Bài thi tổ hợp KHXH tiệm cận cách ra đề mới

Kết thúc hai tổ hợp thi buổi sáng, các giáo viên Hệ thống giáo dục HOCMAI đã có những nhận định sơ bộ về đề thi như sau:

Tổ hợp KHTN ổn định cấu trúc, yêu cầu kỹ năng vận dụng

Theo các thày cô giáo: Bài thi tổ hợp KHTN năm nay giữ sự ổn định về cấu trúc, format so với các năm trước, mỗi môn thi thành phần Vật lí, Hóa học và Sinh học gồm 40 câu hỏi với thời gian làm bài 50 phút. Nội dung đề thi đảm bảo mục tiêu xét công nhận tốt nghiệp THPT, có độ phân hóa phù hợp cho mục tiêu xét tuyển đại học. Các câu hỏi phần lớn thuộc chương trình lớp 12 (chiếm 90% số câu hỏi trong đề thi), còn lại là phần kiến thức thuộc chương trình lớp 11. Khoảng 70-75% số câu hỏi thuộc mức độ Nhận biết và Thông hiểu, 25%-30% số câu hỏi còn lại thuộc mức độ Vận dụng và Vận dụng cao.

Đề thi tốt nghiệp THPT 2025 sẽ thay đổi hoàn toàn về cấu trúc đề và dạng thức của các câu hỏi để đáp ứng định hướng đánh giá năng lực theo yêu cầu của chương trình năm 2018. Nội dung các câu hỏi trong đề thi tốt nghiệp THPT 2025 sẽ được gắn với các bối cảnh có ý nghĩa liên quan đến thực tiễn, ứng dụng của từng môn học trong đời sống, khoa học và công nghệ. Các dạng thức trắc nghiệm mới phù hợp với việc thiết kế đề thi theo định hướng đánh giá năng lực, đồng thời nâng cao khả năng phân loại thí sinh. Do đó học sinh 2K7 cần có kế hoạch và lộ trình ôn tập một cách khoa học để sẵn sàng với mọi thay đổi của kì thi.

Về chi tiết về từng môn thi trong bài thi Tổ hợp KHTN:

Môn Vật lí:

Đề thi môn Vật lí được giữ ổn định về cấu trúc nội dung như đề thi chính thức năm 2023 và tương đồng với đề thi Tham khảo tốt nghiệp THPT mà Bộ GDĐT đã công bố ngày 22/3/2024. Đề gồm 45% (18 câu) số câu hỏi trong đề là bài tập tính toán, 55% (22 câu) số câu hỏi lí thuyết. Các câu hỏi khó của đề thi vẫn rơi vào các chuyên đề quen thuộc trong chương trình Vật lí 12 là: Dao động cơ, Sóng cơ và sóng âm, Điện xoay chiều và Sóng ánh sáng. Số lượng câu khó thuộc các chuyên đề cụ thể như sau: Dao động cơ: 1 câu về dao động của con lắc lò xo; Sóng cơ và sóng âm: 1 câu về giao thoa sóng cơ; Điện xoay chiều: 1 câu về mạch điện có chứa các hộp kín kết hợp đồ thị điện áp phụ thuộc tần số; Sóng ánh sáng: 1 câu về giao thoa sóng ánh sáng đơn sắc.

Môn Hóa học:

Đề thi không quá khó, với 75% câu hỏi (30/ 40 câu) thuộc mức độ Nhận biết - Thông hiểu, 25% câu hỏi (chiếm 10/ 40 câu) thuộc mức độ Vận dụng - Vận dụng cao. Trong các câu thuộc khoảng điểm 7,5 - 10 điểm, có 1 câu lớp 11, còn lại thuộc chương trình lớp 12 với độ khó tương đương đề thi tốt nghiệp THPT môn Hóa năm 2023. Đề thi không có câu hỏi rơi vào phần kiến thức đã được giảm tải. Trong đề xuất hiện một số câu hỏi tính toán gắn liền với đời sống thực tế, nhằm kiểm tra khả năng vận dụng các kiến thức đã học vào cuộc sống của thí sinh.

Môn Sinh học:

Đề thi tuân thủ đúng cấu trúc nội dung như Bộ GDĐT đã công bố qua đề thi tham khảo ngày 22/3/2024. Đề phù hợp với mục tiêu xét công nhận tốt nghiệp, có độ phân hóa tốt để xét tuyển Đại học. Đề đổi mới theo hướng đánh giá năng lực, giảm yếu tố tính toán, tăng bản chất sinh, thí sinh cần kĩ năng đọc hình và bảng biểu và sơ đồ. Về độ khó của đề thi, 60% câu hỏi ở mức nhận biết và thông hiểu, phù hợp với mục tiêu xét tốt nghiệp. Chỉ có 40% câu hỏi dùng để phân hóa trong đó khoảng 10% câu hỏi là vận dụng cao.

