoá đơn). Trường hợp này chúng tôi xác định hiện nay các loại xe thực hiện dịch vụ vận tải đều phải gắn thiết bị GSHT, xác định số km và giám sát điểm đầu điểm cuối của xe.
"Chúng tôi rất cần các thông tin trên để quản lý quãng đường xe chạy, từ đó “đấu tranh” để có thể xác định đúng nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp. Việc số hoá các hoạt động tại doanh nghiệp giúp các bên dễ dàng thực hiện đúng, đủ nghĩa vụ thuế", bà Mai nhấn mạnh.
Theo bà Mai, quá trình thanh tra, kiểm tra có thống kê với doanh nghiệp kinh doanh vận tải, riêng năm 2023, cơ quan thuế đã thực hiện kiểm tra 19 doanh nghiệp, phát hiện nhiều vi phạm, phạt và truy thu trên 4 tỷ đồng. 5 tháng đầu năm 2024, kiểm tra 5 doanh nghiệp vận tải, truy thu hơn 500 triệu đồng.