Bát ngát mùa hoa sen

Hà Nội không chỉ danh giá với sen Hồ Tây mà còn có những giống sen mới như Bách diệp, Quan âm, Cung đình trắng… Và cũng không chỉ Hồ Tây mới bát ngát hoa sen, tới nay nhiều nơi ở Hà Nội đã trồng sen trên diện rộng. Hợp tác xã Làng nghề sen Mê Linh (huyện Mê Linh) có tới 50 héc-ta trồng sen, thu hút 500 hộ dân tham gia. Vào mùa thu hoạch (từ tháng 5 đến tháng 9), mỗi ngày hợp tác xã cung cấp cho thị trường khoảng 10.000 bông sen. Một héc-ta trồng sen thu nhập gấp hơn 3 lần trồng lúa.

Còn tại huyện Ứng Hòa, người ta đã mang giống sen Hồ Tây về ươm và hoa đã không phụ lòng người. Cho đến nay, sen Hồ Tây đã bén duyên trên đất Ứng Hòa, Mỹ Đức, Thạch Thất - những huyện trước nay không có sen.

Hà Nội đã quá nổi tiếng với sen Hồ Tây vì thế mà cũng ít người biết rằng trước kia Hồ Gươm cũng rất nhiều hoa sen. Trong số những bức ảnh treo ở nhà hàng Thủy Tạ có một bức đen trắng chụp sen nở trong Hồ Gươm hồi đầu thế kỷ XX. Tạp chí Nam Phong số 67 (năm 1923) có đăng một bức tranh vẽ cảnh hoa sen ở Hồ Gươm, với chú thích: “Cảnh hồ Hoàn Kiếm - Hà Nội đang mùa sen nở”. Bức tranh này là của ông Trần Phềnh, vẽ cho Hội Khai trí. Trong tranh, sen từ bờ mọc lan ra gần giữa hồ, rập rờn dưới chân cầu Thê Húc.

Từ lâu, người ta đã quan niệm sen là loài hoa cao quý tượng trưng cho tinh thần, cốt cách của người Việt Nam. Sen tượng trưng cho phẩm chất của mỗi một con người nỗ lực vươn lên từ gian khó. Người xưa còn cho rằng hoa sen là cốt cách người quân tử, không vướng bận vào dục vọng và sự tham lam. Cùng đó, hoa sen còn tượng trưng cho nét đẹp tinh khôi, sự duyên dáng, dịu dàng của người phụ nữ Việt Nam.

Sen là một loài cây rất khác biệt. Mùa sen tàn, mầm sống ẩn trong bùn, để rồi một ngày nào đó sẽ vươn mình từ bùn lầy lên khỏi mặt nước mà bung nở. Nước cao tới đâu, cây sen vươn lên tới đó. Cả lúc ẩn mình cũng như lúc bung nở, sen là minh chứng của sự bất diệt, thuần khiết.

Với Phật giáo phương Đông nói chung và Phật giáo Việt Nam nói riêng thì hoa sen nở tượng trưng cho quá khứ. Đài sen tượng trưng cho hiện tại. Còn hạt sen tượng trưng cho tương lai, sự nối tiếp liên tục. Nhà Phật coi hoa sen là đại diện của 8 đặc tính: Trừng thanh (nghĩa là lọc, gạn, làm trong suốt); Vô nhiễm (không bị ảnh hưởng bởi môi trường bên ngoài mà xấu đi); Kiên nhẫn (biết chờ đợi kể cả trong hoàn cảnh khó khăn); Thanh lương (vượt khó, làm dịu mát tâm hồn); Viên dung (không vì tư lợi trước mắt mà bỏ đi lòng từ bi thiện lành); Ngẫu không (bên trong rỗng, từ bỏ những buồn khổ toan tính); Hành trực (sự ngay thẳng); Bồng thực (hoa và quả xuất hiện cùng lúc, là nhân quả đồng thời).

Trên thế giới, nhiều quốc gia có hoa sen. Trong số gần 100 quốc gia đã công bố Quốc hoa thì hoa sen được công nhận là Quốc hoa của Ấn Độ (hoa sen trắng), Sri Lanka (hoa sen xanh), Bangladesh (hoa sen trắng), Ai Cập (hoa sen xanh).

Với Việt Nam ta, hoa sen có mặt khắp mọi nơi từ Bắc chí Nam, nhiều nhất là sen hồng. Năm 2011, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đã tổ chức bình chọn trực tiếp "Quốc hoa Việt Nam"; năm 2012, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt Đề án "Quốc hoa Việt Nam". Trong các đề cử, hoa sen được đại đa số người dân Việt Nam yêu thích. Tại kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XIV (tháng 11/2019), ĐBQH đoàn Hà Nội đã đặt vấn đề về việc công nhận hoa sen là Quốc hoa của Việt Nam.

Tới nay, cho dù sen chưa được công nhận chính thức là Quốc hoa nhưng vẫn được mọi người thừa nhận như một điều tất nhiên. Và còn quý hơn khi diện tích trồng sen ngày càng rộng ra. Dịp này, sen đang nở đẹp nhất, mùa sen bát ngát. Đi qua những đầm sen mùa hạ trong ngày nắng gắt, chợt có được sự bình yên cho tâm hồn. Một cách tự nhiên hoa sen hướng người ta tới một cuộc sống tốt đẹp nhiều yêu thương và lòng nhân ái. Vì thế, không chỉ nhân lên nhiều đầm sen mà còn là nhiều loài hoa khác, nhiều cây xanh để đất nước đẹp hơn.

Miên Thảo