Có 4 câu hỏi thuộc chương trình lớp 11 nằm trong chương I – Chuyển hóa vật chất và năng lượng, câu hỏi ở mức độ nhận biết và thông hiểu, không có nội dung mới. Có 90% số câu hỏi nằm trong chương trình lớp 12, phân bố gồm 11 câu Cơ chế di truyền và biến dị. 5 câu Quy luật di truyền có sự suy giảm đáng kể dạng này chứng tỏ đề thi đã đi vào bản chất của môn Sinh học. Đề có 1 câu di truyền người, 2 câu di truyền học ứng dụng, 3 câu di truyền quần thể, 4 câu Tiến hóa và 11 câu Sinh thái.

Về độ khó của đề và phổ điểm môn Sinh học: Nhìn chung, với mức độ đề như hiện tại, các thí sinh hoàn toàn yên tâm với mục tiêu xét điểm tốt nghiệp. Chỉ cần ôn tập và nắm chắc kiến thức sách giáo khoa thí sinh có thể đạt được điểm 5 đến 6 một cách dễ dàng. Để đạt được mức 7-8 đòi hỏi thí sinh phải hiểu môn Sinh thật cẩn thận, để đạt 9-10 thì tương đối khó vì đề dài và thí sinh phải thực sự có kĩ năng xử lí nhanh. Do vậy, đỉnh của phổ điểm có thể ở giá trị 5,5-6,5 điểm. Đề không quá khó nhưng dài, các học sinh giỏi và có kĩ năng tốt có thể đạt điểm 10.

Tổ hợp KHXH phổ điểm trung bình từ 7-8 điểm

Theo nhận định của các thày cô giáo, bài thi tốt nghiệp THPT 2024 tiệm cận cách ra đề mới. Bài thi tổ hợp KHXH năm nay có các câu hỏi tiệm cận với cách ra đề mới của bài tốt nghiệp THPT 2025 đồng thời vẫn đảm bảo chuẩn cấu trúc và dạng thức của bài thi tốt nghiệp THPT như Bộ GDĐT công bố. Mỗi môn thi thành phần của bài thi gồm 40 câu hỏi, thời gian làm bài 50 phút, đảm bảo mục tiêu xét công nhận tốt nghiệp THPT, có độ phân hóa phù hợp cho mục tiêu xét tuyển ĐH. Dự kiến phổ điểm mỗi môn trong bài thi tổ hợp KHXH sẽ trong khoảng 7-8 điểm.

Môn Lịch sử

So với đề thi chính thức năm 2023 và đề thi tham khảo ngày 22/3/2024, đề thi chính thức năm 2023 có độ khó tương đương, nội dung đề thi có điểm mới: đề thi xuất hiện dạng câu hỏi tiệm cận với cách ra đề thi năm 2025 (theo đề minh họa Bộ GDĐT đã công bố ngày 29/12/2023) ví dụ câu 32, 37 mã 309: cho học sinh đoạn tư liệu và yêu cầu dựa vào đoạn tư liệu để trả lời câu hỏi. 90% tổng số câu hỏi trong đề thuộc kiến thức lớp 12 và 10% câu hỏi thuộc lớp 11 - bao gồm 2 câu hỏi phần lịch sử Việt Nam và 2 câu phần lịch sử thế giới. Đề thi có tỉ lệ câu hỏi nhận biệt, thông hiểu so với vận dụng, vận dụng cao tương đương đề thi tham khảo ngày 22/3/2024 nhưng có tính phân loại cao do độ khó của các câu vận dụng cao tăng lên.

80% câu hỏi nhận biết, thông hiểu thuộc những kiến thức cơ bản, độ nhiễu giữa các phương án không cao, thí sinh dễ dàng chọn được đáp án đúng. Bên cạnh đó vẫn xuất hiện dạng câu hỏi liên quan đến xác định vị trí của quốc gia, hoặc phong trào cách mạng (liên quan đến kiến thức địa lí) ví dụ câu 9, câu 15 (mã 309). 20% câu hỏi thuộc phần vận dụng – vận dụng cao, rải đều ở các chuyên đề lịch sử Việt Nam từ 1919 đến 1975, không có câu hỏi thuộc phần lịch sử thế giới. Những câu hỏi chủ yếu xoay quanh dạng bài so sánh (4 câu: 31, 34, 39, 40 mã 309), liên chuyên đề (câu 29 - mã 310), liên hệ kiến thức lịch sử thế giới - lịch sử Việt Nam hoặc nhận xét, tổng kết cả giai đoạn lịch sử để tìm ra điểm đặc trưng. Đặc biệt, có 3 câu hỏi về các nội dung liên quan đến hoạt động của Nguyễn Ái Quốc ở các giai đoạn khác nhau, trong chương trình lịch sử lớp 12 mới. Việc xuất hiện nhiều câu hỏi liên quan đến Nguyễn Ái Quốc thể hiện sự tiệm cận về nội dung với chương trình học và đề thi năm tới.

