Dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người sửa đổi: Bổ sung quy định cấm mua bán bào thai

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, khái niệm mua bán người trong dự thảo Luật đã mở rộng hơn một số nội dung so với pháp luật hiện hành.

Cùng với việc mở rộng khái niệm mua bán người, các biện pháp xử lý khác cũng sẽ được xem xét áp dụng bên cạnh biện pháp xử lý hình sự; điều này sẽ góp phần cho việc đấu tranh PCMBN hiệu quả hơn.

Đồng thời để bảo đảm tính nghiêm minh và tăng cường công tác phòng ngừa, khái niệm mua bán người trong dự thảo Luật còn có nội dung rộng hơn hơn quy định của một số điều ước quốc tế, như: bổ sung mục đích vô nhân đạo khác, thủ đoạn khác.

Có đại biểu Quốc hội đề nghị quy định trẻ em được sinh ra bởi nạn nhân bị mua bán cũng là nạn nhân. Thường trực Ủy ban Tư pháp nhận thấy trên thực tế nhiều trường hợp trẻ em được sinh ra trong thời gian người mẹ bị mua bán. Các trẻ em này không thuộc đối tượng trực tiếp của hành vi mua bán người, trừ trường hợp thỏa thuận mua bán cháu bé từ khi còn trong bào thai. Tuy nhiên, để bảo đảm tính nhân đạo và bảo vệ quyền trẻ em, dự thảo Luật đã có quy định hỗ trợ người dưới 18 tuổi đi cùng nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân như hỗ trợ nhu cầu thiết yếu, y tế, tâm lý, chi phí đi lại, hỗ trợ pháp luật, phiên dịch. Ngoài ra, để bảo đảm tính logic và chặt chẽ, Thường trực Ủy ban Tư pháp đề nghị chỉnh lý lại nội dung khoản 6, khoản 7 Điều 2 như trong dự thảo Luật.

Về hành vi mua bán bào thai, một số đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung hành vi mua bán bào thai vào khoản 1 Điều 2 của dự thảo Luật để làm cơ sở đấu tranh phòng, chống hiệu quả thực trạng thỏa thuận mua bán người khi còn đang là bào thai.

Thường trực Ủy ban Tư pháp nhận thấy, bào thai chưa được xác định là con người nên việc quy định mua bán bào thai trong khái niệm mua bán người là không phù hợp. Tuy nhiên, trên thực tế đang diễn ra tình trạng mua bán bào thai nhằm mục đích mua bán đứa trẻ sau khi được sinh ra và việc thỏa thuận mua bán này là tiền đề của hành vi mua bán người.

Vì vậy, để bảo đảm phòng ngừa, ngăn chặn từ sớm, phúc đáp yêu cầu thực tiễn, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Điều 3 của dự thảo Luật được bổ sung 1 khoản (khoản 2) quy định về hành vi bị nghiêm cấm: “mua bán bào thai; thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai”.

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng và Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cũng cho rằng, việc dự thảo Luật bổ sung thêm quy định nghiêm cấm mua bán bào thai, thỏa thuận mua bán người từ khi còn là bào thai là hợp lý.

Việt Thắng