Môn Địa lí:

Đề thi nằm hoàn toàn trong chương trình lớp 12, không có câu hỏi lý thuyết thuộc nội dung kiến thức 11 nhưng có 2 câu thực hành kĩ năng bảng số liệu và biểu đồ lấy số liệu từ lớp 11. Đề thi có cấu trúc và độ khó tương đương với đề thi tham khảo ngày 22/3/2024. Tỉ lệ câu hỏi lí thuyết/thực hành là 52,5%/47,5%. Tỉ lệ câu hỏi Nhận biết, Thông hiểu/Vận dụng và Vận dụng cao là 75%/25%. Trong nhóm câu hỏi Nhận biết, có 15 câu sử dụng Atlat. 25% câu hỏi thuộc mức độ Vận dụng – Vận dụng cao tập trung ở các chuyên đề Địa lí các vùng kinh tế và Địa lí ngành kinh tế.

Đối với phần thực hành kĩ năng Địa lí, giống như trong đề Tham khảo và đề thi năm 2023, những câu hỏi sử dụng Atlat Địa lí Việt Nam năm nay đề bài không ghi rõ số trang mà ghi tên trang Atlat học sinh cần sử dụng, với điểm mới này, để khai thác tốt và nhanh tài liệu này học sinh cần nắm chắc mỗi trang Atlat thể hiện nội dung gì trong quá trình ôn tập. Phần biểu đồ và bảng số liệu không có dạng bài mới, thí sinh vẫn phải có kĩ năng tính toán cơ bản để nhận xét biểu đồ và bảng số liệu. Ngoài ra, thí sinh cần nắm vững đặc trưng của các dạng biểu đồ để nhận dạng và gọi tên chính xác biểu đồ.

Các câu 76, 77, 78, 80 (mã đề 308) là những câu hỏi khó do đi sâu khai thác một vấn đề nhỏ, các phương án có độ nhiễu cao dễ gây nhầm lẫn. Đặc biệt câu 80, thí sinh cần vận dụng kiến thức liên chuyên đề địa lí tự nhiên và địa lí vùng để giải quyết. Đề thi không xuất hiện dạng câu hỏi so sánh, không có câu hỏi mang tính thời sự. Đề thi đảm bảo mục tiêu xét công nhận tốt nghiệp THPT, có độ phân hóa phù hợp cho mục tiêu tuyển sinh ĐH.

Môn Giáo dục công dân:

Đề thi có mức độ tương đương đề tham khảo ngày 22/3/2024, là môn thi cuối cùng trong bài thi tổ hợp KHXH. Trong đó, 90% tổng số câu hỏi thuộc kiến thức lớp 12 và 10% câu hỏi thuộc lớp 11, giữ ổn định như những năm trước và tương tự đề tham khảo Bộ GDĐT đã công bố. Riêng với câu hỏi lớp 12, có gần 70% câu hỏi thuộc phạm vi kiến thức học kỳ I. 75% câu hỏi trong đề thuộc mức độ Nhận biết – Thông hiểu. Thí sinh chỉ cần nắm vững kiến thức trong sách giáo khoa là có thể đạt điểm 7 - 8. 25% câu hỏi thuộc mức độ Vận dụng và Vận dụng cao tập trung ở các chuyên đề lớp 12, đây là những câu hỏi liên hệ thực tế, có câu hỏi mang tính tổng hợp kiến thức của nhiều bài như câu 116 (mã 322). Đặc biệt, các câu hỏi cực khó: 113, 114, 117, 118 mã 322 là những câu hỏi tình huống phức tạp, nhiều tình tiết, nhiều nhân vật, yêu cầu kết hợp nhiều kiến thức, độ nhiễu cao. Thí sinh phải nắm chắc kiến thức lí thuyết và phân tích từng chi tiết của tình huống để tìm ra câu trả lời.

Đặc biệt, đề thi xuất hiện dạng câu hỏi mới, tiệm cận cách ra đề cho năm 2025, yêu cầu học sinh căn cứ vào tư liệu đề bài cho để đếm số nhận định đúng, ví dụ như câu 102, 117 mã 322. Thí sinh cần có kiến thức tổng hợp và khả năng phân tích để xác định được đúng số nhận định theo yêu cầu đề bài.

“

Ở đề thi KHXH, theo thống kê của Bộ GDĐT, có 63% thí sinh chọn bài thi KHXH trong số hơn 1 triệu thí sinh đăng ký dự thi tốt nghiệp THPT, cao nhất trong 6 năm qua.
Trong khi đó, chỉ 37% chọn bài thi KHTN (Vật lý, Hóa học, Sinh học). So với năm ngoái, số thí sinh chọn bài thi KHXH tăng 7,7% và cao nhất trong 6 năm trở lại đây. Từ năm 2018 đến nay, số thí sinh đăng ký bài thi này khoảng 48-56%. Điều này cũng cho thấy sức cạnh tranh khốc liệt từ những thí sinh chọn tổ hợp thi KHXH.

Minh Quang